جنبش کارگری: هفته اعتراض‌ها از کارگران نفتی بهرگان تا پرستاران مشهد

در هفته‌ی منتهی به جمعه ۱۰ آذر، صنعت نفت شاهد ده‌ها تجمع اعتراضی کارگران قراردادی، کارکنان رسمی و «تازه‌استخدامی‌ها» بود. در پالایشگاه‌های پارس جنوبی، شرکت بهره‌برداری نفت و گاز آغاجاری، شرکت فلات قاره در مناطق عملیاتی جزیره سیری و خارک، سکوهای نفتی بهرگانسر و لاوان، پتروشیمی گچساران، و تهران. تجمع تهران مقابل وزارت نفت انجام شد. برخی تجمع‌ها روزانه و برخی هفتگی بود. کارگران استخدام شده از ۱۳۹۳ به بعد موسوم به تازه‌استخدامی‌ها در مناطق مختلف عملیاتی و ستادی جنوب، سه‌شنبه اعتراضی خود را برگزار کردند. بازنشستگان نفت در اصفهان علیه تصمیم دولت برای دست‌اندازی بر صندوق بازنشستگی نفت اعتراض کردند. کارکنان رسمی نفت مناطق لاوان و بهرگان جمعه ۱۰ آذر تجمع کردند.

کادر درمان در تداوم دور تاره تجمع‌های اعتراضی که از هفته‌های گذشته در شهرهای مختلف آغاز شده بود، در هفته‌ی منتهی به ۱۰ آذر در سقز، دیواندره، مشهد، اهواز، بیمارستان خمینی تهران، مقابل دانشگاه علوم پزشکی تهران و مقابل وزارت بهداشت تجمع کردند. پرستاران پیش‌بیمارستانی دانشگاه علوم‌پزشکی مشهد از هفتم آذر به طور دسته‌جمعی از انجام شیفت‌های اضافه‌کاری اجباری خودداری کردند. ماماهای شاغل، استادان و دانشجویان رشته مامایی سه‌شنبه ۷ آذر در تهران مقابل وزارت درمان و بهداشت در تهران تجمع برگزار کردند. برخی از ماماها برای شرکت در تجمع از شهرستان‌ها به تهران آمده بودند.

راهبران خط ۳ مترو تهران در اعتراض به شدت کار در شیفت ۱۲ ساعته شب، به طور دسته‌جمعی از رفتن به سر کار در شیفت ۱۲ ساعته شب امتناع کردند.

بازنشستگان تامین اجتماعی، بازنشستگان کشوری، بازنشستگان صندوق فولاد، بازنشستگان مخابرات و بازنشستگان صنعت نفت این هفته نیز در ده‌ها شهر به خیابان آمدند و به فقر معیشتی، بی‌بهره‌گی از امکانات درمانی و تحقیر و تبعیض و غارت صندوق‌های بازنشستگی توسط دولت اعتراض کردند. بازنشستگان تامین اجتماعی یکشنبه در اراک، شوش، اهواز و کرمانشاه تجمع کردند. بازنشستگان فولاد در اصفهان و تهران، بازنشستگان مخابران دوشنبه به روال هفته‌های اخیر در مراکز ۲۰ استان و چند شهر به خیابان آمدند. سه شنبه ۷ آذر بازنشستگان کشوری در اردبیل، شیراز، ممسنی، سنندج، کرمانشاه، اراک، همدان، یزد، اهواز به خیابان آمدند. در اهواز، بازنشستگان تامین اجتماعی، بازنشستگان کشوری و پرستاران که سه‌شنبه هفتم آذر همزمان مقابل استانداری تجمع کرده بودند، شعار دادند: «لشکری، کشوری، تامین اجتماعی، پرستار اتحاد اتحاد».

