همراهی مردان ایرانی در اعتراض به حجاب اجباری
ایا شلوارک پوشیدن مردان به مبارزه زنان با حجاب اجباری کمک می‌کند؟ گزارشی از میان مردم درباره شیوه‌های همراهی مردان با زنان در مبارزه برای حق آزادی پوشش.
المیرا صالحی
مردان روسری‌پوش
این روزها بخش قابل توجهی از تبلیغات حکومتی در قالب برنامه‌های رادیویی و تلویزیونی، تبلیغات محیطی و پیام‌های ارسالی تلفن همراه به تأکید بر اهمیت حفظ حجاب به عنوان قانون حاکم بر کشور اختصاص یافته است.
با وجود این تبلیغات و تهدیدها، عدهای از زنان همچنان با تغییر نوع پوشش و برداشتن روسری اعتراض خود را به حکومت نشان می‌دهند.
حالا بحث بر این است که آیا مردان نیز می‌توانند با این حرکت اعتراضی آرام و دور از خشونت همراهی کنند؟ موضوعی که این روزها به شکل‌های مختلف مورد توجه قرار گرفته و موافقان و مخالفانی دارد.
یکی از اولین موارد همراهی مردان در اعتراض به اجبار پوشش زنان، زمانی بود که تعداد از داروسازها و کارکنان داروخانه‌ها در اعتراض به قانون جدید وزارت بهداشت در اجبار زنان به استفاده از مقنعه، عکسهایی با مقنعه سیاه و روپوش سفید پزشکی از خود منتشر کردند.
ابتکار مردان در همراهی با همکاران زن، در دل خود به نوعی قوانین جمهوری اسلامی را هجو می کرد و به همین دلیل مورد توجه قرار گرفت.
بعد از آن بود که تعدادی از مردان در مشاغل مختلف، با تکرار این حرکت و انتشار عکس خود با روسری و مقنعه در فضای مجازی سعی کردند جریان تازهای برای مخالفت با قوانین حکومتی راه بیندازند.
در این میان بعضی از هنرمندان و افراد سرشناس، بعد از انتشار عکس هایی با حجاب مورد نظر حکومت برای زنان، با استقبال بخشی از جامعه مواجه شدند و در مقابل، موجی از پیام های توهین و تمسخر و تهدید هم دست به دست شد.
موافقان و مخالفان حجاب اعتراضی مردان
غیر از اعتراض طرفداران حجاب اجباری به انتشار عکسهایی با روسری و مقنعه از سوی تعدادی از آقایان، عدهای از مخالفان قانون حجاب نیز به چنین رفتاری اعتراض کرده‌اند.
ندا که در ماه‌های گذشته بارها در اعتراضات خیابانی شرکت کرده و این روزها هم بدون حجاب از خانه بیرون می‌آید معتقد است روسری سر کردن مردان هیچ کمکی به ادامه اعتراض نمی‌کند.
ما به حجاب اجباری اعتراض داریم. قرار نیست مردها هم به باحجاب‌ها اضافه شوند. نه فقط مشکلی حل نمی‌شود، بلکه خودمان با دست خودمان بند و حصار دیگری دور خودمان اضافه می‌کنیم.
در مقابل، موافقان این حرکت نوعی تمسخر در آن میبینند. مسخره کردن قانون پوشش اجباری، که اگرچه برای مردان هزینه حقوقی و قانونی ندارد، اما قوانین حکومت را هجو می‌کند.
هزینه دادن در راه رسیدن به هدف، یکی از موضوعاتی است که معترضان بر سر آن اختلاف نظر دارند.
علی متولد اواخر دهه ۵۰ است و از جمله کسانی که معتقد است باید راه‌های کم‌هزینه و خشونت‌پرهیز را برای ادامه مبارزه پیدا کرد.
او میگوید:
در شرایط فعلی، با وجود تمام محدودیت‌‌ها و فشارهایی که در داخل کشور با آن درگیر هستیم، چاره‌ای نداریم جز اینکه کم‌هزینه‌ترین راه‌ها را پیش بگیریم. هرچند زمان طولانی‌تری صرف رسیدن به هدف که تغییر حکومت است خواهد شد.
علی معتقد است «حکومتی که بدیهی‌ترین اصول انسانی را نادیده می‌گیرد و حتی از شلیک مستقیم به کودکان یا به چشم آدم‌ها واهمه ندارد، برای بقای خود دست به هر کاری خواهد زد. ما باید هوشمندانه‌تر عمل کنیم.»
او کارهایی مثل همین تغییر پوشش در فضای عمومی را از جمله کارهای کم‌هزینه معرفی می‌کند. همسرش را مثال می‌زند که چند سال است روسری نخریده و از دو سال پیش، موقع بیرون رفتن از خانه پارچه‌هایی مثل دستمال‌سفره و دمکنی و لباس کهنه روی سرش می‌انداخته است.
علی میگوید:
همسرم زن شجاع و باهوشی است و من از او خیلی چیزها یاد گرفته‌ام. از جمله اینکه می‌داند ما در طول تاریخ، در سخت‌ترین و سیاه‌ترین روزگار، خودمان را با طنز نجات داده‌ایم. شاید این بار هم بتوانیم با کمی طنز، راحت‌تر از این مرحله بگذریم.
