جام جهانی فوتبال زنان: کدام تیم می‌تواند قهرمانی را از آمریکا بگیرد؟

روز یکشنبه ۲۳ ژوئیه/ اول مرداد در چهارمین روز مسابقات جام جهانی فوتبال زنان سوئد، هلند و فرانسه وارد رقابت‌ها شدند؛ زیر ذره‌بین تیم ایالات متحده آمریکا که همه نگاه‌ها را به خود معطوف کرده است.

چهار روز اول جام جهانی ۲۰۲۳ زنان امتیاز‌های عجیب و غریبی را نصیب بعضی از تیم‌های مطرح در این مسابقات کرد. در حالی که روز اول، استرالیا و نیوزلند میزبان مسابقات هر دو یک بر صفر تیم مقابلشان را شکست دادند، کانادا بدون گل مساوی کرد. انگلیس، قهرمان اروپا مقابل هائیتی تازه‌وارد ۱ بر صفر پیروز شد و ایالات متحده هم با سه گل ویتنام را شکست داد.

یکشنبه هم حداقل برای دقایقی تصویر اولین شوک واقعی مسابقات به لطف آفریقای جنوبی و هلیدا ماگایا، مهاجم این تیم شکل گرفت تا سه دقیقه بعد از شروع نیمه دوم با یک ریباند این تیم را از سوئد، تیم سوم جهان جلو بیاندازد. اما سوئد موفق شد در دقایق ۶۵ و ۹۰ با دو گل جبران کند.

قبل از جام جهانی، شکاف بالقوه بین هشت تیمی که برای اولین بار در این مسابقات شرکت می‌کنند و قدرت‌های سنتی فوتبال زنان جهان بسیار زیاد بود. هفته اول اما تا اینجا نشان داده که فوتبال زنان به واسطه برابری‌خواهی، در کشورهای مختلف رشد کرده و هر اتفاقی در این مسابقات ممکن است.

هلند، قهرمان ۲۰۱۷ اروپا و نایب‌قهرمان جام جهانی ۲۰۱۹ هم یکشنبه با یک گل پرتغال را پشت سر گذاشت. پرتغال یکی از هشت تیمی‌ست که برای اولین بار در جام جهانی زنان بازی می‌کند.

هلندی که چهار سال پیش در آن فینال جام جهانی به آمریکایی‌ها باخت، روز پنجشنبه دوباره در ولینگتون نیوزلند (چهارشنبه شب به وقت محلی) به مصاف ایالات متحده خواهد رفت. این بازی یکی از هیجان‌برانگیزترین مسابقات مرحله گروهی است و برنده، در دور حذفی با مسیری بسیار آسان‌تر روبرو خواهد شد.

تیم فوتبال زنان هلند یک‌بار پیش از این ایالات متحده را در یک چهارم نهایی المپیک ۲۰۲۱ توکیو با ضربات پنالتی برد.

فرانسه و جامائیکا دیگر تیم‌هایی هستند که روز یکشنبه به مصاف هم رفتند و به تساوی بدون گل رضایت دادند. فرانسوی‌ها با یک مربی جدید، اِروه رُنار وارد مسابقات شده‌اند، که یک قهرمانی در مسابقات جام جهانی مردان را در کارنامه‌اش دارد اما تا پیش از این هرگز تیمی از زنان را مربی‌گری نکرده است.

با وجود موفقیت در بازی‌های بین‌المللی در چند سال گذشته، فرانسه در پشت صحنه فضای پرآشوبی را تجربه کرده است. در ماه مارس، فدراسیون فرانسه کورین دیاکره، مربی قدیمی این تیم کورین دیاکره را پس از شکایت بازیکنان از محیط ناسالم در تیم، اخراج کرد. بعد از آن اِروه رنار، جایگزین او شد که شجره‌ای طولانی در جام جهانی مردان دارد. او در دسامبر در جام جهانی تیم مردان عربستان سعودی را مربیگری کرد که آن پیروزی خاطره‌انگیز مقابل آرژانتین را به‌دست آوردند.

فرانسه در مسابقات قهرمانی اروپا ۲۰۲۲ در نیمه نهایی به آلمان باخت و نتوانست جواز حضور در المپیک ۲۰۲۱ توکیو را هم کسب کند.

