آنچه در ۲۵ نوامبر گذشت:‌ تجمع‌های فمینیستی ایرانیان خارج به مناسبت روز جهانی مبارزه با خشونت علیه زنان

در ۲۵ نوامبر ۱۹۶۰ خواهران میرابال، مینروا، پاتریشیا و ماریا ترزا میرابال، فعالان سیاسی‌ای که علیه دیکتاتور دومینیکن، رافائل تروخیو مبارزه می‌کردند، به دستور دیکتاتور به شکل وحشیانه‌ای به قتل رسیدند. در سال ۱۹۸۱ مجمع فمینیست‌های آمریکای لاتین و کارائیب ۲۵ نوامبر را روز نمادین مبارزه با خشونت علیه زنان و آگاهی‌بخشی درباره‌ی خشونت علیه زنان نامید، در هفتم فوریه‌ی سال ۲۰۰۰ سازمان ملل روز ۲۵ نوامبر را به شکل رسمی روز جهانی مبارزه با خشونت علیه زنان اعلام کرد.

از این قرار ۲۵ نوامبر فرصتی است برای تمامی مبارزانِ راهِ محوکردن خشونت علیه زنان، به‌خصوص فمینیست‌های فعال، تا با برگزاری انواع رخدادها، از راهپیمایی اعتراضی، تا پرفورمنس، برگزاری سخنرانی، رخدادهای هنر و غیره به مسئله‌ی خشونت علیه زنان، انواع آن، مصادیق آن و راه‌های مبارزه با آن از جهات مختلف بپردازند.

امسال اما ۲۵ نوامبر با یکی از زیباترین انقلاب‌های تاریخ معاصر نیز هم‌زمان شده است: انقلاب «ژن، ژیان، ئازادی»، انقلاب زنانه‌ی ایران که با قتل ژینا (مهسا) امینی به دست حکومت اسلامی در ۲۵ شهریور ۱۴۰۱ شعله‌ور شد و نه تنها پایه‌های نظام مردسالار اسلامی در ایران را به لرزه انداخت، بلکه لرزه بر اندام تمام اشکال مردسالاری، پدرسالاری، ساختارهای سرمایه‌داری و اشکال گوناگون آن‌ها، نظام‌های استبدادی و استعماری انداخته است که همگی از سرکوب زنان و کوییرها در ساحات گوناگون و به اشکال گوناگون نه تنها سود می‌برند بلکه سازوکار ایدئولوژیک‌شان را بر آن بنیان نهاده‌اند.

شبکه‌ی فمینیستی feminists4jina به مناسبت ۲۵ نوامبر ۲۰۲۲ در شهرهای مختلف دنیا و با همراهی دیگر گروه‌ها و کلکتیوهای فمینیستی راهپیمایی، پرفورمنس و سخنرانی برنامه‌ریزی کرد. در فراخوان این شبکه برای ۲۵ نوامبر می‌خوانیم:

به این ترتیب، شبکه‌ی فمینیستی feminists4jina به همراه دیگر شبکه‌ها و کلکتیوها در شهرهای برلین، وین، پاریس، فرانکفورت، اشتوتگارت، نیویورک، تورنتو، سن دیگو، آمستردام، ادینبورو، مالمو، کارولینای شمالی و لندن راهپیمایی‌ها و تظاهرات و اجراهای مختلفی را برگزار کرد. یکی از ایده‌های وحدت‌بخش این رخداد در تمام شهرها اجرای پرفورمنس «متجاوز تویی!» توسط گروه‌های مختلف در این شهرها به شکل هماهنگ بود.

این پرفورمنس که با نام «متجاوزی در راه توست!» (a rapist in your path!) نیز شناخته می‌شود، ابداع گروه فمینیست‌های شیلیایی لاس تسیس (Las Tesis) در قیام علیه خشونت نسبت به زنان است. بخشی از متن این اجرا به سرود پلیس شیلی و جمله‌ی (نظم و وطن orden y patria) برمی‌گردد. متن این اجرا نقدی است بر پلیس شیلی – و تمام ساختارهای پلیسی، مراقبتی و تنبیهی مردسالار – که داعیه‌ی حمایت از زنان را دارند اما در عمل به خشونت جنسی و جنسیتی دربرابر مبارزان و معترضان زن متوسل می‌شوند. حرکت اسکوات در این اجرا به رفتار پلیس شیلی نسبت به زندانیان زن اشاره دارد که طبق آن زندانیان زن وادار می‌شوند عریان شوند و بعد حالت اسکوات بگیرند (روی زانوهای‌شان مثل کلاغ‌پر خم شوند).