حساب و کتاب ممنوع!
بسیاری از معترضان به حاکمیت، با این نگاه خشونت‌پرهیز مخالفند و معتقدند حالا وقت مناسبی برای حرف زدن از طنز و فکر کردن به هزینه‌ها نیست.
مهرناز میگوید:
با این همه عزیزی که در این هفت ماه از دست داده‌ایم، خنده‌دار است که بنشینیم و برای کم کردن هزینه‌ها حساب و کتاب کنیم. بعد هم برسیم به راهی مثل شلوارک پوشیدن آقایان.
او میگوید حتی از خواندن چنین مطالبی در فضای مجازی عصبانی می‌شود.
به عقیده مهرناز «همین حالا هم زنی که بدون حجاب بیرون می‌رود، برای رسیدن به حقوق اساسی خود خطر می‌کند. ولی مردهایی که دوست دارند در گرما شلوارک بپوشند چطور می‌توانند خودشان را معترض و انقلابی حساب کنند؟»
تعداد مردانی که این رفتارها را تقلیل خواسته‌ها میدانند و به آن معترضند هم کم نیست.
محمدرضا میگوید:
نباید فراموش کنیم که هدف ما چیست. کارهایی مثل تغییر شیوه لباس پوشیدن اگر تاکتیک مبارزه باشد قابل قبول است اما این روزها انگار به خود هدف تبدیل شده.
او این اتفاق را راهی برای کنترل اعتراض‌ها از سوی حکومت می‌داند و معتقد است بسیاری از مردم و رسانه‌ها گول این بازی را خورده‌اند و در زمین حریف بازی میکنند.
برای حکومت اتفاق خیلی خوبی است که ما درگیر روسری و شلوارک باشیم. در حالی که همه می‌دانیم در یک جامعه آزاد، آزادی پوشیدن لباس دلخواه یک حق بدیهی است.
این اختلاف نظرها در شرایطی است که هر کسی برای اعتراض به حکومت، راهی جست‌وجو می‌کند.
محمدرضا معتقد است این اعتراض باید عینی‌تر و محکم‌تر باشد. او به همبستگی اجتماعی و اعتصاب در حوزه‌های مختلف باور دارد و لباس پوشیدن مردها را راه مناسبی برای اعتراض نمی‌داند.
او میگوید:
این کارها ما را از مسیر اصلی منحرف خواهد کرد و جریان انقلاب را به بیراهه میکشاند.
محمدرضا معتقد است بهترین راه همراهی مردان با حرکت اعتراضی زنان در تغییر پوشش این است که خیلی عادی با این موضوع برخورد کنند:
اگر در رفتار و نگاه‌مان نشان بدهیم که هر زنی حق دارد هر طور دوست دارد لباس بپوشد، بخش مهمی از راه را رفته‌ایم.
اما در این میان زنانی هم هستند که از تغییر پوشش مردان در خیابان استقبال میکنند.
زهرا معتقد است کاری مثل شلوارک پوشیدن غیر از اینکه یک حرکت هنجارشکانانه است، می‌تواند نشانه همبستگی هم باشد.
او میگوید:
پوشش زن‌ها تا حد زیادی جهت فکری آنها را نشان م‌یدهد. اما در مورد مردها این طور نیست. اگر یک ویژگی ظاهری به عنوان نشانه وجود داشته باشد، بهتر می‌توانیم همبستگی اجتماعی خود را در خیابان حفظ کنیم.
برای او مهم است که هنگام حضور در فضای عمومی، در کنار مردان و زنان معترض به حاکمیت قرار داشته باشد و احساس امنیت و قدرت بیشتری تجربه کند.
زهرا معتقد است «راه درازی تا تغییر نظام حاکمیت در ایران در پیش داریم. باید بتوانیم از هم حمایت کنیم و انرژی جمعی را بالا نگه داریم. به نظرم پدری که از دخترش حمایت می‌کند تا بی‌حجاب بیرون برود، نقش مهمی در این مسیر بازی می‌کند.»
او هم مانند بسیاری دیگر از زنان و مردان، به راه‌های دیگری که بتوان برای ادامه اعتراض‌ها و بالا بردن همبستگی اجتماعی از آنها استفاده کرد، فکر می‌کند. راه‌هایی که امیدوار است افراد خلاق جامعه برای گذر از شرایط بحرانی این روزها پیشنهاد کنند.