جامائیکا، تیمی که در دومین جام جهانی خود بازی می‌کند هم به سختی وارد مسابقات شد. این تیم مجبور شد از وب سایت‌های تامین مالی جمعی برای جمع آوری پول برای سفر تیم به استرالیا و نیوزلند استفاده کند. جامائیکایی‌ها در سال ۲۰۱۹ هر سه بازی خود را در مرحله گروهی باختند.

آیا تکرار قهرمانی ممکن است؟

هیچ تیم ملی فوتبالی در جهان هنوز نتوانسته سه بار متوالی قهرمان جام جهانی شود. ایالات متحده اما به این هدف تاریخ‌ساز چشم دوخته است.

با آغاز جام جهانی زنان در نیوزلند و استرالیا که روز پنج‌شنبه ۲۰ ژوئيه شروع شد، همه نگاه‌ها به تیم ایالات متحده آمریکاست.

این تیم از زمان آغاز مسابقات در سال ۱۹۹۱، چهار جام از هشت جام جهانی را برده است. آخرین بار در فرانسه، ایالات متحده جام را بدون باخت بالای سر برد و در هفت بازی خود تنها سه گل دریافت کرد. این تیم همچنین رکورد پیروزی با بیشترین اختلاف را سال ۲۰۱۹ با نتیجه ۱۳-۰ مقابل تایلند به نام خود ثبت کرد.

با این‌حال نسل بازیکنان این تیم در حال تغییر است و برخی از مهره‌های اصلی آسیب‌دیده اند. افزایش کیفیت و محبوبیت فوتبال زنان به صورت همه‌گیر که بخشی از آن به مبارزه‌های برابری‌خواهانه فمینیستی بر می‌گردد هم هژمونی ایالات متحده را به عنوان قوی‌ترین تیم فوتبال زنان تهدید می‌کند.

انگلیس، اسپانیا، فرانسه و آلمان که فوتبال زنانشان در سطح باشگاهی رشدی شبیه انفجار داشته، چالشی جدی برای ایالات متحده خواهند بود. هلند، سوئد، ژاپن، قهرمان المپیک کانادا و استرالیا میزبان مسابقات هم به دنبال نام و نشان رقابت را سخت‌تر می‌کنند. در عین‌حال بسیاری از تحلیلگران هم پیش‌بینی می‌کنند برزیل همه را غافلگیر کند.

آیا هر کدام از این تیم ها می توانند آمریکا را از تخت سلطنت پایین بکشد؟

پاسخ کوتاه: تیم ملی فوتبال زنان ایالات متحده همچنان تیمی‌ست که باید برای شکست دادنش برنامه داشت. هنوز بخت اول بردن در هر کدام از بازی‌ها است. ذهنیت برنده دارد و فوتبالی با کیفیت غیرقابل انکار باز می‌کند. اما خود به خود نمی‌توان این تیم را قهرمان بی‌چون و چرا تصور کرد. هم هدفش دستیابی به چیزی‌ست که هیچ‌ تیمی تا به حال به آن نرسیده و هم جمع شرایط به گونه‌ای ست که اگر عنوانش را از دست بدهد، شگفتی بزرگی نخواهد بود.

برابری جنسیتی و فوتبال زنان ایالات متحده

فوتبال مردان - یا به قول آمریکایی‌ها Soccer - محبوب‌ترین بازی در ایالات متحده نیست، یکی از ورزش‌های برتر زنان است. این تسلط در عملکرد تیم زنان در صحنه بین‌المللی هم منعکس شده است.

در هشت جام جهانی از اولین جام در سال ۱۹۹۱، ایالات متحده هر بار به نیمه نهایی رسیده است و هرگز پایین‌تر از رتبه سوم قرار نگرفته است.

برخی از اولین لیگ‌های حرفه‌ای فوتبال زنان در ایالات متحده تأسیس شدند و لیگ برتر فعلی این کشور - لیگ ملی فوتبال زنان (NWSL) - در میان محبوب‌ترین و معتبرترین لیگ‌های جهان است.

کارشناسان می گویند یکی از دلایل اصلی فراتر از این موفقیت، محبوبیت بازی در سطح کالج است. در کشوری که ورزشکاران مرد عموماً به بسکتبال، فوتبال آمریکایی و بیسبال گرایش دارند، فوتبال ورزش مورد علاقه دختران و زنان جوان است.