در وین این پرفورمنس با همراهیِ زنان شیلیایی و به سه زبان فارسی، آلمانی و اسپانیایی در پایان راهپیمایی اجرا شد. تظاهرات ۲۵ نوامبر وین که با هماهنگی گروه ROSA Österreich و با همراهی feminists4jina و گروه‌های دیگری از جمله ISA (international socialist alternative)، ALARM Wien,Avesta kurdische Frauen, SOS Balkanroute و دیگر گروه‌ها برگزار شد، نه تنها به قیام ژینا پرداخت بلکه دیگر مصادیق خشونت علیه زنان، از جمله قوانین سقط جنین، افزایش هزینه‌های زندگی برای اقشار کم درآمد و بهره‌کشی از زنان و کوییرها در محل کار، خشونت دولتی و پلیسی در اتریش ( محل برگزاری تظاهرات میدان Handelskai بود که محل وقوع یکی از جنایات زن‌کشی در ۹ جولای ۲۰۲۱ در یکی از محلات فقیرنشین وین است. در این زن‌کشی، مردی پارتنر سابقش را به قتل رساند. گروه فمینیستی رُزا بلافاصله در همان روز کمپین بزرگی علیه زن‌کشی در محل قتل برپا کرد )، زن‌کشی و خشونت سیستماتیک علیه زنان و بی‌تفاوتی دولت‌های اروپایی از جمله دولت اتریش نسبت به آن، سرکوب مردمان کورد و بلوچ و افغانستانی و تاریخچه‌ی شعار «ژن، ژیان، ئازادی» را نیز مورد بحث و بررسی قرار داد.

در برلین شبکه‌ی فمینیستی feminists4jina به گروه «اتحاد فمینیست‌های اینترناسیونالیست» پیوست و در تظاهراتی که تنها منحصر به FLINTA بود با شعار «رهایی ممکن نیست، مگر با رهایی همه»، مبارزه‌ی زنان ایران را به مبارزات سراسری و تظاهرات ۲۵ نوامبر در دیگر نقاط جهان پیوند زد. در برلین نیز مانند دیگر شهرها پرفورمنس اجرا شد و فیلم کوتاهی که feminists4jina برلین از مبارزات زنان در افغانستان و ایران ساخته بود نیز به نمایش درآمد.

در نیویورک برنامه‌ی شبکه‌ی feminists4jina با همراهی منی الطحاوی و سخنرانی او برگزار شد. او سخنرانی خود را با «لعنت بر پدرسالاری» آغاز کرد و با «لعنت بر پدرسالاری» در ایران، آمریکا، افغانستان، مصر، عراق، سوریه و همه‌جا تمام کرد. منی الطحاوی نویسنده‌ی فمینیست و یکی از انقلابیون میدان تحریر در انقلاب مصر (بهار عربی) است.

در تورنتو تمرکز برنامه بر روی زندانیان سیاسی زن و کوییر بود. شرکت کنندگان عکس زندانیان سیاسی زن و کوییر را حمل کردند و داستان‌های آن‌ها را خواندند. کلکتیو سارا که متعلق به زنان کرد اکثراً مناطق غیر از ایران است نیز در این برنامه شرکت داشت و تصاویری از زنان روزنامه‌نگار و اکتیویست کرد که یا در ترکیه زندانی سیاسی‌اند و یا به قتل رسیده‌اند را حمل می‌کرد.

در کارولینای شمالی تجمع در روز ۲۶ نوامبر برگزار شد و جمعی از فمینیست‌های ساکن کارولینای شمالی به دعوت شبکه feminists4jina دور هم جمع شدند. فعالین فمینیست از فلسطین، سوریه، آمریکا، و ایران گرد هم آمدند و در اعتراض به خشونت علیه زنان در سراسر جهان اطلاع رسانی کرده، شعار سر دادند و بیانیه امضا کردند. این فعالین فمینیست از ملیت‌های مختلف همبستگی و اتحاد خود را با زنان ایران اعلام کردند و با سردادن شعار «زن، زندگی، آزادی» هرگونه خشونتی علیه زنان را محکوم کردند.

در آمستردام شماری از فعالان ساکن هلند (ژینا کالکتیو) به مناسبت ۲۵ نوامبر و در حمایت از خیزش انقلابی ایران گرد هم آمدند. در این تجمع متن‌هایی از فعالان داخل ایران، کردستان، بلوچستان و تهران خوانده شد. همچنین یکی از اعضای ژینا کالکتیو در سخنرانی خود تأکید کرد که مبارزه با حکومت‌های پدرسالار در منطقه و نظام سرمایه‌داری جهانی تنها از طریق همبستگی فراملی و جهانی ممکن خواهد بود (برگرفته از صفحه‌ی اینستاگرام ژینا کالکتیو).