کارگران شرکت راه‌ و ساختمان «بلندطبقه» در چابهار یکشنبه پنجم آذر اعتصاب کردند. در همین روز کارگران شرکت نورد و لوله اهواز دست از کار کشیدند و در روز دوم اعتصاب راهپیمایی کردند. کارگران کارخانه روی بندرعباس دو بار مقابل استانداری هرمزگان تجمع کردند. کارگران اداره آب صیدون واقع در استان خوزستان مقابل فرمانداری تجمع کردند. کارگران شرکت گلتاش تولیدکننده محصولات آرایشی و بهداشتی در اصفهان اعتصاب کردند.

کارگران ذوب‌آهن اصفهان از رفتن به رستوران و خوردن غذا امتناع و اعلام کردند در صورتی که به این اقدام هشدارآمیز توجه نشود، اعتصاب خواهند کرد.

کارگران شهرداری زاهدان مقابل شهرداری تجمع کردند. کارگران شهرداری رفسنجان مقابل فرمانداری گردآمدند. کارگران شهرداری بندر امام استان خوزستان مقابل شهرداری تجمع کردند. کارگران شهرداری اندیکا مقابل استانداری خوزستان در اهواز تجمع کردند. کارگران خدمات و فضای سبز شهرداری سربندر اعتصاب و کارگران شهرداری خش به تعویق حقوق اعتراض کردند.

کارگران صنایع چوب و کاغذ ایران «چوکا»، فولاد قزوین و آرمان شفق به ثبت عنوان شغلی خود به عنوان کارگر ساده اعتراض کردند. کارگران ابنیه فنی راه‌اهن قم به دو ماه تاخیر در پرداخت حقوق اعتراض کردند.

یکی از محورهای اعتراضی این هفته، مربوط به مصوبه مجلس مبنی بر افزایش سن بازنشستگی بود. مجلس شورای اسلامی در جریان بررسی لایحه برنامه هفتم، سن بازنشستگی را افزایش داد.
حسن سعیدی عضو هیات مدیره سندیکای شرکت واحد که به دلیل فعالیت صنفی دستگیر و زندانی شده است، در بیانیه‌ای از زندان اوین نوشت دولت بداند محکوم کردن کارگران به کار تا دم مرگ بی‌پاسخ نخواهد ماند.

انجمن‌های صنفی کارگران ساختمانی در بیانیه‌ای مشترک خواستار لغو این مصوبه شدند. بیانیه مشترک به امضای ۱۲۷ انجمن صنفی کارگران ساختمانی رسیده است. انجمن صنفی روزنامه نگاران آزاد تهران هم نوشت افزایش سن بازنشستگی تعرض به حقوق نیروی کار است. این انجمن از بیانیه مشترک ۱۲۷ تشکل صنفی کارگران ساختمانی حمایت کرد.

جمعی از کارگران عسلویه و جنوب کشور هم در بیانیه‌ای خواستار اعتراض گسترده به این مصوبه شدند.

مبارزه‌های کارگری

یکشنبه پنجم آذر، کارگران شرکت راه‌ و ساختمان «بلندطبقه» در چابهار در اعتراض به تعویق هشت ماه حقوق دست از کار کشیدند. کارگران از ابتدای سال جاری حقوق نگرفته‌اند. هشت ماه عدم دریافت حقوق کارگران و خانواده‌های آن‌ها را با گرسنگی روبرو کرده است. به دلیل بالا رفتن بدهی کارگران به مغازه‌داران، آن‌ها دیگر حاضر نیستند به کارگران جنس نسیه بفروشند. در همین روز، کارگران شرکت نورد و لوله اهواز در اعتراض به فقر معیشتی و عدم اجرای طرح طبقه بندی مشاغل دست از کار کشیدند و در روز دوم اعتصاب راهپیمایی کردند.

کارگران اداره آب صیدون واقع در استان خوزستان مقابل فرمانداری تجمع کردند. کارگران شرکت گلتاش تولیدکننده محصولات آرایشی و بهداشتی آرایشی و بهداشتی در اصفهان اعتصاب کردند.