بکی مورگان، نویسنده مستقلی که فوتبال زنان را پوشش می‌دهد، در این رابطه گفته:

کشوری وسیع با ۳۳۰ میلیون نفر و آکادمی‌های قوی و برنامه‌های ورزشی در کالج به راه‌اندازی یک «خط تولید» استعداد منجر شده که تضمینی‌ست برای موفقیت تیم‌های ورزشی‌ زنانش. چهار جام جهانی و چهار مدال طلای المپیک و لحظات به یادماندنی پاداشی ست که تیم ملی فوتبال زنان به سطح علاقه‌مندی دختران به فوتبال داده است.

یکی از این لحظات به‌یادماندنی آخرین پنالتی برندی چستین در فینال جام جهانی ۱۹۹۹ مقابل چین بود. او پس از به ثمر رساندن آخرین پنالتی در مقابل دیدگان ۹۰ هزار تماشاچی در نزدیکی لس آنجلس پیراهن خود را درآورد و زانو زد و لحظه‌ مهمی را در تاریخ ورزش ساخت. کسانی که فوتبال حرفه‌ای زنان را دنبال می‌کنند این صحنه را خوب به یاد می‌آورند.

چستین به همراه افرادی مانند کریستین لیلی و میا هام به یکی از اسطوره‌های نسل خود تبدیل شد. ستارگانی از جمله کارلی لوید، هوپ سولو، مگان راپینو و الکس مورگان راه آنها را دنبال کرده اند. حالا با بازنشستگی بسیاری از این بازیکنان، چشم‌‌ها به بازیکنان جدیدی‌ست که در اوایل دهه ۲۰ زندگیشان یا اواخر نوجوانی اند.

کارشناسان می‌گویند که عامل اصلی پشت این کارخانه تولید استعداد، «عنوان IX» یعنی قانونی‌ست که در سال ۱۹۷۲ در ایالات متحده تصویب شد و تبعیض جنسیتی را در مؤسسات آموزشی دریافت‌کننده بودجه فدرال، از جمله در برنامه‌های دو و میدانی، ممنوع می‌کند.

برای رعایت این قانون، مدارس باید فرصت‌های ورزشی برابر را به دانش آموزان دختر اعطا کنند. این مقررات در دهه‌های گذشته ورزش زنان ایالات متحده را تقویت کرده است.

آندره کارلایل، یکی از مجریان پادکست Diaspora United که بر روی زنان سیاهپوست در فوتبال تمرکز دارد درباره قانون موسوم به «عنوان IX» گفته:‌

جنیفر گراسکوف، سردبیر شبکه فوتبال دختران، که در مورد فوتبال زنان در همه سطوح گزارش می دهد هم در مصاحبه‌ای با شبکه الجزیره گفته که عدم محبوبیت نسبی فوتبال مردان در ایالات متحده فرصتی را برای زنان ایجاد کرده تا در اوایل این ورزش پیشگام شوند.

تیم ملی فوتبال زنان ایالات متحده در رده اول جهانی دستاورد دیگری را هم نصیب زنان فوتبالیست این کشور کرد. پس از سال‌ها مبارزه فوتبالیست‌هایی چون مگان راپینو، این تیم موفق شد دستمزد برابر با مردان را هم برای زنان تیم ملی قانونی کند.

تیم‌های دیگر به گرد آمریکا می‌رسند؟

فوتبال زنان به واسطه مبارزه‌های فمینیستی ورزشکاران و فعالان برای تغییر قوانین و اختصاص بودجه و توجه برابر به ورزش زنان در نقاط مختلف جهان در حال رشد است. این رشد در کشورهای ثروتمند از جمله در اروپا که در سطح باشگاهی نیز سرمایه‌گذاری بیشتری انجام می‌شود، سریعتر به‌نظر می‌رسد.

فوتبال زنان در سطح تیم ملی نیز محبوبیت زیادی پیدا کرده است.

شیرهای انگلیس با حضور نزدیک به ۹۰ هزار هوادار خود در فینال یورو ۲۰۲۲ در ورزشگاه ومبلی لندن قهرمان شدند؛ کاری که همتایان مردشان یک‌سال قبل در همان ورزشگاه نتوانستند انجام دهند.

و فقط اروپا نیست. فوتبال زنان در سراسر جهان مورد توجه قرار گرفته است. فعالان می‌گویند فوتبال یک ورزش جهانی با جذابیت جهانی است، بنابراین منطقی نیست که نیمی از بشریت را از آن کنار بگذاریم.

