آیین‌نامه انضباطی دانشجویان: انواع تنبیه‌ها برای دانشجویان معترض، از منع موقت از تحصیل تا محرومیت از تحصیل در کلیه دانشگاه‌ها

بر اساس این شیوه‌نامه، کمیته انضباطی دانشجویان به عنوان مرجع رسیدگی به تخلفات دانشجویان در نظر گرفته شده است. ماده ۴۰ تا ۴۳ این شیوه‌نامه ناظر به «تخلفات سیاسی» دانشجویان است. «اطلاعات خلاف واقع یا کتمان واقعیت‌ها از روی عمد نسبت به خود، گروهک‌های محارب، مفسد یا افراد وابسته به آنها» شامل تذکر تا «منع موقت از تحصیل به مدت یک نیم‌سال یا از یک تا ۶ ماه با احتساب سنوات متخلف» می‌شود. چنانچه دانشجو همچنان به فعالیت‌های اعتراضی خود ادامه دهد، می‌توان او را به مدت یک سال و نیم تا حتی دو سال از تحصیل محروم کرد.

 «هواداری یا تبلیغ به نفع گروهک‌ها و مکاتب الحادی؛ در صورتی که فعالیت و تبلیغ (در فضای حقیقی یا مجازی) به نفع گروهک‌های محارب و معاند نظام جمهوری اسلامی ایران یا گروه‌های غیرقانونی منحله که به موجب احکام قضایی یا اعلام مراجع امنیتی، معاند نظام جمهوری اسلامی ایران تشخیص داده شده باشند»، شامل « محرومیت از تسهیلات رفاهی دانشگاه» تا حداکثر اخراج دانشجو از دانشگاه یا محرومیت از تحصیل در کلیه دانشگاه‌ها تا ۵ سال» می‌شود.

«عضویت گروهک‌های محارب، مفسد، ملحد یا فرقه‌های انحرافی؛ همکاری با سازمان‌های اطلاعاتی بیگانه یا عضویت در گروه‌های محارب، مفسد، ملحد که به موجب تشخیص مراجع امنیتی محارب، مفسد، ملحد یا فرقه‌های انحرافی تشخیص داده شده باشند» نیز اخراج دانشجو از دانشگاه با محرومیت از تحصیل در کلیه دانشگاه‌ها تا پنج سال را در پی دارد.

«توهین به شعائر و مقدسات اسلامی یا ملی، ادیان رسمی کشور یا ارتکاب اعمالی بر ضد نظام جمهوری اسلامی (مانند فحاشی و استفاده از الفاظ رکیک به طور شفاهی یا کتبی، از طریق شعارنویسی، پخش اعلامیه و فضای مجازی و...)» سبب محرومیت از تسهیلات رفاهی دانشگاه تا «منع موقت از تحصیل به مدت دو نیم‌سال یا از ۶ تا ۱۲ ماه با احتساب سنوات متخلف» می‌شود. اگر این «تخلفات» به صورت جمعی انجام شده باشد، ممکن است «اخراج دانشجو از دانشگاه با محرومیت از تحصیل در کلیه دانشگاه‌ها تا پنج سال» را در پی داشته باشد.

نقض احکام اسلامی به شکل مشهود از قبیل روزه‌خواری منع موقت از تحصیل به مدت دو نیم‌سال یا از ۶ تا ۱۲ ماه بدون احتساب سنوات و غیره را در پی دارد.  

اگر کمیته‌های انضباطی تشخیص دهند که دانشجو باعث «ایجاد بلوا و آشوب در محیط‌های دانشگاهی یا خارج از آن» شده است، متخلف را می‌توان به « منع موقت از تحصیل به مدت سه نیم‌سال یا از ۱۳ تا ۱۸ ماه بدون احتساب سنوات محکوم کرد. اگر بر اساس تشخیص کمیته‌های انضباطی «بلوا یا آشوب در جهت ضربه زدن به ارکان نظام باشد»دوره تحصیلی دانشجو از دولتی روزانه به «شبانه شهریه‌پرداز» تبدیل می‌شود. اگر این اقدامات با «هماهنگی و برنامه‌ریزی قبلی یا با هدایت گروه‌های غیرقانونی خارج از دانشگاه یا رسانه‌های معاند» انجام شده باشد یا تکرار شود ممکن است منجر به اخراج دانشجو از دانشگاه با محرومیت از تحصیل در کلیه دانشگاه‌ها تا پنج سال شود.

برای تعیین این تنبیهات و میزان مجازات‌ها دو کمیته پیش‌بینی شده است: کمیته انضباطی دانشگاه و کمیته مرکزی وزارتین. در هر دو این کمیته‌‌ها نماینده مسئول دفتر نهاد نمایندگی خامنه‌ای در دانشگاه‌های کشور نقش تعیین‌کننده و مؤثری دارد.

اعتراضات سراسری دانشجویان ایران در پی کشته‌شدن ژینا (مهسا) امینی در بازداشتگاه ارشاد و شروع اعتراضات سراسری، از ۲۷ شهریور ۱۴۰۱ آغاز شد. دانشجویان با راهپیمایی، تجمع، تحصن، خودداری از حضور در کلاس‌های درس و سر دادن شعارهای اعتراضی در انقلاب نوین مردم ایران حضوری فعال داشتند که همچنان هم ادامه دارد. تعداد زیادی از دانشجویان در درگیری‌ها مجروح و یا بازداشت و یا ممنوع‌الورود شدند. با این حال اعتراضات دانشجویی با روش‌های خلاق و شعارهای رادیکال که مستقیماً بیت رهبری را هدف قرار داده به شکل روزانه و بدون وقفه تاکنون ادامه دارد.

بنا به گزارش هرانا، ۵۶۶ دانشجو در جریان اعتراضات ایران بازداشت شده‌اند.