قطعنامه پیشنهادی آمریکا به سازمان ملل: آتش‌بس موقت و مخالفت با حمله زمینی اسرائیل به رفح

ایالات متحده آمریکا پیش‌نویس قطعنامه‌ای را به شورای امنیت سازمان ملل پیشنهاد کرده است که در آن خواستار آتش‌بس موقت در نوار غزه «در اسرع وقت» و مخالفت با حمله زمینی اسرائیل به شهر رفح شده است.

در این پیش‌نویس آمده است که شورای امنیت باید بر «حمایت خود از آتش‌بس موقت در غزه در اسرع وقت، در ازای آزادی همه گروگان‌ها، تأکید کند» و در همین حال «همه موانع را برای تأمین مقدار لازم کمک‌های بشردوستانه بردارد».

قطعنامه پیشنهادی آمریکا همچنین به اسرائیل هشدار می‌دهد که به رفح حمله زمینی نکند و می‌گوید: «شورای امنیت باید تأکید کند که چنین حمله زمینی بزرگی در شرایط کنونی نباید ادامه یابد».

قطعنامه ایالات متحده گفته است که «در شرایط کنونی یک حمله زمینی بزرگ به رفح منجر به آسیب بیشتر به غیرنظامیان و جابه‌جایی بیشتر فلسطینی‌ها از جمله به‌طور بالقوه به کشورهای همسایه خواهد شد».

اسرائیل گفته است قصد دارد به رفح حمله کند. در رفح بیش از ۱,۴ میلیون نفر از ۲,۳ میلیون نفر فلسطینی ساکن غزه به دنبال سرپناه هستند. قصد اسرائیل نگرانی‌های بین‌المللی گسترده‌ای را برانگیخته است نسبت به این‌که چنین اقدامی باعث کشته شدن شمار زیادی از غیرنظامیان و تشدید بحران انسانی در غزه شود.

به‌گزارش خبرگزاری رویترز، تا کنون واشنگتن از واژه «آتش‌بس» در هر واکنش سازمان ملل در مورد جنگ اسرائیل و حماس پرهیز می‌کرد، اما متن کنونی همان زبانی است که جو بایدن، رئیس جمهوری ایالات متحده هفته گذشته در گفت‌وگو با بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل به‌کار برد.

شبکه الجزیره نیز نوشته است که به نظر می‌رسد پیش‌نویس قطعنامه واشنگتن در سطح زبانی تغییر قابل توجهی کرده است. این شبکه نیز به‌کارگیری واژه «آتش‌بس» برای اولین بار از سوی آمریکا را مهم خوانده و نوشته است: دلیل آن این بود که «اسرائیل کلمه آتش‌بس را در هیچ قطعنامه‌ای نمی‌خواست و اکنون این ایالات متحده است که آن را پیشنهاد می‌کند».

یک مقام ارشد دولت ایالات متحده که مایل به فاش‌شدن نامش نبود، روز دوشنبه گفت که ایالات متحده عجله‌ای در رأی‌گیری در شورای امنیت ندارد و قصد دارد برای مذاکرات زمان بگذارد.

برای تصویب یک قطعنامه دست‌کم به ۹ رأی موافق، بدون وتوی آمریکا، فرانسه، بریتانیا، روسیه و چین، پنج عضو دائمی شورای امنیت سازمان ملل نیاز است.

الجزایر، عضو فعلی شورای امنیت، بیش از دو هفته پیش پیش‌نویس قطعنامه‌ای را ارائه کرد که خواستار آتش‌بس فوری بشردوستانه در جنگ اسرائیل و حماس شده بود.

پیش‌نویس قطعنامه الجزایر قرار است روز سه‌شنبه یکم اسفند / ۲۰ فوریه به رأی گذاشته شود. لیندا توماس گرینفیلد، سفیر ایالات متحده در سازمان ملل، پیش از این اعلام کرده بود که واشنگتن این قطعنامه را وتو خواهد کرد زیرا به‌گفته او می‌تواند «مذاکرات حساس» در مورد گروگان‌هایی که حماس و سایر گروه‌های مسلح از اسرائیل به غزه برده‌اند را به خطر بیندازد.

ایالات متحده، مصر، اسرائیل و قطر مذاکراتی را درباره آتش‌بس احتمالی اسرائیل و حماس و تبادل اسیران حماس با اسیران فلسطینی در زندان‌های اسرائیل انجام داده‌اند.

از ۷ اکتبر، تاریخ حمله حماس به اسرائیل، واشنگتن از متحد خود اسرائیل در برابر اقدامات سازمان ملل محافظت کرده و دو بار قطعنامه‌های شورای امنیت را وتو کرده است اما دو بار نیز رأی ممتنع داده است.

