کودتا در نیجر؛ محمد بازوم از قدرت برکنار شد

گروهی از نظامیان گارد ریاست جمهوری نیجر چهارشنبه شب ۴ مرداد / ۲۶ ژوئیه ساعاتی پس از بازداشت محمد بازوم رئیس جمهوری ۶۳ ساله این کشور در کاخ ریاست جمهوری، در تلویزیون ظاهر شدند و برکناری بازوم از قدرت را اعلام کردند.

همزمان در نیامی خوروهای نظامی ورودی کاخ ریاست جمهوری و وزارتخانه‌های مجاور آن را بستند.

در تصاویری که صبح پنج‌شنبه ۵ مرداد / ۲۷ ژوئیه منتشر شد سرهنگ آمادو عبدالرحمن، از فرماندهان ارتش که در کنار ۹ افسر دیگر نشسته بود، گفت نیروهای دفاعی و امنیتی تصمیم گرفته‌اند «به رژیمی که آن را به دلیل وخامت اوضاع امنیتی و حکومت‌داری بد می‌شناسید، پایان دهند».

عبدالرحمن گفت مرزهای نیجر بسته است، قانون منع رفت‌وآمد در سراسر کشور اعلام شده است و همه نهادهای حکومتی به حالت تعلیق درآمده‌اند.

کودتاگران همچنین نسبت به هرگونه مداخله خارجی هشدار دادند و افزودند که به امنیت و سلامت بازوم پایبند خواهند بود.

محمد بازوم در واکنش به این کودتا در توییتر از مردمی که خواهان «دموکراسی و آزادی» هستند خواست تا از این «دستاوردهایی که به دشواری به‌دست آمده است» محفاظت کنند.

حسومی مسعودو، وزیر امور خارجه نیجر نیز دولت بازوم را «قانونی» خواند.

این کودتا هفتمین کودتا در منطقه غرب و مرکز آفریقا از سال ۲۰۲۰ تاکنون است و می‌تواند تلاش‌های غرب برای کمک به کشورهای منطقه ساحل برای مبارزه با شورش‌های جهادی را که در دهه گذشته از مالی گسترش یافته است، پیچیده‌تر کند.

کشور نیجر با ۲۶ میلیون نفر جمعیت، محصور در خشکی و مستعمره سابق فرانسه، به متحد اصلی قدرت‌های غربی در مبارزه با شورش‌های اسلام‌گرایان در منطقه ساحل تبدیل شده بود. پس از دو کودتای نظامی در مالی و بورکینافاسو، نیجر آخرین کشور از سه کشور همسایه در منطقه ساحل بود که دولتی دموکراتیک آن را اداره می‌کرد.

این کشور همچنین یکی از متحدان کلیدی اتحادیه اروپا در جلوگیری از پناهجویی از جنوب صحرای آفریقا به‌شمار می‌رود.

فرانسه سال گذشته پس از تیره شدن روابطش با مقامات مالی، نیروهایش را از این کشور به نیجر منتقل کرد. همچنین در میان تنش‌های مشابه نیروهای ویژه‌اش را از بورکینافاسو خارج کرد.

انتخاب محمد بازوم به‌عنوان رئیس جمهوری در نیجر نخستین انتقال دموکراتیک قدرت در کشوری بود که از سال ۱۹۶۰، زمان استقلال از فرانسه، شاهد چهار کودتای نظامی بوده است.

آمریکا می‌گوید از سال ۲۰۱۲ حدود ۵۰۰ میلیون دلار برای کمک به نیجر برای تقویت امنیت خود هزینه کرده است. آلمان در ماه آوریل اعلام کرد که در یک مأموریت نظامی سه ساله اروپا با هدف بهبود ارتش این کشور شرکت خواهد کرد.

اولف لِسینگ، مدیر بنیاد «کنراد ـ آدناوئر» آلمان برای منطقه ساحل گفت: «محمد بازوم تنها امید غرب در منطقه ساحل بوده است. فرانسه، ایالات متحده و اتحادیه اروپا بسیاری از منابع خود را برای تقویت نیجر و نیروهای امنیتی آن در منطقه هزینه کرده‌اند.»

لِسینگ افزود این کودتا فرصتی برای روسیه و سایر بازیگران ایجاد می‌کند تا نفوذ خود را در نیجر گسترش دهند.

سازمان ملل، جامعه اقتصادی کشورهای غرب آفریقا (Ecowas)، اتحادیه اروپا و آمریکا کودتا در نیجر را محکوم کردند و خواهان آزادی محمد بازوم و بازگشت به قانون اساسی شدند. آن‌ها گفتند که با نگرانی رویدادها را دنبال می‌کنند.

پاتریس تالون، رئیس جمهوری بنین، بعد از ظهر چهارشنبه پس از دیدار با بولا تینوبو، رئیس جمهوری نیجریه و رئیس جامعه اقتصادی کشورهای غرب آفریقا، برای ارزیابی وضعیت به نیجر پرواز کرد.

تالون در نیجریه به خبرنگاران گفت: «در صورت لزوم از همه ابزارها برای بازگرداندن نظم قانون اساسی در نیجر استفاده خواهد شد، اما مطلوب آن است که همه چیز در صلح و هماهنگی انجام شود.»