رعنا منصور و قیام ژینا

در سال‌های گذشته کشاکشی بین زنان هنرمند و مسئولان فرهنگی حکومت درگرفته بود. منع صدای زنان روی صحنه و مقاومت در برابر آن یکی از جلوه‌های این کشاکش بود که همچنان هم ادامه دارد. در جنبش «زن، زندگی آزادی»  خوانندگان زن در ژانر‌های مختلف آثاری تولید کردند و نشان دادند صدای زنان ایرانی را نمی‌توان نادیده گرفت و ساکت کرد . برای مثال می‌توان به ترانه‌ «با هم یکی» از سوگند و ترانه «دوباره» از گوگوش و لیلا فروهر اشاره کرد. زنان ایرانی در ژانر های هیپ هاپ ،جَز، پاپ-راک و … به فعالیت پرداخته‌اند و به کیفیتی جهانی دست پیدا کرده‌اند. برای مثال 021G که در ژانر هیپ هاپ فعالیت می‌کند و با ترانه «این دفعه» نسبت به وضعیت انقلابی کنونی واکنش نشان داد و در ژانر جز و بلوز هم می‌توان به رعنا فرحان اشاره کرد که آلبوم آخر خود با عنوان «باز آ» را اوت سال گذشته منتشر کرد.

رعنا منصور، صدای نسل سرکوب شده

رعنا منصور فارغ التحصیل افتخاری رشته موسیقی از کالج برکلی‌ست. او تا به حال چهار آلبوم منتشر کرده که دو تا از آن‌ها به زبان فارسی بوده است. 

او اولین آلبوم فارسی زبان خود را در سال ۲۰۱۵ با نام رعنا منصور منتشر کرد. در میان ده آهنگی که در این آلبوم قرار داشت، آهنگ شوهر پولدار باعث شناخته شدن رعنا منصور در میان ایرانیان شد. موفقیت آهنگ شوهر پولدار به خاطر دو ویژگی خاص خودش بود:

 اول اینکه موسیقی آن جَز کلاسیک بود که مخاطبی که حتی  با موسیقی جز هیچ آشنایی نداشته باشد هم با آن می‌تواند ارتباط برقرار کند، به این شکل که موسیقی به گوشش آشنا می‌آید و با ریتم فانکی آن همراه می‌شود و دومین ویژگی آن شعر خلاقانه‌ی این آهنگ بود که اشاره به ازدواج های سنتی زنان در ایران دارد که در آن‌ها معمولا خانواده ها می‌خواهند خواسته‌های خود را به دختر خودشان تحمیل کنند؛ شعر با طنزی شیرین به نقد این مسئله می‌پردازد: 

 یه خواستگار داییم آورده

که دل بابامُ برده

مدرک و ثروت و خونش مامانُ به رقص آورده

بی دل و بی عشق و تنها نباشین مردم دنیا .

ترانه ی شوهر پولدار به سبب این دو ویژگی مثبت توانست فارغ از سن و سال مخاطبان آن ها را جذب کند و در دل ایرانیان جا باز کند.

«عشق ناب» دومین آلبوم فارسی زبان رعنا منصور نام داشت. همانطور که از عنوان این آلبوم پیداست، اصولا عشق یکی از مهم‌ترین مضامین آثار غیرسیاسی منصور است. آلبوم عشق ناب سال ۲۰۱۹ منتشر شد و علی رغم موسیقی عام‌پسند آن نتوانست به موفقیت تک آهنگ شوهر پولدار دست پیدا کند ، اما به هر حال در همین آلبوم هم آهنگ «زن» اثری در خور توجه بود .

«زن» ترانه‌ای‌ست در باب برابری حقوق زنان با مردان، در این آهنگ رعنا منصور توانایی خود در خوانندگی را با اجرا محکم و بی‌نقص به رخ می‌کشد  و شاید دلیل کمتر شنیده شدن این اثر در مقایسه با «شوهر پولدار» موسیقی بسیار عام‌پسند آن باشد تا اجرای خواننده و متن ترانه‌ی آن . موسیقی عام‌پسند این اثر در سطح باقی می‌ماند و عمق چندانی پیدا نمی کند و ملودی‌های تکراری و بارها شنیده‌شده‌ی ایرانی را دوباره ارائه می‌دهد .

متن ترانه اما به عدم برخورداری زنان از حقوق برابر با مردان در جامعه ایران معترض است و به سرکوب خواسته‌های زنان و اعتراض های مردم اشاره می‌کند:

ندا منم حوا منم صدای نسل ما منم

اگرچه بستی بالمُ رها تر از رها منم

منصور در ترانه‌ی «ایران من» در همکاری با کینگ رام هم به عنوان یک هم‌خوان و تک‌خوان حضور داشت و با یک تک‌خوانی زیبا فضایی روشن را رنگ‌آمیزی می کند و نوید آینده‌ای روشن را می‌دهد:

 با نفس های خفه

با هفت های در هوا

صدا بزن آزادی را

بخون تا زمستون سر بیاد

در اجرای «برای» شروین حاجی‌پور به زبان انگلیسی هم منصور هرچند متن این ترانه را کمی تغییر داده اما در ماهیت این ترانه تغییری به وجود نیاورده.

بی‌تردید اجرای «برای»  مهم‌ترین فعالیت او در حمایت از زنان ایرانی بوده است چرا که باعث شنیده شدن صدای مردم ایران در ابعادی جهانی شد.