تجمع سراسری معلولان برای حداقل مستمری در آغاز هفته بهزیستی در ایران

هفته بهزیستی در ایران در حالی آغاز شد که معلولان پنج سال است منتظر اجرایی شدن قانون حمایت از معلولان و ماده ۲۷ این قانون هستند. ماده ۲۷ نهادهای حمایتی دولت را مکلف می‌کنند که افراد دارای معلولیت شدید و بسیار شدید و معلولانی که کار ندارند، مستمری‌ای را برابر با حداقل دستمزد وزارت کار پرداخت کند.

کمپین معمولان ازاین‌رو با آغاز هفته بهزیستی، یکشنبه‌های اعتراضی را در سراسر کشور آغاز کرد. بنا به برنامه‌ریزی‌های کارزاری این کمپین قرار شد که از روز یکشنبه ۲۵ تیر، هر هفته یکشنبه‌ها معلولان در مقابل اداره بهزیستی شهر و یا استان خود تجمع برگزار کنند.

روز یکشنبه ۲۵ تیر، معلولان در بیش از ۲۰ شهر ازجمله تهران، کرج، قزوین، قم، البرز، شهریار، قرچک ورامین، ساری، همدان، اصفهان، مشهد، شیراز، چابهار، میانه، بروجرد، کرمان، اردبیل، کرمانشاه، شاهین‌شهر، و سنندج تجمع یا اقدام‌های اعتراضی تک‌نفره کردند.

بیشتر شعارها حول موضوع اجرایی شدن قانون حمایت از معلولان و ماده ۲۷ این قانون بود.

یکی از رایزنی‌های کمپین معلولان در ماه گذشته در رابطه با برنامه هفتم توسعه بوده که در آن بسیاری از برنامه‌های حمایت از معلولان برنامه توسعه ششم حذف شده است. در لایحه برنامه توسعه هفتم، دولت خیال دارد معلولان را از شمول حمایتی به‌تدریج حذف کند. کمپین معلولان و سازمان‌های غیردولتی معلولان سعی کرده‌اند در ماه گذشته با نمایندگان مجلس استان‌ها و شهرهای خود دیدار کنند و به این روند معترض شوند. توجه به موضوع لایحه برنامه توسعه هفتم در تجمع‌های روز یکشنبه معلولان مشهود بود. زنی جوان که با دو عصا در دست در تجمع اردبیل حاضر شده بود، بر پلاکاردی نوشته بود:

سازمان برنامه‌ و‌ بودجه به مطالبات معلولان پاسخی نداد

در شهر تهران، فعالان کمپین معلولان ابتدا مقابل مجلس تجمع کردند. آنها پیشنهادات الحاقی خود را برای اضافه کردن ماده‌های حمایت از معلولان در برنامه توسعه هفتم، تحویل سه کمیسیون مجلس دادند.

پس از تجمع مقابل مجلس، معلولان به‌سوی سازمان برنامه‌ و بودجه رفتند و در مقابل این سازمان تجمع کردند. این سازمان در حذف ردیف بودجه‌ای معلولان و ادغام آن در بودجه بهزیستی در سال ۱۴۰۲ نقش داشت. معلولان این سازمان را مسئول بودجه‌ریزی برای مطالبات خود می‌دانند و این سازمان تاکنون در برابر آنها کوتاهی کرده است.

از طرف کمپین معلولان در تجمع روز یکشنبه بهروز مروتی با رضا عوض‌پور، رییس امور سلامت و رفاه اجتماعی سازمان برنامه‌ و بودجه دیدار کرد. عوض‌پور در این مسند، متولی بودجه‌ریزی و نظارت بر مجموعه‌های مرتبط با وزارتخانه‌های کار، تعاون، رفاه و بهداشت است.

در این دو دیدار در مورد پرداخت مابه‌التفاوت ۲۰ درصدی افزایش مستمری معلولان و ایجاد خط بودجه برای اجرایی شدن ماده ۲۷ صحبت شد.

پس از این دیدار، مروتی به دیگر معلولان همراه گفت که هیچ اراده و امیدی به اجرای ماده ۲۷ از سوی سازمان برنامه‌وبودجه وجود ندارد. او گفت:

مسئولان سازمان برنامه‌وبودجه به مروتی گفته‌اند برای مابه‌التفاوت افزایش ۲۰ درصدی مستمری معلولان هم بودجه ندارند. مجلس در قانون بودجه ۱۴۰۲ مستمری مددجویان کمیته امداد و سازمان بهزیستی را ۴۰ درصد افزایش داد. اما هنگام واریز مستمری این میزان تنها ۲۰ درصد افزایش یافته بود. رئیس سازمان برنامه‌وبودجه پنج ماه پیش اعلام کرد که مستمری، ۲۰ درصد دیگر هم افزایش خواهد یافت که به خط بودجه تصویب‌شده در مجلس برسد. اما این هنوز اجرایی نشده است و این سازمان مابه‌التفاوتی که بدهی دارد را به معلولان پرداخت نمی‌کند.

