با افزایش بی‌ثباتی و هزینه‌های نظامی، جهان با دهه خطرناکی روبه‌روست

دهه‌ای خطرناک پیشاروی جهان: این نتیجه‌گیری گزارش جدیدی است که اندیشکده بریتانیایی «مؤسسه بین‌المللی مطالعات استراتژیک» (IISS) سه‌شنبه ۲۴ بهمن / ۱۳ فوریه منتشر کرده است. این اندیشکده مستقر در لندن برآورد سالانه خود از وضعیت نظامی جهان در ۶۵ سال گذشته را گردآوری کرده است.

در این گزارش، افزایش تنش‌ها در شبه‌جزیره کره و تلاش کره شمالی برای دستیابی به تسلیحات هسته‌ای و همچنین ظهور رژیم‌های نظامی در منطقه ساحل آفریقا نیز از عواملی ارزیابی شده‌اند که به «وخامت اوضاع امنیتی» جهان یاری رسانده‌اند.

در این گزارش آمده است:

به‌گفته مؤسسه بین‌المللی مطالعات استراتژیک، هزینه‌های دفاعی جهان در سال گذشته با ۹ درصد افزایش به ۲,۲ تریلیون دلار رسید زیرا تهاجم روسیه به اوکراین که اکنون وارد سومین سال خود شده، نگرانی‌ها از این‌که چین و سایر کشورهای به‌لحاظ نظامی قدرتمند بخواهند اراده خود را بر همسایگانشان تحمیل کنند، افزایش داده است.

این افزایش حتی در ناتو شدیدتر بود که از اوکراین به‌عنوان سنگری در برابر تهاجمات بیشتر روسیه به اروپا حمایت می‌کند.

این مؤسسه نشان می‌دهد که اعضای غیرآمریکایی ناتو از زمان حمله روسیه به شبه‌جزیره کریمه اوکراین در سال ۲۰۱۴، هزینه‌های نظامی را ۳۲ درصد افزایش داده‌اند. ۱۰ عضو اروپایی در سال گذشته میلادی به هدف ناتو مبنی بر صرف دو درصد از درآمدهای اقتصادی خود برای هزینه‌های دفاعی رسیدند، در حالی که در سال ۲۰۱۴ تنها دو کشور این میزان درآمد اقتصادی خود را خرج ناتو می‌کردند.

در روزهای اخیر پس از آن که دونالد ترامپ، رئیس ‌جمهوری پیشین آمریکا در کارزار انتخاباتی کارولینای جنوبی روسیه را تشویق کرد تا در برابر کشورهای عضو ناتو که به تعهدات مالی خود عمل نمی‌کنند، «هرکاری خواست بکند»، هزینه‌های دفاعی اروپا بار دیگر مورد توجه قرار گرفت.

به‌گفته ترامپ در نشستی با حضور رهبران ناتو، رئیس جمهوری «یک کشور بزرگ» از او پرسیده بود اگر آن‌ها سهم‌ خود را به ناتو نپردازند و روسیه به آن‌ها حمله کند، آیا آمریکا از این کشورها حمایت خواهد کرد. ترامپ در این‌باره پاسخ داده بود:

سخنان ترامپ باعث نگرانی عمیق اعضای ائتلاف نظامی ناتو مانند لهستان شد، جایی که نگرانی‌ها نسبت به جنگی که روسیه در کشور همسایه اوکراین به‌راه انداخته است، زیاد است.

یکی از یافته‌های کلیدی گزارش مؤسسه بین‌المللی مطالعات استراتژیک این است که روسیه حدود سه هزار فروند تانک خود را در جریان جنگ با اوکراین از دست داده است و این تقریباً به اندازه‌ تانک‌های فعالی است که مسکو پیش از آغاز تهاجم گسترده خود به اوکراین در دسترس داشت.

در حالی که روسیه نیروهای خود را با بیرون کشیدن دو هزار تانک قدیمی از انبارها تقویت کرده است، کی‌یف به کشورهای غربی برای تهیه تسلیحات مورد نیاز به‌منظور مقابله با همسایه بزرگتر خود متکی است.

این اندیشکده با اشاره به استفاده اوکراین از «وسایل نقلیه دریایی» بدون سرنشین افزوده است: «کی‌یف از سامانه توسعه‌یافته غربی و بومی برای عقب‌راندن ناوگان دریای سیاه روسیه استفاده کرد».

به‌گفته مؤسسه بین‌المللی مطالعات استراتژیک، درس‌های آموخته از جنگ اوکراین بر برنامه‌ریزی نظامی در سایر کشورها تأثیر گذاشته است؛ به‌ویژه بسیاری از کشورها دریافته‌اند که در صورت مجبور شدن به جنگ طولانی‌مدت، باید تولید سخت‌افزار نظامی را افزایش دهند و ذخایر بزرگتر نظامی ایجاد کنند.