ترور شیمیایی دختران: انتقام از جنبش انقلابی ژینا
جنبش "زن، زندگی، آزادی" که در مدارس عمدتا دخترانه با کشف حجاب، پاره کردن عکس‌های خامنه‌ای و خمینی و سر دادن شعار همراه بوده، خشم تندروها را چنان برانگیخته که به آتش به اختیاران خود چراغ سبز نشان داده‌اند تا انتقام این خیزش را با ترور و وحشت بگیرند؛ رفتاری پرسابقه در تاریخ جمهوری اسلامی که قتل‌های زنجیره‌ای، قتل‌های محفلی و اسیدپاشی‌های اصفهان از نمونه‌های آن است.
نعیمه دوستدار
ترور شیمایی: انتقال یک دانش‌آموز به بیمارستان، بروجرد، اسفند ۱۴۰۱، عکس از خبرگزاری ایلنا
۹ آذرماه برای نخستین بار خبر مسمومیت‌های مشکوک دانش آموزان با گزارشی درباره هنرستان دخترانه نور قم منتشر شد. در نزدیک به دو ماه گزارش‌های مشابهی درباره بروجرد، اردبیل و تهران هم منتشر شده و دیگر تردیدی وجود ندارد که مسمومیت‌ها تصادفی نیست و یک برنامه هدایت‌شده ترور و وحشت آفرینی در جریان است. برنامه‌ای که تابه‌حال به جز یک مورد، تنها در مدارس دخترانه اتفاق افتاده است.
گزارش مسمومیت‌ها در بروجرد از دوم اسفندماه منتشر شد و ۲۶۰ دانش‌آموز دبیرستان کارشان به بیمارستان کشید: دانش‌آموزان دبیرستان دخترانه احمدیه در روز‌های دوم و ششم اسفندماه و دانش‌آموزان دبیرستان ۱۵ خرداد، هفتم اسفندماه با استشمام ماده‌ای ناشناخته راهی بیمارستان‌های خمینی و بروجردی شهر بروجرد شدند.
روز گذشته در دبستان فرشتگان در منطقه یک بروجرد هم دانش‌آموزان دختر پایه ابتدایی مسموم شدند و نزدیک به ۶۰ نفر آنها روانه بیمارستان شدند. علاوه بر آنها تعداد زیادی از دانش‌آموزان این مدرسه با علائم تهوع و سرگیجه در حیاط مدرسه با کمک تکنسین‌های اورژانس با سرم به صورت سرپایی درمان شدند.
یک معلم به نقل از دانش‌آموزان مدرسه ۱۵ خرداد بروجرد به هم‌میهن گفته که چیزی شبیه بمب در بخشی از مدرسه ترکیده و از آن دودی با بوی نعنا خارج شده است. به گفته او، دانش‌آموزانی که با آنها صحبت کرده، نمی‌دانستند منبع اولیه شیء پرتاب‌شده از کجا بوده است، و اینکه از بیرون مدرسه پرتاب شده یا از داخل، هنوز مشخص نیست.
روایت شده که در زنگ تفریح آخر زمانی که دانش‌آموزان در حیاط مدرسه بودند یکی از دانش‌آموزان سرش گیج می‌رود و روی زمین می‌افتد. بعد از آن دانش‌آموزان در داخل کلاس و حیاط مدرسه بویی شبیه نارنگی خراب شده یا گندیده احساس می‌کنند. با وجود این رویداد، مسئولان مدرسه کلاس‌ها را برای روز دوشنبه باز نگه داشته‌اند و به والدین گفته‌اند حق ورود به مدرسه را ندارند.
