راهبری و همداستانی

نظرها

• جوادی

  ۱۰ آبان ۱۴۰۱، ۱۷:۵۲

  مقاله بسیار آموزنده ای است ، بویژه در شرایط حساس کنونی. مقاله قبلی( بخش اول) چندان برام جالب نبود اما این مقاله شایسته آفرین و قدردانی است. نکات مهم زیادی در این مقاله وجود دارند که بنا به سلیقه خودم یکی از آنها را به عنوان نمونه بیان می کنم . " راهبران مدرن و دموکراتیک پیرو ندارند، بلکه مخاطبانی دارند که تا زمانی که آنها سخن دل و مطالبات آنها را نمایندگی کنند، مخاطب او می مانند."

• جوادی

  ۱۱ آبان ۱۴۰۱، ۲۱:۱۸

  خانم دقیقیان در دو مقاله اخیر استفاده از کلمه راهبر را به جای کلمه رهبر اینگونه توجیه کرده است که درطول چهل ودو سال حکمرانی جمهوری اسلامی کلمه رهبر در نزد ایرانیان دارای بار منفی شده است. من می پذیریم که کلمه رهبر نزد بخش بزرگی از مردم دارای بار منفی است اما چاره این مشکل جایگزین این کلمه با کلمه راهبر نیست. در مورد خودم ، کلمه راهبر بلافاصله کلمه رهبر را در ذهن تداعی می کند و این عجیب نیست زیرا این دو کلمه در چهار حرف مشترک اند و فقط در یک حرف فرق دارند. از طرفی ره مخفف راه است، بنابراین استفاده از واژه راهبر به جای رهبر نمی تواند حساسیت زدایی ( شرطی زدایی) کند. به نظرم راه حل این است که تاکید کنیم رهبری در جمهوری اسلامی رهبری خودکامه بوده است و رهبری از نوع دموکراتیک نیز وجود دارد. فکر می کنم افزودن پسوند دموکراتیک به واژه رهبر، بار منفی اش را از بین می برد. واژه شاه نیز در سال ۵۷ برای بخش بزرگی از مردم ایران دارای بار منفی شد و این عنوان را با عنوان رهبر عوض کردند، آیا مشکل خودکامگی حل شد؟ شعار مرگ بر شاه که در آستانه انقلاب ۵۷ از شعار های اصلی بود در مقایسه با شعار فرضی مرگ بر شاه خودکامه، سطحی بوده است زیرا تلویحا بیانگر اینهمانی شاه و مستبد است و این بزرگترین خطای روشنفکران در آن دوره بوده است. در خیزش جاری شعار مرگ بر رهبر را نمی بینیم و و به جای آن شعار مرگ بر دیکتاتور را می بینیم که این موضوع بلوغ و خصلت دموکراتیک این جنبش را در مقایسه با انقلاب ارتجالی ۵۷ نشان می دهد.‌

