ارتش سودان مذاکرات آتش‌بس را متوقف کرد

ارتش سودان چهارشنبه ۱۰ خرداد / ۳۱ مه مذاکرات با شبه‌نظامیان «نیروهای پشتیبانی سریع» (RSF) بر سر آتش‌بس و دسترسی به کمک‌های انسان‌دوستانه را به حالت تعلیق درآورد و این نگرانی را ایجاد کرد که درگیری شش هفته‌ای این سومین کشور بزرگ آفریقا را به یک بحران انسانی ژرف سوق دهد.

فرماندهی کل نیروهای مسلح سودان در بیانیه‌ای اعلام کرد که مذاکرات در شهر جده عربستان سعودی را به حالت تعلیق درآورده است. این بیانیه طرف مقابل را به عدم تعهد در اجرای هر یک از مفاد توافق و نقض مستمر آتش‌بس متهم کرده است.

مذاکرات با «نیروهای پشتیبانی سریع» که در اوایل ماه مه آغاز شد، منجر به امضای توافق‌نامه‌ای مبنی بر تعهد به حفاظت از غیرنظامیان و دو آتش‌بس کوتاه مدت شد، با این حال این توافق‌ها بارها نقض شده‌اند.

ساکنان محلی از درگیری‌های شدید تا آخرین ساعت‌های روز گذشته، سه‌شنبه ۹ خرداد / ۳۰ مه، در جنوب خارطوم و در اُم‌دورمان در سراسر طول رودخانه نیل خبر دادند.

ارتش متکی با نیروی هوایی و توپخانه و شبه‌نظامیان با نیرویی سبک‌تر اما در نبردهای خیابانی سرسخت‌تر، توافق کرده بودند که آتش‌بس یک هفته‌ای را درست قبل از انقضای آن در روز دوشنبه، پنج روز دیگر تمدید کنند.

عبدالفتاح البرهان، فرمانده ارتش و ژنرال محمد حمدان داگالو، فرمانده شبه‌نظامیان «نیروهای پشتیبانی سریع» معروف به حمدی، از ۱۵ آوریل درگیر نبرد بر سر قدرت هستند. به نظر می‌رسد هیچ یک از طرفین بر دیگری برتری ندارد.

البرهان در یک ویدئو که روز سه‌شنبه منتشر شد، گفت:

«نیروهای پشتیبانی سریع» اواخر روز سه‌شنبه در بیانیه‌ای اعلام کردند که «به‌رغم نقض مکرر» آتش‌بس توسط ارتش، همچنان به آن پایبند است.

سودان در تحولات سیاسی، کودتا و درگیری‌ها سابقه دارد اما خشونت‌ها معمولاً در مناطق دور از خارطوم، پایتخت این کشور رخ داده‌اند. این بار اما درگیری‌ها در پایتخت متمرکز است.

خارطوم شاهد غارت گسترده و قطع مکرر برق و آب است و اکثر بیمارستان‌ها از کار افتاده‌اند.

محمد الحسن ولد لبات، دیپلمات موریتانی و مدیر دیوان رئیس کمیسیون اتحادیه آفریقا در مورد بحران سودان و خروج ارتش این کشور از مذاکرات جده به رویترز گفت:

نقض آتش‌بس

قبل از تمدید آتش‌بس، یک منبع ارتش سودان گفت ارتش از «نیروهای پشتیبانی سریع» خواسته بود از خانه‌ها و بیمارستان‌های غیرنظامی به‌عنوان شرط تمدید آتش‌بس خارج شوند. پس از توافق بر سر تمدید پنج روزه گفت‌وگوها در مورد شرایط آتش‌بس ادامه یافت.

این آتش‌بس با میانجی‌گری عربستان سعودی و نظارت از راه دور ایالات متحده آمریکا توافق شده است. آن‌ها می‌گویند آتش‌بس از سوی دو طرف نقض شده، اگرچه همچنان اجازه ارسال کمک به حدود دو میلیون نفر را می‌دهد.

سازمان ملل می‌گوید این جنگ صدها نفر را کشته، بیش از ۱,۲ میلیون نفر را در داخل سودان آواره کرده و ۴۰۰ هزار نفر را هم از مرزها به کشورهای همسایه کشانده است.

درگیری‌ها در خارج از پایتخت نیز رخ داده است، از جمله در دارفور، منطقه‌ای در منتهی‌الیه غرب سودان که در سال ۲۰۰۳ شاهد درگیری‌های خونینی بود.

دفتر سازمان ملل، برخی نهادهای امدادگر، سفارت‌خانه‌ها و بخش‌هایی از دولت مرکزی سودان فعالیت‌های خود را از پایتخت به بندر سودان در دریای سرخ منتقل کرده‌اند. این بندر آرامش خود را حفظ کرده است.

رهبران ارتش و «نیروهای پشتیبانی سریع» پس از سرنگونی عمر البشیر، رئیس‌جمهوری سابق سودان در سال ۲۰۱۹ در سمت‌های عالی شورای حاکم این کشور قرار گرفتند.

پس از برکناری البشیر مردم سودان در یک خیزش خواهان برقراری حکومت غیرنظامیان شدند اما ارتش همراه با «نیروهای پشتیبانی سریع» در سال ۲۰۲۱ کودتا کردند و حکومت را در دست گرفتند.

رئیس ارتش برهان و رهبر RSF همدی بر سر زنجیره فرماندهی و تجدید ساختار RSF تحت انتقال برنامه ریزی شده به حکومت غیرنظامی با هم اختلاف پیدا کردند. پس از شعله ور شدن درگیری، برهان همدی را به عنوان معاون خود در شورای حاکم برکنار کرد.