یکی از معلمان پیشین مدرسه ۱۵ خرداد که در مدرسه احمدیه بروجرد هم تدریس میکند، به نقل از دانش‌آموزان مدرسه ۱۵ خرداد به هم‌میهن گفته که روز گذشته، چیزی شبیه بمب در بخشی از مدرسه ترکیده و از آن دودی با بوی نعنا خارج شده است. به گفته او، دانش‌آموزانی که با آنها صحبت کرده، نمی‌دانستند منبع اولیه شیء پرتاب‌شده از کجا بوده است و اینکه از بیرون مدرسه پرتاب شده یا از داخل، هنوز مشخص نیست. با این همه، او گفته که در پی مسمومیت‌های اخیر در مدرسه احمدیه و ۱۵ خرداد، هر دو مدرسه تعطیل شده‌اند. این معلم تاکید کرده که این مدارس دوربین مداربسته دارند اما ساختمان این دو مدرسه به‌گونه‌ای است که به راحتی می‌توان از بیرون چیزی را به داخل پرتاب کرد. او از دانش‌آموزان مدرسه احمدیه هم شنیده که در روز مسمومیت، بوی شدیدی شبیه گاز شهری به مشام‌شان خورده است.
یکی از پزشکان اورژانس در بیمارستان شریعتی بروجرد که مداوای گروهی از دانش‌آموزان مسموم را به عهده داشته به روزنامه هم‌میهن گفته که بیشتر دانش‌آموزان با علائم سردرد، مشکلات تنفسی، بی‌حالی و حالت تهوع و افت فشار مراجعه کرده‌اند و برخی از آنها هم دچار استرس شدیدی شده بودند. این پزشک گفته باید دانش‌آموزان بدحال بررسی جدی شوند و برای آزمایش سم‌شناسی به آزمایشگاه‌های معتبری در تهران یا مرکز استان فرستاده شوند. این پزشک خبر از حضور نیروهای امنیتی در بیمارستان داده که دنبال این بودند که ببینند چرا چنین اتفاقی افتاده است.
به علاوه یک منبع در شبکه بهداشت بروجرد درباره مسمومیت دانش‌آموزان دختر در این شهر اطلاعاتی را در اختیار زمانه قرار داده است. به گفته منبع زمانه، عوامل علوم پزشکی در محل حاضر شده‌اند و متخصص علوم پزشکی گفته است:
من ۱۰۰ درصد می‌گویم مسمومیت به دلیل منو اکسید کربن نیست.
به گفته این منبع که نامش به دلایل امنیتی قابل ذکر نیست، وضعیت بلبشو بوده است:
در مدرسه احمدی مدام می‌گفتند کسی طوریش نشده. یکی از دوستان رفت سمت نمازخانه و ما آن‌وقت دیدیم ۱۵-۲۰ دختر دانش‌آموز بد حال را چپانده‌اند آنجا که جلوی چشم نباشند. اولیا هم ریخته بودند و فریاد می‌‌زدند. کار بالا گرفته بود و می‌گفتند نمی‌خواهند مدرسه بچه‌‌هایشان را درمان کند و می‌خواهند خودشان آنها را ببرند بیمارستان اما نیروهای امنیتی نمی‌گذاشتند کسی تکان بخورد.
مدرسه احمدی در بروجرد در میانه خیابان حافظ جنوبی است که خیابانی‌ست یک‌طرفه. به گفته منبع زمانه، چهار طرف خیابان از شلوغی ماشین‌ها و حضور نیروهای امنیتی بسته شده بوده و حتی آمبولانس هم نمی‌توانسته به محل برسد.
نیروهای امنیتی می‌گفتند چه کسی به شما اطلاع داده که بیایید؟ فرماندار به ما در شبکه بهداشت گفت برای چه آمده‌‌اید اینجا؟ بی‌خود شلوغش نکنید....
منبع زمانه تأکید کرد مسمومیت این دانش‌آموزان نمی‌توانسته به دلیل وجود منو اکسید کربن باشد چون در این حالت اکسیژن خون کم می‌شود:
من دستگاه سنجش همراه داشتم. بچه‌های بدحال، اکسیژن خونشان خوب بود. حالت تهوع هم نداشتند. آنها که سرحال‌تر بودند از شدت ترس، تهوع و استفراغ داشتند. اغلب پاها شل بود و می‌افتادند. ۱۰۰ درصد می‌گویم مسمومیت با منو اکسید کربن نبوده اما به علوم پزشکی هم اجازه نمونه‌برداری ندادند.