• جوادی

  ۱۲ آبان ۱۴۰۱، ۶:۱۹

  بی بی سی به تازگی برنامه ای جهت دار تحت عنوان انقلاب فرزندان خود را می بلعد، پخش می کند که درباره زندگی سیاسی صادق قطب زاده است. زندگی سیاسی این مصدقی اسلام گرا( ملی_ مذهبی) که یکی از رهبران انقلاب ۵۷ بوده برام جالب نیست اما عنوان برنامه مرا به فکر فرو برد.‌ قبلا بارها به جمله معروف انقلاب فرزندان خود را می بلعد، فکر کرده بودم و با نگاه به انقلاب های فرانسه، روسیه و ایران به این جمله باور داشتم. اما وقتی این برنامه را نگاه می کردم، این اندیشه به ذهنم اومد که این انقلاب غیردموکراتیک است که فرزندان خود را می بلعد و نه انقلاب به طور کلی.‌ به بیان دیگر انقلاب دموکراتیک فرزندان خود را نمی بلعد.‌ به نظرم چنین نظر اصلاحی درباره انقلاب واقع گرایانه و به نفع ایده انقلاب دموکراتیک است.‌ اما مساله ای که ممکن است اینجا طرح شود ،تعریف انقلاب دموکراتیک است. منطقی است انقلاب اسلامی را انقلابی بدانیم که دنبال تاسیس حکومت اسلامی است و انقلاب کمونیستی را انقلابی بدانیم که در صدد تاسیس حکومت کمونیستی است، انقلاب دموکراتیک را می توان حکومتی دانست که هدف اصلی آن استقرار دموکراسی است. اما این تعریف بدون ابهام نیست و تمام اختلاف نظرهایی که درباره معنی دموکراسی وجود دارد، می تواند درباره انقلاب دموکراتیک نیز طرح شود. به عنوان مثال حکومت های اسلامی و کمونیستی هم می توانند مدعی نوعی دموکراسی شوند.‌مثلا لنین ایده تمرکزگرایی دموکراتیک ( سانترالیسم دموکراتیک) را طرح می کند و اسلام گرایان معتقد به سازگاری اسلام و دموکراسی، ایده دموکراسی دینی را طرح کرده اند، گرچه تجربه تناقض و شکست هر دو برداشت اخیر از دموکراسی را به افکار عمومی نشان داد.‌

• جوادی

  ۱۳ آبان ۱۴۰۱، ۱:۲۹

  چندین بار است که در برخی از شبکه های تلویزیونی خارج از کشور، آقای دکتر قاسم شعله سعدی ادعا می کند که به خاطر دانش بالای تخصصی در سیاست و حقوق و سابقه فعالیت طولانی فعالیت سیاسی بیشتر از همه برای رهبری مخالفان در رویارویی با جمهوری اسلامی، شایستگی دارد. پاسخ به ادعای ایشان را می توان در کتابهای درسی مبانی علم سیاست پیدا کرد. به عنوان مثال در کتاب درسی مبانی علم سیاست تالیف دکتر محمد رضا حاتمی و محمد لعل علیزاده آمده است: البته تحقیقات نشان می دهند که که این رویه که علمای سیاسی، سیاستمدار نمی شوند و یا به ندرت بر مسند قدرت تکیه می زنند، در همه جای دنیا جاری و ساری است و خاص کشورهای جهان سوم یا به اصطلاح در حال توسعه نیست. در ایالات متحده آمریکا وقتی از نخبگان سیاسی و حکومت گران تحقیقی صورت گرفت که نتیجه آن در کتاب چه کسی بر آمریکا حکومت می کند، نیز مندرج شده است، نشان می دهد که اکثریت سرآمدان سیاسی و تصمیم گیران جامعه را بازرگانان، مدیران صنایع، حقوق دانان، نظامیان، زمینداران بزرگ و پزشکان تشکیل می دهند و تنها کسری از این مجموعه را متفکران و دانشمندان سیاسی سیاسی در بر می گیرد. خلاصه ی تحقیق مبین آن است که بین مطالعه علوم سیاسی و سیاستمدار شدن ربط مستقیم وجود ندارد.‌ در جای دیگر از این کتاب آمده است: علمای سیاسی لزوما سیاستمدار نمی شوند و سیاستمداران نیز لزوما به طور رسمی علم سیاست فرا نمی گیرند و اصولا دانش یکی از منابع فرعی کسب قدرت سیاسی است. ( پایان نقل قول) به نظرم ادعای آقای شعله سعدی شبیه سخن معروف افلاطون است که می گوید فرمانروایان باید فیلسوف باشند و فیلسوفان باید فرمانروایی کنند. پوپر در جامعه باز و دشمنانش نظریه فیلسوف_ شاهی را مورد نقد قرار می دهد و همچنین در فصل آخر کتاب اسطوره چارچوب.‌