کارگران بخش‌های کوره بلند، مکانیک‌نت، ریخته‌گری، فولادسازی، کنورتور، الگرامرسیون و حمل و نقل ذوب‌آهن اصفهان در اعتراض به عدم اجرای طرح طبقه‌بندی مشاغل شدند. بخشی از کارکنان اداری نیز در همبستگی با کارگران معترض از رفتن به رستوران و خوردن غذا امتناع کردند. کارگران اعلام کردند تحریم غذا هشدار به مدیریت است و در صورت عدم رسیدگی به خواست‌هایشان، کارگران اعتصاب خواهند کرد.

یکشنبه پنجم آذر کارگران شرکت نورد و لوله اهواز با خواست اجرای طرح طبقه‌بندی مشاغل و افزایش حقوق همسان با دیگر شرکت‌های صنعتی، بازگشت به کار کارگران اخراجی و افزایش پاداش تولید مقابل شرکت تجمع کردند. اعتصاب و تجمع کارگران روز بعد ششم آذر نیز ادامه یافت.

یکشنبه پنجم آذر، کارگران پیمانی شاغل در پروژه راهسازی کنارک به نیک‌شهر (در جنوب استان سیستان و بلوچستان) در اعتراض به عدم پرداخت هشت ماه حقوق، دست از کار کشیدند و در محل کار تجمع کردند.

پنجم آذر همچنین کارگران کارخانه روی بندرعباس که به بلاتکلیفی شغلی، کمی دستمزد و و واگذاری شرکت به بخش خصوصی معترضند، مقابل استانداری هرمزگان تجمع کردند.

تجمع کارگران در ۲۹ آبان و چهارم آذر مقابل فرمانداری بندرعباس بدون نتیجه مانده بود. یکی از کارگران شرکت کننده در تجمع مقابل استانداری گفت: «من کارگری هستم که شش میلیون کرایه خانه می‌دهم، چطور با شش یا هفت میلیون تومان حقوق مخارج خانواده‌ام را تامین کنم؟ این جا بیشتر کارگران مستاجرند، تسهیلات گرفته و بدهکارند. در واقع با این حقوق دریافتی حتی امکان پرداخت وام و اجاره‌بها را نداریم. من هم در یک سال اخیر سه بار منزل استیجاریم را تغییر دادم چرا که صاحب‌خانه‌ها به خاطر ناتوانی در پرداخت و تاخیر اجاره، قرارداد را فسخ کردند». بیش از ۲۰۰ کارگر در کارخانه روی بندرعباس شاغلند که شغل و آینده‌شان در ابهام قرار گرفته است.

کارگران صنایع چوب و کاغذ ایران «چوکا»، فولاد قزوین و آرمان شفق به ثبت عنوان شغلی خود به عنوان کارگر ساده اعتراض کردند. کارگران ابنیه فنی راه‌اهن قم به دو ماه تاخیر در پرداخت حقوق اعتراض کردند.

ایران چوکا تولیدکننده انواع کاغذ است و ۸۰۰ کارگر در آن به کار اشتغال دارند. تمامی کارگران بخش فنی این کارخانه مشمول قانون مشاغل سخت و زیان‌آور هستند. در حالی که کارفرما مدعی است عناوین شغلی کارگران را برای بیمه کار سخت و زیان‌آور اعلام کرده، اما اسامی بخشی از کارگران در اسناد بیمه‌ای از فهرست شاغلان کار سخت و زیان‌آور خارج شده است.

در آبان ماه امسال کارگران مشاغل سخت و زیان‌آور استان گیلان چند تجمع مقابل فرمانداری رضوانشهر برگزار کردند. درپی آن تجمع‌ها، سازمان تامین اجتماعی و فرمانداری رضوانشهر وعده رسیدگی به مطالبه کارگران را داده‌اند که تا کنون تحقق نیافته است.