یک دانش‌آموز کلاس دهم در رشته ریاضی دبیرستان احمدیه بروجرد که ۴۰۰ دانش‌آموز دارد و نوبت عصر آن با نام مدرسه توحید در مقطع متوسطه اول یا همان راهنمایی قدیم فعالیت میکند، روایت کرده که روز شنبه پس از شرکت در یک جشن در نمازخانه مدرسه دچار سردرد شده است. او و همکلاسی‌هایش پس از ورود به کلاس بوی خاصی شبیه سفیدکننده حس کرده‌اند که به آنها گفته شده بوی ضدعفونی است. زنگ تفریح یکی از بچه‌های کلاس دوازدهم حالش بد شده، و وقتی آنها به طبقه بالای مدرسه رفته‌اند، دچار سردرد و سرگیجه شده‌اند. خود او دچار درد قفسه سینه شده و در راه‌پله پاهایش کاملا بی‌حس شده و زانوهایش هیچ حسی نداشته و به همین دلیل از پله‌ها زمین خورده است.
یک منبع آگاه گفته هنوز علت اصلی مسمومیت‌ها مشخص نیست و حتی مسئولان ماجرای پرتاب شدن یک شیء به داخل مدرسه ۱۵ خرداد را تکذیب کرده‌اند. به گفته او، بررسی‌های اولیه نشان میدهد که در اولین روز وقوع مسمومیت در مدرسه ۱۵ خرداد، مشکوک به انتشار گاز مونوکسیدکربن بودند. حتی در این زمینه اطلاعیه‌ای هم منتشر و در آن تاکید شد که منشأ این گاز، از سالن ورزشی مجاور مدرسه بود. با همین احتمال، سیستم گرمایشی آن سالن را خاموش کردند، اما بعد از گذشت دو روز با وجود تعطیلات آخر هفته، روز بعد از آن، بار دیگر مسمومیت رخ داد رو مشخص شد که علت چیز دیگری بوده است.
به گفته او، در حال حاضر دو مدرسه احمدیه و ۱۵ خرداد بروجرد، تعطیل شده‌اند، اما درباره سایر مدارس تصمیمی گرفته نشده است:
عواملی که متولی این موضوع‌اند در حال بررسی ماجرا هستند. بازرسی استان هم به ماجرا ورود کرده و در حال انجام تحقیقات هستند که در روز‌های آینده نتایج آن مشخص می‌شود.
یک پزشک در گفت‌وگو با زمانه گفته که با دنبال کردن خبر مسمومیت دختران مدرسه‌ای به این نتیجه رسیده:
مهم‌ترین علامت مشترک بین آنها، ضعف عضلانی است و این نشانگر گاز عصبی است که احتمالا همان ارگانوفسفات‌ها هستند، هم به خاطر رنگ‌شان و بوی نارنگی گندیده دادنشان. این دقیقا همان سمی است که در افغانستان هم برادران طالبان در مدارس دخترانه به کار بردند و در آزمایشگاه ثبت شد. گازهای عصبی چون در بافت چربی ذخیره می‌شوند می‌توانند بعد از بهبود موقت دوباره وارد خون شوند و این پدیده ماه‌ها ادامه می‌یابد تا بگذرد.
گاز مسموم‌کننده شریعت
در مورد عمدی بودن این "مسمومیت"ها حالا جای هیچ شک و شبهه‌ای باقی نمانده است. تکرار حادثه در مناطق مختلف کشور در یکی از بحرانی‌ترین دوران‌های جمهوری اسلامی، یادآور جنایت‌های مشابهی است که در جمهوری اسلامی پیش‌تر هم رخ داده است.