نظرها
تقی روزبه
اشکال گوناگون و سنجیده مبارزه الزاما در برابرهم نیستند و می توان با ترکیب و کاربردمتناسب آنها، بدون اینکه اشکال رادیکال تر را کم رنگ کنیم دامنه اعتراض و همبستگی را گسترش داد. چنین ترکیبی از اشکال مبارزه در حوزه‌های گوناگون مطرح هستند و از رموزگسترش دامنه اعتراضات ضمن حفظ و تقویت نوع آوانگارد (در اینجا بی حجابی) گردد. در این مورد خاص بنظر می رسد اگر جنبش زنان و فعالان و دارندگان ذوق هنراعتراضی بتوانند یک لگو و یک نمادمتناسب و ابتکاری که دلالت بر حق آزادی پوشش و حمایت از آن را داشته باشد ابداع کنند، که خاصیت همه گیری داشته باشد حتی فراتر از مردان توسط طیف های گوناگون زنان هم کاربردپیداکند و مردان و زنان چنین لگویی را بر سینه و لباس خود نصب کنند و چنین چیزی اگر بتدریج فراگیرشود، هم رژیم قادرنخواهد بود آن را لااقل به سادگی مصادره به مطلوب کند و هم موجب تقویت همبستگی می شود .... و مضارامثال روسری به سرکردن مردان را هم ندارد.... البته این یک مورداست ممکن است موردهای ابتکاری دیگرهم ابداع کرد....
تقی روزبه
بکارگیری اشکال گوناگون و سنجیده مبارزه الزاما در برابرهم نیستند و و می توان با ترکیب و کاربردمتناسب آنها، بدون اینکه اشکال رادیکال تر را کم رنگ کنیم دامنه اعتراض و همبستگی را گسترش داد. تاکتیک‌های سنجیده می تواند درخدمت استراتژی و هم افزائی یکدیگری باشد. چنین ترکیبی از اشکال مبارزه در حوزه‌های گوناگون مطرح هستند و از رموزگسترش دامنه اعتراضات ضمن حفظ و تقویت نوع آوانگارد (در اینجا بی حجابی) محسوب می گردند. در این مورد خاص بنظر می رسد اگر جنبش زنان و فعالان و دارندگان ذوق هنراعتراضی بتوانند یک لگو و یک نمادمتناسب و ابتکاری که دلالت بر حق آزادی پوشش و حمایت از آن را داشته باشد ابداع کنند، که خاصیت همه گیری داشته باشد حتی فراتر از مردان توسط طیف های گوناگون زنان هم کاربردپیداکند و مردان و زنان چنین لگویی را بر سینه و لباس خود نصب کنند و چنین چیزی اگر بتدریج فراگیرشود، هم رژیم قادرنخواهد بود آن را لااقل به سادگی مصادره به مطلوب کند و هم موجب تقویت همبستگی می شود .... و مضارامثال روسری به سرکردن مردان را هم ندارد.... البته این یک مورداست ممکن است موردهای ابتکاری دیگرهم ابداع کرد....
قبلا این نظر رو نوشتم
سلام من قبلا هم در این باره نظر گذاشتم اما نظر من نشان داده نشد ببینید ما پسرهایی داریم که از نظر جسمی پسرهستند اما هویت جنسیتیشون هم پسر وهم دختر است وبعضا مقنعه ومانتو میپوشند تا هویت جنسیتی دخترانه شون رو نشون بدن چون به خاطر وضعیت جسمی بسیاریشون با مقنعه ومانتو وبعضا چادر راحتر میتونن خودشون رو دختر به جامعه معرفی کنند وقتی پسرهایی که از نظر هویت جنسیتی پسر هستند به عنوان یک حرکت اعتراضی مقنعه سر میکنند گویا این افراد از طرف جامعه مسخره شدند وبعد با این کار تعداد محجبه ها هم بیشتر میشه چون بعضی هاشون واقعا با مقنعه سرکردن گویا دخترن وبه نظر می اد تعداد دختران محجبه بیشتر شده اما مقنعه سرکردن پسران اصلا بی خطر نیست چون آخوندها میگن اگر پسر لباس زنونه بپوشه حرامه وقانون مجازات اسلامی هم میگه انجام هر فعل حرامی در ملا عام جرم هست درضمن حق آقایون ویا پسرها هست که شلوارک بپوشند اما این حرکت رو نمیتوان خیلی اعتراض سیاسی دانست هرچند خود اینکه خانم ها هم حجاب برمیدارن نمیتواند یک حرکت خیلی سیاسی تفسیر شود چون اگر فرضا نظام حاکم بر ایران هم باقی بماند روزی خود این نظام اجبار حجاب رو برمیدارد هرچند آینده ای دور باشد هرچند من هیچگونه اکت وفعالیت سیاسی انجام نمیدهم وکلا کاری به سیاست ندارم اما نظرم به عنوان یک بیننده این هست
1cman
به عقیده بنده گذر زمان همواره خود اموزنده بزرگی برای ما انسانها هست. ادمی همیشه در جست و جوی تکامل بوده و این حس کمال گرایی در وجود انسان میباشد لذا من هم با این طرز فکر که اعتراضات اهسته ولی مداوم انجام دادن نتیجه بهتری از حرکت های احساسی با هزینه سنگین دارد. شرایط امروزی ایران بسیار پیچیده تر از ان است که بتوان در مدت کوتاهی برای این انبوه از مشکلات راه حل ارائه داد. ما راه طولانی برای رسیدن به انچه میخواهیم پیش رو داریم و باید با صبر و تلاش و همچنین بهبود علم و دانش سیاسی خود به این روند کمک کنیم.