الکس مورگان، مهاجم ستاره ایالات متحده آمریکا در مصاحبه‌ای با روزنامه لس‌آنجلس تایمز اذعان داشته که فاصله بین ایالات متحده و سایر تیم‌ها در حال کاهش است. او جام جهانی ۲۰۲۳ را «رقابتی‌ترین جام جهانی»‌ فوتبال زنان خواند و گفت این مسابقات هربار به‌طور فزاینده‌ای رقابتی می‌شود.

با این‌حال ایالات متحده همچنان خود را بخت اول قهرمانی می‌بیند.

ولاتکو آندونوسکی، مربی تیم ایالات متحده ماه گذشته به ESPN گفت:

تیم ایالات متحده با وجود مصدومیت مالوری سوانسون کاترینا ماکاریو، دو مهاجم ستاره، به‌ویژه در خط حمله استعدادهای فراوانی دارد که الکس موگان و لین ویلیامز را همراهی می‌کنند؛ از جمله سوفیا اسمیت و استعدادهای نوظهوری چون ترینیتی رادمن و آلیسا تامپسون. با این‌حال مگان راپینو، اسطوره ۳۸ ساله آمریکا احتمالا کمتر بازی خواهد کرد.

چه تیمی می‌تواند جام را از آن خود کند؟

تیم زنان ایالات متحده اما نقاط ضعفی هم دارد که ممکن است بوی خون را به مشام سایر تیم‌ها برساند.

در حالی‌که تیم آندونوفسکی در دفاع، هافبک و حمله بازیکنان کلیدی خود را به خاطر آسیب‌دیدگی از دست داده - از جمله بکی ساوربرون، کاپیتان تیم و مدافع میانی پیشرو -، ۱۴ بازیکن از ۲۳ بازیکن این تیم اولین جام جهانی عمرشان را تجربه می‌کنند. به همین خاطر کمبود تجربه و ناهماهنگی در عمق دفاع و میانه زمین ممکن است پاشنه آشیل تیم آمریکا شود.

این تیم در خط دفاعی آلانا کوک ۲۶ ساله و نائومی گیرما ۲۳ ساله را در کنار امیلی سونت ۲۹ ساله دارد. بکی مورگان در این‌رابطه گفته:

آن‌ها فقط سابقه و تجربه‌ای که بکی سائربرون داشت را ندارند. ما با سه چهارم از چیزی که احتمالاً خط دفاعی اصلی ما خواهد بود، وارد می‌شویم که هرگز در جام جهانی تجربه نکرده‌ایم. بنابراین این یک معامله بسیار بزرگ است.

برخی از رقیبان می‌گویند آن‌ها در موقعیت‌های خاص با همدیگر ناآشنا هستند و همین ممکن است به سقوط دفاع آمریکا منجر شود.

شکاف‌هایی که سال‌های گذشته در عملکرد تیم ایالات متحده دیده شده هم به نوعی به تیم‌های رقیب قوت قلب می‌دهد. تیم زنان آمریکا سال گذشته به انگلیس و اسپانیا باخت و در سال ۲۰۲۱ پس از باخت ۱-۰ مقابل کانادای قهرمان از نیمه‌نهایی بازی‌های المپیک ژاپن حذف شد.

برگردیم به سوال اول:‌ چه کسی می تواند جام را از آن خود کند؟

در نگاه اول انگلیس، آلمان، فرانسه و اسپانیا رقبای اصلی ایالات متحده در جام جهانی محسوب می‌شوند، اما همانند مدافع عنوان قهرمانی، این چهار تیم هم بازیکنان کلیدی خود را به دلیل مصدومیت همراه ندارند.

تیم انگلیس بت مید مهاجم، فران کربی هافبک و کاپیتان لی ویلیامسون را از دست داده و آلمان، تیم دوم جهان هم به خاطر باخت ۲-۱ اخیر مقابل برزیل انتظارها را پایین آورده است.

برزیل هم به باور کارشناسان تیم شگفتی‌ساز این دوره خواهد بود. با این‌حال هر تیمی به‌صورت بالقوه می‌تواند دست‌کم مانع قهرمانی آمریکا شود و راه را برای سایر رقیبان از جمله هلند باز کند.