• جوادی

  ۱۳ آبان ۱۴۰۱، ۲:۳۵

  به نظرم برخی از رهبران حزبی در اپوزیسیون سودای رهبری جنبش انقلابی در ایران را دارند و از اینکه مردم اونها را به عنوان رهبر کاریزماتیک نمی شناسند شکوه دارند. خطای این روشنفکران این است که متوجه نیستند ایرانیان در انقلاب ۵۷ رهبری کاریزماتیک را تجربه کردند و خاطره بسیار تلخی از آن دارند و تاریخ مصرف آن گذشته است. به نظر ماکس و بر اقتدار سنتی مبنای وضعیت متعادل است اما دو نیروی مخل ممکن است این وضع متعادل را به هم بزنند: یکی نیروی عقلانیت و دیگری نیروی کارفرما.‌ نیروی عقلانیت نخست موجب تغییر در محیط اجتماعی و سپس دگرگونی در جهان بینی مردم می شود.‌کاریزما برعکس در وهله اول زندگی درونی فرد را دگرگون می کند. جنبش زن، زندگی، آزادی بر خلاف انقلاب ۵۷ یک جنبش کارفرمایی نیست و نیروی عقلانیت هدایت کننده آن بوده است. در مقاله خانم دقیقیان بر این نکته مهم تاکید شده که رهبران مدرن و دموکراتیک پیرو ندارند ، بلکه مخاطبانی دارند که تا زمانی که آنها سخن دل و مطالبات آنها را نمایندگی می کنند، مخاطب او می مانند. متاسفانه اکثر روشنفکران پیش از انقلاب که بخش مهمی از مخالفان را تشکیل می دهند ، متوجه نکته مهم اخیر نیستند و به جای مخاطب، خواهان پیرو هستند. اگر می بینیم که امثال اسماعیلیون، شیروین حاجی پور و توماج صالحی اینهمه مخاطب دارند به خاطر این است که سخن دل و مطالبات آنها را بیان می کنند. به آقای اسماعیلیان ایراد می گیرند که فعال سیاسی نیست و یا سابقه مبارزه سیاسی ندارد.‌ در پاسخ به این ایراد می توان گفت که آیا دادخواهی به ظرفیت جمهوری اسلامی رنگ سیاسی ندارد؟ آیا مادر ستار بهشتی که دادخواه است و و پیگیر به جمهوری اسلامی اعتراض کرده فعال سیاسی نیست؟ در همین جنبش زن، زندگی، آزادی دیدیم که مادر رنجور و پیر ستار بهشتی ، روسری را از سرش بر می دارد ،اگر این کنش سیاسی نیست، پس چیه؟ پس از سر حسادت و جاه طلبی نگویید که اسماعیلیان فعال سیاسی نیست. اگر قبلا مبارز سیاسی نبوده، الان تصمیم گرفته که مبارزه کند، شما چرا ناراحت می شوید؟ شما اگر عرضه دارید فراخوان بدهید و هزاران نفر را به خیابان بکشانید ، چه کسی جلوی شما را گرفته است؟ اگر احزاب مخالف جمهوری اسلامی کارآمد بودند، آیا نیاز بود که انجمن دادخواهی خانواده های قربانیان پرواز اوکراینی ، کارزار تظاهرات خیابانی را سازمان دهد؟

• جوادی

  ۱۳ آبان ۱۴۰۱، ۱۳:۱۱

  انجمن دادخواهی و آقای اسماعیلیان نزد اکثریت ایرانیان داخل و خارج اعتبار و محبوبیت دارند. این انجمن دو تظاهرات بزرگ را در همبستگی با جنبش زن، زندگی، آزادی سازماندهی کرد. آیا وقت آن نرسیده که طرح بعدی سازماندهی تظاهرات میلیونی در داخل باشد؟ من در اعتقاد آقای اسماعیلیان به حقوق بشر و دموکراسی تردیدی ندارم و مخالفت امثال او با جمهوری اسلامی از مواضع حقوق بشری، دموکراتیک و عدالت خواهانه است و تکلیف هر آزادیخواه ، دموکرات و مدافع حقوق بشر می دانم که از کارزار های او حمایت کند. از روشنفکرانی که از این لحاظ با من هم عقیده اند خواهش می کنم که برای پشتیبانی عملی و نه صرفا لفظی از دلاوران کف خیابان و آزادی ایران، به دنبال راه اندازی یک کارزار تظاهرات میلیونی توام با اعتصابات سراسری در ایران باشند که کار را یکسره کند یا دست کم گام مهم را در پیروزی انقلاب بردارد.‌ میلیونها ناراضی دو دل منتظر تشویق و پشتیبانی یک نیروی سیاسی قوی برای آمدن به خیابان هستند.‌