مستمری مددجویان برخلاف مصوبه مجلس اکنون برای یک نفر معلول ۶۵۵ هزار تومان است.

توجه تنها یک نماینده مجلس به تجمع معلولان

فاطمه محمدبیگی، نماینده مجلس از حوزه قزوین و آبیک که پزشک و عضو کمیسیون بهداشت و درمان است، در زمان تجمع معلولان مقابل مجلس شورای اسلامی به میان معلولان آمد. او تنها نماینده‌ای بود که در این روز از جایگاه و مسند خود به مقابل درب مجلس آمد که با معلولان گفت‌وگو کند. با این حال او قول همکاری مشخصی به کمپین معلولان نداد و تنها از نقش خودش در انتقاد از سازمان برنامه و بودجه گفت:

درحالی‌که محمدبیگی در حال گفت‌وگو با برخی از معلولان بود، یکی از معلولان که بر ویلچر نشسته بود این شعار را با حفظ فاصله از این نماینده مجلس در دو دستش بلند بالاگرفته بود: «نه صدقه، نه منت، حق رو بدید با عزت».

فاطمه محمدبیگی سه‌شنبه، ۱۵ فروردین، در نطق میان دستور، کوتاهی‌های دولت و سازمان برنامه‌ و بودجه را در رابطه با تخصیص بودجه لازم برای مطالبات مزدبگیران و معلولان «کارشکنی» خواند و گفت:

شعارهای معلولان،‌ بیانگر مشکلات آنها

در شهر کرمان، در تجمعی ده نفره، یکی از معلولان مجموعه‌ای شعارها را حمل می‌کرد، از جمله: «کشور ما پولداره، واسه ما پول نداره.»

در تجمع چهارنفره بروجرد، یکی از معلولان بر پلاکارد این شعار را حمل می‌کرد: «ظلم به معلول عیان، خفیف و شدید نداره». معلولان نسبت به اعمال دسته‌بندی‌هایی تبعیض‌آمیز با عنوان‌های معلولیت خفیف، متوسط، شدید و خیلی شدید در سازمان‌های حمایتی از جمله بهزیستی و کمیته امام معترض‌اند. این دسته‌بندی‌ها بیشتر افرادی که معلولیت خفیف و متوسط دارند را از شمول مستمری‌های بهزیستی خارج کرده است. و همین هم موجب شده که افراد بر اساس نوع معلولیت، و نیازهای خاص آن، مستمری و کمک‌های لازم را دریافت نکنند. معلولان خواهان حمایت‌های مناسب با نوع معلولیت هستند.

در شهر مشهد، در تجمعی که در آن بیش از ۵۰ نفر شرکت کردند، جمع بزرگی از ناشنوایان هم حضور داشتند. در این تجمع که مقابل بهزیستی خراسان رضوی برگزار شد، معلولان با این پلاکاردها حاضر شدند:

در شهر شیراز یک روز قبل از اعتراضات سراسری در روز شنبه ۲۴ تیر، افراد دارای معلولیت این ابتکار را زدند که در مراسم جشن و دورهمی در محل فرهنگسرای جامعه معلولین استان فارس از همه بخواهند که طومار درخواست اجرای ماده ۲۷ قانون حمایت از حقوق معلولان را امضاء کنند.

یک روز بعد در کرمانشاه این کنش کارزاری تکرار شد و معلولان مقابل بهزیستی کرمانشاه مراسم امضا طومار در حمایت اجرای ماده ۲۷ برگزار کردند. آنها از رهگذران خواستند که طوماری را که آنها از قبل آماده کرده بودند، امضا کنند.

اعتراض تک‌نفره معلولان در میان کمپین معلولان با استقبال روبه‌رو شد و بسیاری از معلولان در بخش نظرها از آنها که تنها تجمع برگزار کرده بودند، تشکر کردند. در شهر میانه، یک معترض معلول با شعار «ظلم و ستم کافیه، سفره ما خالیه» مقابل بهزیستی، اعتراض تک‌نفره برگزار کرد. در چابهار، یک معلول بر ویلچر تک‌نفره به مقابل بهزیستی استان سیستان و بلوچستان رفت و این پلاکارد را به‌دست گرفت: «عدم اجرای قانون معلولان اهانت به‌ شأن و منزلت انسانی و نقض حقوق بشر در کشور محسوب می‌شود.»