گرمایش زمین: نیمی از زبان‌های دنیا تا آخر قرن از بین خواهند رفت
افزایش سطح آب دریاها باعث خواهد شد که اجتماع‌های ساحلی شرایط زیست را از دست بدهند و وادار به مهاجرت شوند. این اتفاق تا پایان قرن به از بین رفتن نیمی از هفت هزار زبان در جهان منجر خواهد شد.
نخستین راهپیمایی اعتراضی مردمان بومی در واشنگتن، ۱۸ ژانویه ۲۰۱۹ ــ عکس: شاتراستاک
گرمایش زمین همین حالا به پدیده‌های حاد آب‌و‌هوایی، سیل، خشکسالی، آتش‌سوزی‌های انبوه و دیگر فاجعه‌های طبیعی انجامیده است؛ روندی که از این پس تنها تشدید خواهد شد. پیامدهای انسانی تغییرات اقلیمی هم گستره‌ای دارند که هنوز تصویر کاملی از آن در دست نداریم. یکی از این پیامدها، بنا به پژوهش زبان‌شناسان، از دست رفتن زبان‌هایی است که بومیان مختلف در جهان به آنها تکلم می‌کنند. کرن مک‌وی در روزنامه بریتانیایی «گاردین» در گزارشی به این مسأله پرداخته است.
پیش از این نیز زبان‌شناسان هشدار داده بودند که هر ۴۰ روز یک زبان در جهان از بین می‌رود. این خسران غیرقابل بازگشت میراث‌های بشری با تغییرات اقلیمی تشدید خواهد شد. آناستازیا ریل، مدیر واحد زبان استراتی در دانشگاه کوئینز در کینگستون به گاردین دراین‌باره می‌گوید:
«زبان‌ها همین حالا هم آسیب‌پذیر و در معرض خطرند. اینکه بیشتر زبان‌های جهان در نقاطی هستند که در طی زمان برای مردم غیرقابل سکونت خواهند شد، به شکل خاصی بی‌رحمانه است. بسیاری از اجتماع‌های زبانی اقلیتی کوچک در جزیره‌ها و مناطق ساحلی نسبت به توفندها و افزایش سطح آب آسیب‌پذیرند.»
دیگران هم در مناطقی زندگی می‌کنند که افزایش دما در حال به خطر انداختن شکل زندگی سنتی آنها است که از طریق دامداری و ماهیگیری و کشاورزی می‌گذرانند.
کسانی که به زبان‌های اقلیتی سخن می‌گویند، تاریخ دورودرازی از تعقیب و آزار را پشت سرگذاشته اند. نیمی از زبان‌های بومی در استرالیا، ایالات متحده، آفریقای جنوبی، و آرژانتین تا دهه ۱۹۲۰ از بین رفتند. بحران اقلیمی اکنون «میخ آخر بر تابوت» بسیاری از زبان‌های بومی و دانش‌ای که با این زبان‌ها ذخیره و منتقل شده، توصیف می‌شود.
به گفته آناستازیا ریل، وانوآتو، یک کشور جزیره‌ای به مساحت ۱۲ هزار و ۱۸۹ کیلومتر مربع، ۱۱۰ زبان دارد؛ یعنی یک زبان به ازای هر ۱۱۱ کیلومتر مربع. این کشور در میان کشورهایی قرار دارد که بیش از همه در معرض خطر بالا آمدن آب دریاها هستند. این پدیده فوق‌العاده بشری با گرمایش زمین نابود خواهد شد.
گرمایش زمین تنها در ۲۰۲۱ به آوارگی داخلی ۲۳,۷ میلیون تن به دلیل پدیده‌های حاد آب و هوایی انجامید. این رقم سال بعدی افزایش یافت اما هنوز آمار دقیق آن را نمی‌دانیم.
در یک دهه‌ی اخیر، آسیا و حوزه اقیانوس آرام بیش از هر جای دیگری با این دست آوارگی‌ها و مهاجرت‌ها رویارو بوده است و دقیقاً در همین منطقه است که بیشترین شمار زبان‌های بومی وجود دارد. از هر پنج زبان دنیا، یکی به حوزه اقیانوس آرام تعلق دارد.
نقشه‌ای که ان‌جی‌او «حفاظت از زبان» از زبان‌های به‌شدت در معرض خطر تهیه کرده، نشان می‌دهد که این زبان‌ها در حوزه اقیانوس آرام و اقیانوس هند و در منطقه استوایی آفریقا قرار دارند؛ تمام مناطقی که همزمان به شدت در معرض خطرهای ناشی از تغییرات اقلیمی هستند.
سازمان ملل متحد دسامبر ۲۰۲۲ ابتکار عمل جدیدی را برای محافظت از زبان‌های در معرض نابودی با نام «دهه بین‌المللی زبان‌های بومی» آغاز کرد. چابا کوروشی، رئیس مجمع عمومی سازمان ملل درباره این ابتکار عمل گفت که زبان‌های بومی برای تمام دنیا اهمیت دارند:
با هرزبان بومی که از بین می‌رود، اندیشه و فرهنگ و سنت و دانش‌ای که این زبان حمل می‌کند نیز از بین می‌رود.
کن هیل، زبان‌شناس و کنش‌گر سیاسی سرشناس پیش از این از بین رفتن هر زبان را با «فرو افتادن بمبی روی موزه لوور» یکی دانسته بود.
اگر انتشار گازهای گلخانه‌ای با روند فعلی پیش برود و جهان از سطح ۱,۵ درجه افزایش دما بگذرد، پیامدهای وخیم تغییرات اقلیمی در زمان حیات اغلب ما ساکنان زمین هویدا خواهد شد و برخی همین حالا نمایان شده‌اند: خشکسالی، قحطی، مهاجرت‌های اقلیمی انبوه، بیابان‌زایی، پدیده‌های اقلیمی حاد، سیل، خسارت‌های اقتصادی، آتش‌سوزی‌های طبیعی گسترده و بسیاری موارد دیگر که به گفته سازمان ملل به «آپارتاید اقلیمی» ختم خواهد شد.
هم اکنون غلظت دی‌اکسید کربن با رسیدن به ۴۲۱ بخش در میلیون (ppm) به بیش از یک و نیم برابر غلظت آن پیش از انقلاب صنعتی رسیده است.
از زمانی که توافق اقلیمی پاریس امضا شد،علی‌رغم همه وعده‌ها، انتشار گازهای گلخانه‌ای حاصل از سوزاندن سوخت‌های فسیلی پنج درصد افزایش یافته است. این میزان می‌تواند در ۲۰۲۳ بار دیگر رکورد بزند. در صورت ادامه این روند، بشریت حد گرمایش ۱,۵ درجه‌ای زمین را دهه آینده پشت سر خواهد گذاشت.
نظرها
نظری وجود ندارد.