برخی از کارفرمایان و پیمانکاران که کار کارگران تحت مسیولیت‌شان سخت و زیان‌آور است، برای نپرداختن حق بیمه کامل، رده شغلی کارگران را مشاغل سخت و زیان‌آور اعلام نمی‌کنند و این کارگران برغم فرسودگی جسمی و روانی نمی‌توانند زودتر بارنشسته شوند.

کارگران شهرداری زاهدان در اعتراض به سه ماه تعویق حقوق، یکشنبه پنجم آذر مقابل شهرداری تجمع کردند. کارگران شهرداری رفسنجان که به پایین بودن حقوق و عدم تبدیل وشعیت شغلی معترضند، ششم آذر مقابل فرمانداری گردآمدند. کارگران شهرداری بندر امام استان خوزستان که از مهر ماه حقوق نگرفته‌اند چهارشنبه هشتم آذر مقابل شهرداری تجمع کردند. کارگران شهرداری اندیکا مقابل استانداری خوزستان در اهواز تجمع کردند. کارگران خدمات و فضای سبز شهرداری سربندر اعتصاب و کارگران شهرداری خش به تعویق حقوق اعتراض کردند. کارگران شهرداری رودبار به عدم پرداخت چهار ماه مطالباتشان بابت حقوق عقب‌مانده و اضافه‌کاری توسط پیمانکار خبر دادند.

هستم آذر کارگران اداره آب صیدون که هشت ماه است حقوق نگرفته‌اند، مقابل استانداری خوزستان تجمع کردند. کارگران گفتند به جای آن که حقوق آن‌ها پرداخت شود، فقط به آن‌ها وعده می‌دهند: «اداره کل آبفا خوزستان وعده می‌دهد، اداره صیدون قول بدون پشتوانه اجرایی می‌دهد و فرماندار هم که گفته پیگیری می‌کنم. آیا با وعده و وعید زندگی من می‌چرخد؟». کارگران گفتند کارگران برخی بخش‌های آبفا از سه تا ۲۰ ماه حقوق عقب‌افتاده دارند.

کارگران نگهداری خط و ابنیه راه‌آهن قم که به واسطه شرکت پیمانکار در راه‌آهن کار می‌کنند. به تعویق دو ماه مزد اعتراض کردند.

پنجشنبه ۹ آذر در یادداشتی تحت عنوان «در خط ۳ مترو چه می‌گذرد»، کارکنان مترو تهران از امتناع دسته‌جمعی راهبران خط ۳ مترو تهران از اجرای شیفت ۱۲ ساعته شبانه خبر دادند. علت این اقدام دسته‌جمعی، افزایش کار در شیفت ۱۲ ساعته شب راهبران عنوان شده است.

پنجشنبه ۹آذر، کارکنان شرکت گلتاش زیر مجموعه شرکت پاکسان تولیدکننده محصولات بهداشتی و آرایشی در اعتراض به عدم رسیدگی به مطالباتشان دست از کار کشیدند و در محوطه شرکت تجمع کردند.

کادر درمان: امتناع دسته‌جمعی از اضافه‌کاری اجباری تا تجمع ماماها

در هفته‌ی منتهی به سوم آذر پرستاران و کادر درمان تعدادی از بیمارستان‌ها و مراکز وابسته به دانشگاه‌های پزشکی در اعتراض به فشار کار، تحمیل اضافه‌کاری اجباری، سطح نازل حقوق و نپرداختن کارانه و سایر مطالبات معوقه در برخی شهرها از جمله رشت، صومعه سرا، اسلام آباد غرب، کرمانشاه، سنندج و یزد دست از کار کشیدند و در محوطه بیمارستان یا در خیابان تجمع کرده بودند. این هفته، اعتراض کادر درمان ادامه به شکل تجمع و اشکال دیگر ادامه یافت.