در اشتوتگارت، صدها نفر از زنان و افراد +LGBTQ روز ۲۵ نوامبر ۲۰۲۲ به دعوت اقدام مشترک ۸ مارس و با همراهی اتحادیه Verdi در اعتراض به خشونت سیستماتیک علیه زنان و افراد +LGBTQ اقدام به تظاهرات کردند. شرکت کنندگان در این تظاهرات همدلی و همبستگی خود را با مبارزات زنان* در سراسر دنیا ابراز و بر لزوم مبارزه‌ی مشترک با همه‌ی اشکال خشونت تاکید کردند. به علت حملات اخیر رژیم ترکیه به روژاوا و همین‌طور سرکوب انقلابیون در ایران، وضعیت زنان* در کردستان و ایران در مرکز توجه شرکت‌کنندگان قرار داشت. همراهان شبکه‌ی feminists4jina در این برنامه ضمن توضیح ستم‌های تقاطعی نسبت به زنان و افراد +LGBTQ در ایران به ریشه‌های این ستم‌ها و لزوم مبارزه‌ی مشترک علیه آن‌ها اشاره کردند.این برنامه‌ی همراه بود با اجرای زنده‌ی سرود برابری.

در ادینبرو در پاسخ به فراخوان جهانی feminists4jina برای اقدام خیابانی، گروه زن، زندگی، آزادی در ادینبرا گردهمایی اعتراضی را در پارک مدوز ترتیب داد که بر فوریت مطالبه‌ی عدالت و اقدامات پیشگیرانه برای توقف خشونت علیه زنان، به ویژه در ایران و کردستان تمرکز داشت. این فراخوان به طور مشترک با چندین گروه فمینیستی در ادینبرا از جمله ابتکار زنان کرد، انجمن زنان علوی، انجمن زنان سوسیالیست و جامعه فمینیستی دانشگاه ادینبورو برگزار شد. گروه‌ها بیانیه‌های خود را در راستای مطالبات انقلاب فمینیستی جاری در ایران خواندند، و با سرود و آواز و رقص اتحادشان در درخواست اقدامات مؤثر برای توقف خشونت علیه زنان را ابراز کردند.

در سن‌دیگو، سارا کمانگر پناهنده‌ی کرد اهل ایران که ساکن لس آنجلس است با اعتصاب غذا خواستارتوقف نسل‌کشی کردها در ایران توسط جمهوری اسلامی شده و اقدامات فوری سازمان ملل برای مسئول دانستن ایران و توقف هرگونه نسل‌کشی کردها را خواهان است. جمعی از اعضای انجمن ICWIN (دایره‌ی زنان ایرانی برای همکاری بین‌المللی) در همبستگی با سارا و مردم کردستان از ۲۴ نوامبر تا ۲۷ نوامبر سارا را همراهی کردند. فعالان feminists4jina نیز همراه این اعتصاب غذا شدند و خواستار توقف نسل‌کشی کردها.

در فرانکفورت شبکه‌ی feminists4jina در تجمع ۲۵ نوامبر که توسط گروه‌های مختلف فمینیستی و حقوق زنان برگزار شده بود سخنرانی‌ای به فارسی برگزار کرد و سپس سرود آواز لاله‌ها را اجرا کردند. هم‌چنین یکی از فعالان افغانستانی متنی به فارسی خواند که همزمان به آلمانی ترجمه شد و سپس شرکت‌کنندگان در پرفورمنسی که یکی از فعالان کرد ترکیه طراحی کرده بود شرکت کردند.

در لندن فعالان فمینیست همراه feminists4jina در میدان پیکادلی گرد هم آمدند و پس از خواندن بیانیه‌ی شبکه، پرفورمنس متجاوز تویی را اجرا کردند. در پاریس، در دفاع از اولین انقلاب فمینیستی ایران و علیه تمامی اشکال خشونت جنسی و جنسیتی فعالین فمینیست کوییر و ضدسرمایه داری در همراهی با feminits4jina در راهپیمایی شبانه‌ی فمینیست‌ها در مونتروی در حومه پاریس شرکت کردند. راهپیمایی ساعت هفت شب از میدان شهرداری شروع شد و تا حدود ده و نیم ادامه داشت. حدود دو هزار نفر در این راهپیمایی شرکت داشتند. در جای جای مسیر شرکت کنندگان پشت بلندگو از شرایط و خواسته‌ها و مبارزات خود گفتند. در پایان هم یکی از فعالان فمینیست از شبکه‌، از انقلاب ژینا، وضعیت زنان ایران، زندانیان سیاسی و وضعیت کردستان برای حاضران صحبت کرد.

همچنین در مالمو نیز تجمعی از سوی فعالان فمینیستی و همراهان feminists4jina برگزار شد.

تصویرهایی از این کنش‌ها را در زیر می٬بینید: