تشدید خشونت‌ها در اکوادور با یورش مردان مسلح به یک شبکه تلویزیونی

در جریان موج خشونت‌ها در سراسر اکوادور، سه‌شنبه ۱۹ دی / ۹ ژانویه مردان مسلح با مواد منفجره به یک ایستگاه تلویزیونی در منطقه گوآیاکیل یورش بردند و کارکنان آن را در جریان پخش زنده به گروگان گرفتند. همچنین انفجارهای پیاپی در شهرهای مختلف اکوادور گزارش شد.

دانیل نوبوآ، رئیس جمهوری اکوادور ۲۲ باند را به‌عنوان سازمان‌های تروریستی معرفی کرد که باید توسط ارتش تحت پیگرد قرار بگیرند.

پلیس ۱۳ مردی را که در طول پخش زنده برنامه تلویزیونی به استودیوی تی‌سی حمله کرده بودند، دستگیر کرد. در نقاط دیگر دست‌کم هفت مأمور پلیس ربوده شدند و چندین انفجار رخ داد.

خورخه رندون، معاون مدیر برنامه خبری که قطع شد، این حمله را «بسیار خشونت‌آمیز» توصیف کرد و از این‌که کارکنان شبکه زنده مانده‌اند اظهار خوشحالی کرد.

دانیل نوبوآ که در ماه نوامبر گذشته با وعده توقف خشونت‌های مرتبط با مواد مخدر به قدرت رسید، روز دوشنبه ۱۸ دی / ۸ ژانویه در واکنش به خشونت‌های رخ‌داده در زندان‌ها از جمله گروگان‌گیری نگهبان‌ها توسط زندانیان و فرار آدولفو ماسیاس موسوم به «فیتو»، رهبر باند لوس چونه‌روس، وضعیت فوق‌العاده ۶۰ روزه اعلام کرد.

نوبوآ روز سه‌شنبه در فرمانی اصلاح‌شده، «درگیری مسلحانه داخلی» را تأیید و چندین باند تبهکار، از جمله لوس چونه‌روس را گروه‌های تروریستی نامید.

دولت گفته است که این خشونت‌ها واکنشی به طرح نوبوآ برای ساختن زندانی جدید با امنیت بالا و انتقال رهبران زندانی باندها به این زندان است. جیمی ولا، رئیس فرماندهی مشترک نیروهای مسلح اکوادور، با بیان این‌که باندهای تبهکار «موجی از خشونت‌ها را برای ترساندن مردم ایجاد کرده‌اند» افزود فرمان رئیس جمهوری این گروه‌ها را به اهداف نظامی تبدیل کرده است.

نقل و انتقال رهبران زندانی باندها در اکوادور در گذشته همواره به خشونت انجامیده و صدها زندانی در سال‌های اخیر کشته شده‌اند. جنگ باندها بر سر قاچاق پُرسود کوکائین نیز به بی‌ثباتی این کشور دامن زده است.

پرو نیز در مرز خود با اکوادور وضعیت اضطراری اعلام کرد و برزیل، کلمبیا و شیلی، کشورهای دیگر آمریکای جنوبی همگی از دولت نوبوآ حمایت کردند. چین هم سفارت و کنسولگری‌های خود در اکوادور را تا اطلاع بعدی تعطیل کرد.

تصرف استودیو شبکه محلی تی‌سی در گوآیاکیل حدود ۲۰ دقیقه زنده پخش شد. مردانی که کلاه و ماسک بر سر داشتند و عمدتاً سیاه‌پوش بودند، سلاح به دست داشتند و کارمندان شبکه روی زمین نشسته بودند. صدای شلیک گلوله و فریاد شنیده شد و برخی از مهاجمان به دوربین اشاره کردند.

خورخه رندون افزود: «آن‌ها به پای یکی از فیلم‌برداران ما شلیک کردند، دست یکی دیگر را شکستند و گلوله شلیک کردند. پلیس در چند دقیقه حاضر شد، ایستگاه تلویزیون را محاصره کرد و واحدهای تاکتیکی وارد عمل شدند.»

لئوناردو فلورس مورنو، هماهنگ‌کننده و گزارشگر شبکه تی‌سی به رویترز گفت مهاجمان از طریق پذیرش «گاماویژن» تلویزیون دولتی اکوادور وارد ساختمان شدند و به کارکنان آن‌جا حمله کردند. پلیس گفت از مهاجمان مواد منفجره و اسلحه ضبط کرده است. تصاویری از مهاجمان جوان دستگیرشده نیز نشان داده شد.

پلیس همچنین اعلام کرد که در شهر جنوبی ماچالا واقع در استان کیتو و منطقه لوس ریوس، هفت افسر پلیس در سه حادثه ربوده شدند. به‌گفته پلیس، سه مأمور دستگیرشده در ماچالا اواخر روز سه‌شنبه آزاد شدند.

پلیس همچنین وقوع انفجارهایی در اسمرالداس و لوس ریوس را تأیید کرد. دفاتر شهرداری در کوئنکا و کیتو موارد دیگری از انفجارها را تأیید کردند. دادستان کل نیز گفت در حال بررسی یک انفجار در گوآیاکیل است. رسانه‌ها همچنین از انفجارهایی در لوخا و ماچالا خبر دادند.

سازمان زندان‌های اکوادور در اوایل روز سه‌شنبه اعلام کرد که گروهی از زندانیان از زندانی در ریوبامبا فرار کردند، از جمله متهم فابریسیو کولون پیکو که مظنون به توطئه علیه دادستان کل بود. دفتر دادستانی سپس خبر داد که ۱۷ نفر از ۳۹ زندانی فراری دستگیر شده‌اند.

سازمان زندان‌ها افزود ۱۱ نگهبان زندان که در دو روز گذشته گروگان گرفته شده بودند، آزاد شده‌اند، اما ۱۳۹ نفر از نگهبان‌ها و کارکنانان زندان همچنان در بازداشت هستند.

برخی از اکوادوری‌ها تلاش‌های دانیل نوبوآ برای کنترل خشونت‌ها را زیر سئوال می‌برند. او در نظر دارد امسال همه‌پرسی‌ای با تمرکز بر امنیت برگزار کند.

در سال ۲۰۲۳ میلادی هشت هزار و هشت نفر بر اثر اقدامات خشونت‌آمیز در اکوادور جان خود را از دست دادند. این تعداد بالاترین میزان در تاریخ این کشور آمریکای جنوبی و تقریباً دو برابر آمار کشته‌شدگان سال ۲۰۲۲ است. پیش از این، سال ۲۰۲۲ با دست‌کم چهار هزار و ۶۰۰ مورد مرگ خشونت‌آمیز (دو برابر سال ۲۰۲۱) به‌عنوان مرگبارترین سال در تاریخ اکوادور شناخته می‌شد.

آمارهای رسمی نشان می‌دهند که ۲۷ درصد جمعیت اکوادور در وضعیت فقر و حدود ۱۱ درصد در فقر شدید زندگی می‌کنند. فقر و بیکاری از عوامل مهم افزایش خشونت‌ها در این کشور است. جرایم در اکوادور اغلب توسط جوان‌هایی صورت می‌گیرد که بر اثر فقر به حاشیه رانده شده‌اند.

این در حالی است که دولت دانیل نوبوآ و دو دولت قبلی بودجه بخش‌های بهداشت، آموزش و هزینه‌های اجتماعی را کاهش داده‌ و پرداخت وام صندوق بین‌المللی پول را در اولویت خود قرار داده‌اند.