محمد جعفر منتظری روز اول اسفند در نامه‌ای به دادستان قم اعلام کرد مسمومیت دانش‌آموزان در این شهر از «احتمال اقدامات مجرمانه عمدی» نشان دارد و از دادستان قم خواست «اگر کسانی در این امر قصور یا تقصیر داشته یا توطئه‌ای در کار بوده» با آنها برخورد «قاطع و قانونی» انجام شود.
مسئولان در استان لرستان هم عمدی بودن مسمومیت‌ها در بروجرد را تایید می‌کنند. پس از معاون سیاسی استاندار لرستان، همایون سامه نجف‌آبادی، عضو کمیسیون بهداشت مجلس هم اعلام کرد که مسمومیت دانش‌آموزان در قم و بروجرد عمدی است. او گفت:
وزارت بهداشت دارد بررسی میکند، ولی به نظر من نتیجه‌اش مشخص نشده است؛ به این معنا که نتوانسته‌اند پاسخ قانع‌کننده‌ای بدهند. نکته دیگر اینکه درست است که موضوع در کمیسیون بهداشت مطرح نشده، ولی رئیس کمیسیون، نامه‌نگاری‌های لازم با دولت را درباره این موضوع انجام داده است. آنچه مشخص است این است که هم در قم، هم در بروجرد مسئله عمدی است. برای ما سوال است که روی چه حسابی در مدارس این اتفاقات رخ میدهد؟ من نمیدانم یعنی ارگان‌های اطلاعاتی ما نمی‌توانند تمام مدارک، قرائن و آنچه به‌جا مانده را بررسی کنند و به عامل برسند؟ وزیر اطلاعات وارد این پرونده شده، ولی گزارشی به مجلس داده نشده است.
فاطمه مقصودی، نماینده بروجرد هم گفته مسمومیت‌ها در قم و بروجرد، صد‌درصد عمدی است: «اتفاق مذکور بسیار حائز اهمیت است و باید منشأ آن هرچه زودتر مشخص شود. هم‌اکنون مسئولان مربوطه در شهر بروجرد حضور دارند و پیگیر این موضوع‌اند. سرنخ‌هایی هم پیدا شده که حاصل بررسی دوربین‌های مداربسته مدارس توسط نیروهای امنیتی است. این سرنخ‌ها نشان‌دهنده آن است که اتفاق رخ‌داده نه‌تنها طبیعی نیست که عمدی هم هست، اما تا زمانی که دلیل آن مشخص نشود، نمی‌توان بیش از این درباره‌اش صحبت کرد.»
او در پاسخ به اینکه برخی منابع داخلی مانند روزنامه «اطلاعات» فرضیه رخ دادن اتفاق مذکور از طرف نیروهای تندرو را مطرح کرده‌اند، گفته تا زمان مشخص نشدن دلیل این اتفاق نمی‌توان چنین اظهارنظری در موردش کرد: «رخ دادن این اتفاق در مدارس دخترانه نمی‌تواند دلیل موجهی برای مطرح شدن چنین فرضیه‌ای باشد.»
با این حال سیاست انکار همچنان در میان برخی از مقامات حکومت ایران ادامه دارد. یونس پناهی، معاون تحقیقات و فناوری وزیر بهداشت ابتدا گفت مسمومیت دانش‌آموزان قمی عمدی بود، چون افرادی دوست داشتند تمام مدارس دخترانه تعطیل شود:
مسمومیت دانش‌آموزان مدارس قمی ناشی از ترکیبات شیمیایی در دسترس بود، از این رو عفونی و قابل انتقال به دیگران نیست. این موضوع با تاکید ویژه وزیر بهداشت، مورد تحقیق و بررسی قرار گرفته است و تاکنون مشخص شده، ترکیبات مواد شیمیایی، جنگی نیست و هیچ نشانه‌ای از مسری بودن ندارد. دانش‌آموزان مسموم شده نیاز به درمان تهاجمی ندارند و درصد زیادی از عوامل شیمیایی دخیل در این مسمومیت پیشگیرانه است.