همه آنچه باید از جام جهانی فوتبال زنان ۲۰۲۳ بدانید

استرالیا و نیوزلند میزبان نهمین دوره جام جهانی فوتبال زنان اند که از ۲۰ جولای تا ۲۰ اوت برگزار می‌شود. تعداد تیم‌ها در این دوره به ۳۲ تیم افزایش پیدا کرده است.

مسابقات در ۱۰ ورزشگاه در ۹ شهر این دو کشور برگزار خواهد شد: سیدنی (دو ورزشگاه استادیوم فوتبال سیدنی و استادیوم استرالیا، میزبان مسابقه فینال) ملبورن، بریزبن، آدلاید و پرث در استرالیا، و اوکلند، ولینگتون، داندین و همیلتون در نیوزلند

کدام تیم‌ها به این دوره راه یافته اند؟

استرالیا، چین، ژاپن، فیلیپین، کره جنوبی و ویتنام از AFC (آسیا)، مراکش، نیجریه، آفریقای جنوبی و زامبیا از CAF (آفریقا)، کانادا، کاستاریکا، هائیتی، جامائیکا، پاناما و ایالات متحده آمریکا از CONCACAF (آمریکای شمالی و مرکزی و دریای کارائیب)، آرژانتین، برزیل و کلمبیا از CONMEBOL (آمریکای جنوبی)، نیوزلند از OFC (اقیانوسیه)، و دانمارک، انگلیس، فرانسه، آلمان، ایتالیا، هلند، نروژ، پرتغال، جمهوری ایرلند، اسپانیا، سوئد و سوئیس از یوفا (اروپا) به این جام جهانی راه یافته‌اند.

گروه‌ها

دو بازی اول این مسابقات روز پنج‌شنبه ۲۰ ژوئیه بین نیوزلند و نروژ در ادن پارک در اوکلند و استرالیا مقابل جمهوری ایرلند در استادیوم استرالیا در سیدنی برگزار شد.

مرحله گروهی دو هفته بعد از این تاریخ در سوم اوت به پایان می‌رسد.

براساس گروه‌بندی فینال ۲۰۱۹ با مصاف ایالات متحده آمریکا و هلند که در حال حاضر در رده نهم جهان قرار دارد تکرار خواهد شد. فرانسه و برزیل، تیم پنجم جهان و قهرمان آمریکای جنوبی هم با هم دیدار می‌کنند.

بعد از دو بازی روز افتتاحیه، هر روز سه‌ تا چهار بازی انجام می‌شود.

دو تیم برتر هر گروه به مرحله یک‌هشتم نهایی صعود می‌کنند و تیم برتر هر گروه با تیم دوم گروه دیگر بازی خواهد کرد.

دو تیم آخر هر گروه از مسابقات حذف خواهند شد.

پس از یک روز استراحت مرحله حذفی در چهارم اوت شروع می‌شود. در مرحله حذفی تا ۲۰ اوت ۱۶ بازی بدین صورت انجام می‌شود:‌

برندگان گروه A در مقابل نایب قهرمانان گروه C
برندگان گروه B در مقابل نایب قهرمانان گروه D
برندگان گروه C در مقابل نایب قهرمانان گروه A
برندگان گروه D در مقابل نایب قهرمانان گروه B
برندگان گروه E در مقابل نایب قهرمانان گروه G
برندگان گروه F در مقابل نایب قهرمانان گروه H
برندگان گروه G در مقابل نایب قهرمانان گروه E
برندگان گروه H در مقابل نایب قهرمانان گروه F

ایالات متحده آمریکا با چهار بار قهرمانی در این تورنمنت از جمله در سال ۲۰۱۹ پرافتخارترین تیم مسابقات جام جهانی فوتبال زنان است. آلمان دو بار در سال های ۲۰۰۷ و ۲۰۱۱ جام را از آن خود کرده و نروژ و ژاپن هم هر کدام در یک دوره قهرمان شده اند.

ایالات متحده در حال حاضر در رتبه اول فوتبال زنان جهان قرار دارد.

طبق اعلام جیانی اینفانتینو، رئیس فیفا در کنگره فیفا جوایز جام جهانی زنان در سال ۲۰۲۳ با ۳۰ میلیون دلار افزایش از دوره قبل، ۱۱۰ میلیون دلار خواهد بود. با این‌حال این رقم یک چهارم ۴۴۰ میلیون دلاری ست که در جام جهانی ۲۰۲۲ به مردان اهدا شد.