پرستاران پیش بیمارستانی دانشگاه علوم پزشکی مشهد از سه‌شنبه ۷ آذر به صورت دسته‌جمعی از اضافه‌کاری اجباری امتناع کردند. روزنامه آرمان امروز که خبر امتناع دسته‌جمعی پرستاران در اعتراض عدم تعریف بسته خدمتی برای خدمات پرستاران پیش بیمارستانی، عدم اجرای صحیح قانون تعرفه‌گذاری در حوزه پیش بیمارستانی، پرداخت مبالغ بسیار پایین و ناچیز تحت عنوان تعرفه پرستاری، پایین بودن مبلغ اضافه کار و اجباری بودن آن را منتشر کرده است به نقل از پرستاران نوشت: «شاید با این کار صدای اعتراض‌مان به گوشِ مسئولان کشور برسد و فکری به حال فرسودگیِ ما و کمبودِ نیرو کنند».

پرستاران اورژانس دانشگاه علوم پزشکی مشهد تاکید کردند: «تا زمانی که بسته‌های خدمتی برای پرستاران پیش بیمارستانی در بودجه ۱۴۰۳ تصویب نشود و مبلغ پایین اضافه کار به صورت اساسی اصلاح نشود، هیچگونه همکاری جهت انجام شیفت‌های اضافه کاری نخواهند داشت.»

وزارت بهداشت و مدیران مراکز درمانی تحمیل اضافه‌کاری اجباری را باپرداخت مبالغی ناچیز به کادر درمان تحمیل می‌کنند. پرستاران و کادر درمان، اضافه‌کار اجباری را غیرقانونی می‌دانند. حق‌الزحمه اضافه‌کاری به گفته‌ی پرستاران حدود یک چهارم حق‌الزحمه ساعات عادی کار است. فیش حقوقی یک پرستار با سابقه که در ایلنا منتشر شده نشان می‌دهد او در ازای ۱۳۰ ساعت اضافه‌کاری، کمتر از دو میلیون تومان کارمزد گرفته است.

سه‌شنبه ۷ آذر، گروهی از استادان، دانشجویان و ماماهای شاغل در بخش درمان با شعار «کرامت مامایی احیا باید گردد» مقابل وزارت بهداشت در تهران تجمع کردند. علت اعتراض ماماها و دانشجویان رشته مامایی، حذف مامایی در سطح مدیریت، نبود دفاتر مستقل آموزشی مامایی در بیمارستان و وضعیت نامناسب بخش‌ها اعلام شده است.

سه‌شنبه ۷ آذر تجمع پرستاران خوزستان مقابل ساختمان استانداری در اهواز برگزار شد. در این تجمع که با تجمع بازنشستگان تامین اجتماعی، بازنشستگان کشوری همزمان بود، شعار اتحاد بازنشستگان و شاغلان سرداده شد.

روز پنجشنبه ۹ آذر کارکنان بیمارستان کودکان مفید تهران در اعتراض به بی‌پاسخ ماندن مطالباتشان دست از کار کشیدند و در محوطه بیمارستان تجمع کردند. خبرگزاری امنیتی تسنیم با انتشار خبر مرگ یک کودک در این بیمارستان مرگ کودک را به اعتصاب کارکنان مرتبط کرد و نوشت کودک یاد شده در اثر عدم رسیدگی فوت کرده است.

صنعت نفت: اعتصاب و تجمع در مراکز کار و خیابان

از شنبه چهارم تا جمعه ۱۰ آذر ده‌ها تجمع و آکسیون اعتراضی از سوی کارگران رسمی، قرادادی، استخدامی‌های پس از ۱۳۹۳ و بازنشستگان نفت در محل کار، مقابل شرکت‌های نفتی و صندوق بازنشستگی نفت از جمله در اصفهان برگزار شده است. برخی تجمع‌ها در چارچوب تجمع‌های هفتگی ضورت گرفت و برخی روزهای متوالی ادامه داشت.

تازه‌ترین تجمع‌ها مربوط به جمعه ۱۰ آذر در شرکت نفت فلات قاره منطقه بهرگانسر و لاوان صورت گرفت. کارکنان رسمی شرکت نفت فلات قاره بهرگان با اعلام قبلی، پیش از آغاز ساعات کاری به طور دسته‌جمعی مقابل اداره مرکزی منطقه تجمع کردند. کارکنان این منطقه با انتشار بیانیه‌ای خواست‌های خود را اعلام کردند با این تاکید که تا تحقق خواست‌هایشان هر جمعه مقابل اداره مرکزی منطقه تجمع خواهند کرد.