• جوادی

  ۱۳ آبان ۱۴۰۱، ۱۹:۲۶

  مولوی عبدالحمید امروز در نماز جمعه زاهدان گفته که ما شیعه و سنی نداریم، ما اقوام نداریم، ما همه یکی هستیم و تاکید کرد که اکثریت مردم از دست جمهوری اسلامی رضایت ندارند و پیشنهاد یک همه پرسی با نظارت نهاد های بین المللی را داد. البته او می داند که بعید است جمهوری اسلامی تن به همه پرسی انحلال بدهد اما طرح همین مساله به چالش کشیدن اساس جمهوری اسلامی به زبان مسالمت آمیز و دموکراتیک است.‌ در شرایط حساس کنونی موضع گیری او درباره وحدت ملی و برابری همه ایرانی ها قابل ستایش است.‌ کاش فعالان سیاسی و روشنفکران ما به اندازه او اهمیت وحدت و انسجام را در مقابله با استبداد درک می کردند.

• جوادی

  ۱۳ آبان ۱۴۰۱، ۱۹:۵۱

  در مقاله راهبری و هم داستانی آمده است: یکی از شارحان گاردنر به نام دیوید مکیستیون شرح می دهد که چهار نوع هوش قطعا برای موفقیت یک رهبر امروزی ضروری هستند؛ هوش جسمانی، هوش عقلانی، هوش عاطفی و هوش معنوی.‌ فکر می کنم آقای دکتر شعله سعدی و امثال او که خودشان را از لحاظ دانش سیاسی یا حقوقی یک سرو گردن از بقیه بالاتر می دانند و بر این اساس تنها خودشان را شایسته رهبری می دانند، از بین چهار نوع هوش یاد شده برای موفقیت رهبری ، برای هوش عقلانی بیش از حد ارزش قائل شده اند و و انواع دیگر هوش را نادیده گرفته اند.‌ تازه ایشان از لحاظ هوش عقلانی هم از بسیاری از نخبگان بالاتر نیست.

• جوادی

  ۱۶ آبان ۱۴۰۱، ۱۳:۳۷

  کنش و واکنش نائب رئیس مجلس جمهوری اسلامی و نماینده چابهار جالب بوده است. نماینده چابهار اگر ذره ای صداقت و شرافت داشت اول اینکه نماینده مجلس غیر مردمی نمی شد و دوم اینکه در واکنش به کشتار بی رحمانه مردم بلوچ استعفا میداد نه اینکه اعتراض می کرد در بلوچستان از گلوله های جنگی استفاده می شود و در جاهای دیگر از گلوله های مشقی و یا اینکه چرا در جاهای دیگر کمتر کشتید و در بلوچستان بیشتر می کشید.‌ نفس خشونت حکومت به اعتراضات را محکوم نکرد و فقط اعتراض داشت که چرا در خشونت تبعیض قائل می شوید.‌ نائب رئیس مجلس در جوابش گفت انتظار داری شیرینی اونجا پخش کنیم و دم از انتقام زد. او از طرفی معترضان در بلوچستان را به تجزیه طلبی متهم کرد و از طرفی مردم بلوچستان را ملت بلوچستان خطاب کرد. در حالیکه آقای مولوی عبدالحمید در سخنرانی آخر در نمازجمعه بر وحدت ایرانیان تاکید کرد و به درستی واژه اقوام ایران را به کار برد، اما نائب رئیس مجلس غیر مردمی از واژه ملت بلوچستان استفاده می کند، یعنی همان واژه ای که تجزیه طلبان متمایل به استفاده از آن هستند. پس معلوم می شود خود جمهوری اسلامی مشوق تجزیه طلبی و عامل تفرقه افکنی بین اقوام است.