اما این مقام مسئول ناگهان حرف‌هایش را عوض کرده و در گفته‌های جدیدش عمدی بودن مسمومیت‌ها را تکذیب کرده است:
آنچه از بنده درباره علل بیرونی این مسمومیت‌ها و عمدی بودن آنها نقل شده، مورد تایید نیست و نقل‌قول دقیقی هم صورت نگرفته است. تحلیل علمی و طبی مسمومیت‌ها از جمله ماهیت غیر ویروسی و غیرمیکروبی آن در کمیته علمی صورت گرفته است، اما درباره اینکه این مسمومیت‌ها ناشی از کدام علت بیرونی بوده و عامدانه بوده است یا خیر، بنده اطلاعی ندارم و حدس و گمان‌ها در این باره را نیز تایید نمیکنم.
پدرام پاک‌آیین، سخنگوی وزارت بهداشت هم با بیان اینکه که ماجرای مسمومیت‌ها در بروجرد در دست بررسی است، درباره مسمومیت‌های قم گفته:
نتایج علمی مسمومیت‌های اخیر، کاملا مشخص است. با این حال درباره علل بیرونی مسمومیت دانش‌آموزان نتایج قابل استنادی نداریم. نتایج علمی بر اساس آزمایشات بالینی از مسموم‌شده‌ها در اختیار وزارت بهداشت است، اما درباره علل بیرونی، باید نهادهای دیگر نظر دهند.
سخنگوی وزارت بهداشت پیش از این درباره مسمومیت دانش‌آموزان مدرسه دخترانه قم اعلام کرده بود که کمیته علمی بررسی موضوع با دستور وزیر بهداشت و با مسئولیت معاونت درمان تشکیل شده است.
تندوهای مذهبی، آتش به اختیاران تهدیدگر
حالا دیگر کمتر کسی در دست داشتن تندوهای شریعت‌زده در این رویداد دست دارد. ترور بیولوژیک دانش‌آموزان دختر چند ماه پس از شروع انقلاب ژینا رخ داده که شعار محوری آن «زن، زندگی، آزادی» و چهره‌های شاخص آن جوانان به ویژه زنان و دختران جوان هستند. جنبش زن، زندگی، آزادی که در مدارس عمدتا دخترانه با کشف حجاب، پاره کردن عکس‌های خامنه‌ای و خمینی و سر دادن شعار همراه بوده، خشم تندروها را چنان برانگیخته که به آتش به اختیاران خود چراغ سبز نشان داده‌اند تا انتقام این خیزش را با ترور و وحشت بگیرند؛ رفتاری پرسابقه در تاریخ جمهوری اسلامی که قتل‌های زنجیره‌ای، قتل‌های محفلی و اسیدپاشی‌های اصفهان از نمونه‌های آن است.
با این سوابق از ابتدای این موج، گمانه‌زنی‌هایی مبنی بر اینکه گروه‌های مذهبی افراطی در این مسمومیت دست دارند مطرح بود. نفیسه مرادی، پژوهشگر مطالعات اسلامی و دانش‌پژوه دکتری علوم قرآن و حدیث دانشگاه الزهرا در مصاحبه‌ای با سایت عصر‌ایران گفته بود: «تمرکز این وقایع بر مدارس دخترانه، ظن خرابکاری منبعث از دیدگاه‌های طالبانی را تقویت میکند که هدف از این مسمومیت‌ها ایجاد ترس و وحشت برای دختران و خانواده‌هایشان و مانع‌تراشی برای تحصیل آنان باشد.»