برخی تجمعات دیگر کارگران نفت در هفته‌ی منتهی به ۱۰ آذر به این شرح بود:

شنبه چهارم آذر کارگران پالایشگاه‌های مجتمع پارس جنوبی در اعتراض به عدم اجرای طرح طبقه بندی مشاغل، اجرای بدون تبعیض طرح اقماری دو هفته کار و دو هفته استراحت برای تمام کارگران، بهبود بهداشت و ایمنی محیط کار و وضعیت نامناسب خوابگاه‌ها و سایر مطالبات خود تجمع اعتراضی برپا کردند.

‌یکشنبه ۵ آذر‌ماه ۱۴۰۲ کارکنان شرکت نفت فلات‌قاره در جزیره سیری تجمع کردند.

ششم آذر کارکنان شرکت نفت فلات ‌قاره شاغل در جزیره خارک تجمع اعتراضی برپا کردند.

سه‌شنبه ۷ آذر سه‌شنبه، روز تجمع‌های اعتراضی کارگران استخدامی ۹۳ به بعد موسوم به «کف‌بگیران» بود. کف‌بگیران در این روز در چند منطقه عملیاتی دست به اعتراض زدند و خواستار افزایش دستمزد خود شدند.

در همین روز تجمعی از سوی کارکنان نفت مقابل وزارت نفت در تهران برگزار شد.

هشتم آذر کارگران شرکت بهره‌برداری نفت و گازآغاجاری به روال هفته‌های گذشته مقابل دفتر مرکزی شرکت تجمع کردند.

بازنشستگان؛ باز در خیابان‌ها

بازنشستگان سازمان تامین اجتماعی روز یکشنبه پنجم آذر درشوش، اراک، اهواز و کرمانشاه تجمع کردند.

کارگران بازنشسته فولاد در همین روز، یکشنبه اعتراضی خود را در تهران و اصفهان برگزار کردند. تجمع تهران مقابل صندوق صنعت فولاد در خیابان وزرا صورت گرفت.

ششم آذر کارگران بازنشسته مخابرات در شهرهای سنندج، تهران، کرمانشاه، تبریز، مریوان، اهواز، اردبیل، خرم‌آباد، شیراز، اصفهان، زنجان، رشت، بندرعباس، بیجار، زاهدان، ساری، و بجنورد تجمع کردند. بازنشستگان مخابرات خواستار اجرای کامل آئین‌نامه پرسنلی و استخدامی سال ۸۹ و رفع مشکلات بیمه درمانی هستند.

سه‌شنبه اعتراضی بازنشستگان کشوری این هفته در اردبیل، سنندج، کرمانشاه، اراک، همدان، یزد، ممسنی و اهواز برگزار شد.

در حالی که اعتراض بازنشستگان به تعویق قانون همسان‌سازی حقوق بازنشستگان و موکول کردن اجرای آن به سه سال اول اجرای برنامه هفتم ادامه دارد وزیر کار در واکنش به مصوبه ۲۹ آبان مجلس گفت به دلیل مشخص نبودن منابع مالی لازم، اجرای این مصوبه و همسان‌سازی در سه سال اول برنامه هفتم نیز به شکل فعلی ممکن نیست.

دولت به بهانه نبود منابع مالی از اجرای قانون همسان‌سازی خودداری کرد. مجلس شورای اسلامی ۲۹ آبان طی بررسی لایحه برنامه هفتم، تصویب کرد در سه سال اول اجرای برنامه هفتم، مستمری بازنشستگان در یک بازه زمانی سه ساله به صورت پلکانی افزایش یابد و به ۹۰ درصد حقوق شاغلان برسد.