هنوز مشخص نیست که پیش‌نویس قطعنامه پیشنهادی آمریکا چه زمانی به رأی گذاشته شود.

به گفته مقام‌های فلسطینی از ۷ اکتبر تاکنون در حمله اسرائیل به نوار غزه حداقل ۲۹ هزار و ۹۲ نفر کشته و ۶۹ هزار و ۲۸ نفر زخمی شده‌اند. در سوی دیگر، بر اساس آمار رسمی اسرائیل، دست‌کم یک‌هزار و ۱۳۹ نفر نیز در حملات حماس به اسرائیل کشته شده‌اند.

ادامه جلسات دیوان بین‌المللی دادگستری درباره اشغالگری اسرائیل

این تحولات در حالی صورت می‌گیرد که دیوان بین‌المللی دادگستری در لاهه (ICJ) در بررسی پرونده پیامدهای حقوقی اشغال سرزمین‌های فلسطینی توسط اسرائیل سه‌شنبه یکم اسفند / ۲۰ فوریه وارد دومین روز خود می‌شود. در جلسه استماع این روز آفریقای جنوبی، الجزایر، عربستان سعودی، هلند، بنگلادش و بلژیک استدلال‌های خود را ارائه می‌کنند.

نمایندگان بیش از ۵۰ کشور و حداقل سه سازمان بین‌المللی تا ۷ اسفند / ۲۶ فوریه در دادگاه عالی سازمان ملل متحد در برابر قضات سخن خواهند گفت. انتظار می‌رود قضات دادگاه پس از ماه‌ها بررسی نظر حقوقی غیرالزام‌آور خود را صادر کنند.

این دومین باری است که جلسه دیوان بین‌المللی دادگستری بنا به درخواست مجمع عمومی سازمان ملل برای نظر حقوقی مشورتی در رابطه با سرزمین‌های اشغالی فلسطین برگزار می‌شود.

در ژوئیه سال ۲۰۰۴، دادگاه بین‌المللی تشخیص داد که دیواری که اسرائیل در کرانه باختری اشغالی کشیده است ناقض قوانین بین‌المللی است و باید تخریب شود، اگرچه تا به امروز این دیوار پابرجاست.

اسرائیل در جلسات استماع این هفته شرکت نمی‌کند و با خشم به درخواست سال ۲۰۲۲ سازمان ملل برای تشکیل این دادگاه واکنش نشان داده است. بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل این دادگاه را «نفرت‌انگیز» و «شرم‌آور» خوانده است.

در دسامبر سال ۲۰۲۲، مجمع عمومی سازمان ملل قطعنامه‌ای را تصویب کرد که در آن از دیوان بین‌المللی دادگستری خواست تا نظر مشورتی یا غیرالزام‌آور خود را درباره اشغال ۵۷ ساله سرزمین‌های فلسطینی توسط اسرائیل ارائه کند.

مجمع با ۸۷ رأی موافق در مقابل ۲۶ رأی مخالف و ۵۳ رأی ممتنع به قطعنامه، رأی داد. روسیه و چین نیز به این قطعنامه رأی مثبت دادند. اسرائیل، ایالات متحده و ۲۴ عضو دیگر - از جمله بریتانیا و آلمان - به این قطعنامه رأی منفی دادند، در حالی که فرانسه در میان ۵۳ کشوری بود که رای ممتنع دادند.

این نشست شش روزه دیوان بین‌المللی دادگستری درباره «پیامدهای اشغال اسرائیل» به طرفین اجازه می‌دهد تا نظرات خود را در مورد پیامدهای قانونی اشغال سرزمین‌های فلسطینی توسط اسرائیل بیان کنند.

این نشست‌ها جدا از شکایت «نسل‌کشی» علیه اسرائیل توسط آفریقای جنوبی در دیوان دادگستری بین‌المللی است و بر اشغال کرانه باختری، غزه و شرق اورشلیم (بیت‌المقدس) توسط اسرائیل از سال ۱۹۶۷ تمرکز دارد. فلسطینی‌ها در پی دستیابی به هر سه منطقه برای تشکیل یک کشور مستقل هستند.

دو روز دیگر، پنج‌شنبه ۳ اسفند / ۲۲ فوریه قرار است ایران، چین، عراق، ایرلند، ژاپن، اردن، کویت، لبنان، لیبی، لوکزامبورگ، مالزی و موریس دلایل خود را در مورد اشغالگری اسرائیل در دیوان بین‌المللی دادگستری ارائه کنند.