انتشار خبری در کانال اخبار وزارت آموزش و پرورش مبنی بر اینکه گروهی تحت عنوان «فداییان ولایت» و با هدف جلوگیری از تحصیل دختران مسئولیت این حملات را بر عهده گرفته است، این گمانه‌زنی‌ها را به حد یقین رساند. این خبر به سرعت از روی کانال مذکور حذف شد. با این‌همه، اظهارنظر امروز معاون وزیر بهداشت جمهوری اسلامی تأییدی نهایی بر این گمانه‌زنی‌هاست که مسمومیت زنجیره‌ای دانش‌آموزان دختر پروژه‌ای برنامه‌ریزی‌شده از جانب اسلام‌گرایان افراطی است.
محمدتقی فاضل میبدی، استاد دانشگاه و حوزه در گفت‌وگو با «شبکه شرق» گفته گروهی موسوم به «هزاره‌گرا» مسمویت‌های سریالی را رقم زده‌اند:
عمدی بودن این ماجرا واقعیت دارد. گفته می‌شود گروهی موسوم به هزاره‌گرا مسئول این مسمومیت‌های سریالی در مدارس هستند. این گروه و تفکر معتقد است که دختران نباید درس بخوانند یا نهایتا باید تا سوم دبستان درس بخوانند. این جریان یک جریان مذهبی و ضد مدرنیته است.
محمد تقی فاضل میبدی گفته است یک جامعه‌شناس که نمی‌تواند نامش را بگوید در قم پژوهشی در این زمینه انجام داده و در جلسه‌ای این موضوع را برای برخی شرح داده‌است. او در این تحقیقات به این نتیجه رسیده‌است که هزاره‌گراها این اقدامات را انجام میدهند:
این مسمومیت‌ها اتفاقی نیست. این جریان شبیه طالبان هستند. گرچه طالبان اجازه نمی‌دهد دختران به دانشگاه بروند اما این گروه می‌گویند دختر نهایتا تا سوم دبستان باید درس بخواند. من در شگفتم که چرا دولت و نهادهای امنیتی این جریان را دنبال و موضوع برای مردم شفاف نمی‌کند.
میبدی گفته جامعه‌شناسی که در این زمینه پژوهش کرده، معتقد است مرکز ثقل این جریان در قم و اصفهان است.
او در پاسخ به این سوال که واکنش مراجع در این مدت چه بوده‌است، گفته:
من تا به حال نشنیده‌ام که روحانی یا چهره شاخصی از این جریان حمایت کند و نمیدانم آیا فرد شاخصی پشت این ماجرا هست یا خیر، اما مطمئنا این ماجرا تصادفی نیست. خبر دارم که خانواده‌ها می‌ترسند دخترانشان را به مدرسه بفرستند. فضای رعب و وحشت در شهر ایجاد شده و درصد زیادی از تحصیل محروم شده‌اند تا جانشان حفظ شود.
نظرها
من نمیدانم
درود من فعالیت سیاسی ندارم وهیچ کار سیاسی نمیکنم اما یکی دو مورد مدارس پسرانه هم این اتفاق افتاده که در رسانه ها طوری پوشش میدهند که انگار فقط مدارس دخترانه بوده درسته بالای نود وهشت درصد مدارس دخترانه بوده اما مدارس پسرانه ای هم بوده که اتفاق افتاده وعدم انعکاسش در رسانه ها عجیب هست اما من واقعا نمیدانم کدوم گروه وکدوم جریان با چه هدفی واصلا از چه طریقی این کار رو میکند؟؟؟؟وواقعا نمیدونم وبه نظر من تا شواهد مشخص نشه نمیشه قطعی نظر داد اما واقعا دلهره آور هست اما اینکه باز مثل همیشه یک سری میخواهن جنس مذکر رو مقصر کنند ویا به جنس مذکر حمله کنند عجیب تر هست مثلا شخصی اومده میگه پسرها نرن مدرسه ودانشگاه خب حرف این شخص گویا این معنی رو میدهد که انگار همه دختر خانم ها مدرسه ودانشگاه رو تعطیل کردند وپسرها هستند که همراهی نمیکنند این حرفهای جنسیت ستیز واقعا درست نیست اولویت باید حفظ سلامت دانش آموزان باشد