ابراهیم گلستان درگذشت

ابراهیم گلستان، داستان‌نویس، مترجم، روزنامه‌نگار، عکاس، منتقد، فیلم‌ساز و تهیه‌کننده نامدار ایرانی سه‌شنبه ۳۱ مرداد در سن ۱۰۱ سالگی در خانه‌اش در بریتانیا درگذشت. خانواده او اعلام کرده‌ است که مراسم خاکسپاری گلستان به‌شکل خصوصی برگزار خواهد شد.

ابراهیم گلستان با نام اصلی ابراهیم تقوی یکی از تأثیرگذارترین چهره‌های فرهنگی و هنری ایران بود. او ۲۶ مهر ۱۳۰۱ در خانواده‌ای فرهیخته در شیراز متولد شد. تا ۱۴ سالگی زبان‌های عربی و فرانسوی را آموخت. تحصیلات ابتدایی و متوسطه را در شیراز گذراند و در ۱۹سالگی به تهران رفت و در رشته حقوق تحصیلات خود را آغاز کرد. گلستان در جوانی به‌سمت فعالیت‌های سیاسی کشیده شد، به حزب توده ایران پیوست و تحصیل در دانشگاه تهران را رها کرد و به عکاسی و نویسندگی نشریه‌های «رهبر» و «مردم» مشغول شد.

در سال ۱۳۲۶ از حزب توده جدا شد و در همین سال نخستین مجموعه داستان خود با نام «به دزدی رفته‌ها» را منتشر کرد. در همین دوران بود که گلستان به آبادان نقل‌مکان کرد و در شرکت نفت فعالیت کرد و در آن‌جا به ترجمه رمان‌های معروف جهان برای نشریه روزانه «اخبار هفته» پرداخت و همزمان با مجله بریتانیایی دیلی‌نیوز همکاری کرد.

گلستان در سال ۱۳۳۶ «استودیوی سینمایی گلستان» را بنیان گذاشت و چند فیلم ساخت و در همین استودیو با فروغ فرخزاد، شاعر نامدار آشنا شد و پای او را به سینما باز کرد.

ابراهیم گلستان در سال ۱۳۴۶ به‌طور موقت به انگلستان مهاجرت کرد و در سال ۱۳۵۰ به ایران بازگشت، اما در سال ۱۳۵۶ برای همیشه ایران را ترک کرد و مقیم انگلستان شد.

گلستان آغازگر نوعی جدید از داستان‌نویسی در ایران است. او مجموعه‌داستان‌هایی مرتبط با هم را خلق می‌کرد که در آن زمان در ایران کاملاً جدید بود. گلستان در داستان‌هایش از نثر آهنگین استفاده کرد. این ویژگی‌ها در آثار گلستان در پیشرفت داستان‌نویسی تأثیرات شگرفی بر جای گذاشت.

حاصل ازدواج ابراهیم گلستان با دخترعمویش، فخری گلستان یک دختر به‌نام لی‌لی و یک پسر به‌نام کاوه بود که هر دو وارد دنیای هنر و ادبیات شدند. لی‌لی گلستان مترجم و نقاش شد و کاوه گلستان عکاس خبری، مستندساز و فیلم‌بردار. کاوه گلستان فروردین ۱۳۸۲ هنگام تصویربرداری برای شبکه بی‌بی‌سی در عراق بر اثر انفجار مین کشته شد.

از جمله کتاب‌های داستانی ابراهیم گلستان «ماه آخر پاییز»، «شکار سایه»، «جوی و دیوار و تشنه»، «مد و مه»، «اسرار گنج دره جنی»، «خروس» و «در گذار روزگار» و «مختار در روزگار» هستند. او در کارنامه خود ده‌ها مقاله و یادداشت فرهنگی و سیاسی نیز دارد.

ابراهیم گلستان همچنین داستان‌هایی از ارنست همینگوی، مارک تواین، ویلیام فالکنر، آنتوان چخوف و چندین نویسنده دیگر جهان نیز ترجمه کرده است.

گلستان در عرصه سینما در ساخت ۱۳ اثر نقش داشته است. بیش‌تر آثار سینمایی او مستند هستند اما فیلم‌های داستانی مطرح نیز در کارنامه خود دارد. از جمله آثار سینمایی او می‌توان به «موج و مرجان و خارا»، «تپه‌های مارلیک»، «خرمن و بذر»، «گنجینه‌های گوهر»، «خشت و آینه» و «اسرار گنج درهٔ جنّی» اشاره کرد.

ابراهیم گلستان در فیلم «خانه سیاه است» ساخته فروغ فرخزاد که در هفتادوششمین دوره جشنواره بین‌المللی فیلم ونیز نمایش داده شد، تهیه‌کننده بود.

گلستان از معدود هنرمندان و نویسندگان ایران بود که با زبانی گزنده انتقادهای جسورانه و بی‌پرده‌ای به فعالان فرهنگی می‌کرد و همین موضوع به جایگاه ادبی او جلوه ویژه‌ای می‌بخشید.