تخریب قبور با هدف پاکسازی فرهنگی بهائیان
تلاش حکومت برای زدودن بهائیان از حافظۀ تاریخی ایرانیان
ژینوس فروتن - بهائیان بیش از چهار دهه است که با مشکلات کفن و دفن مواجه بوده‌اند. گورستان‌های آنها ویران شده، قبرها هتک حرمت شده و خانواده‌ها حتی از زیارت آرامستان‌ها منع شده‌اند. همه اینها بخشی از آزار و اذیت سیستماتیک حکومت ایران علیه جامعه بهائی است. به تازگی ۳۰ قبر جدید بهائیان در محل گور دسته‌جمعی خاوران تهران تخریب شده است. با فرهاد ثابتان، یکی از سخنگویان جامعه جهانی بهائی در همین ارتباط گفت‌وگو کردیم.
ژینوس فروتن
جامعه جهانی بهائی سه‌شنبه ۱۵ اسفند ۱۴۰۲، با انتشار یک بیانیه مطبوعاتی از تخریب بیش از ۳۰ قبر جدید بهائیان در محل گور دسته‌جمعی خاوران تهران، توسط مقام‌های حکومت ایران خبر داد. در این بیانیه آمده است که مسئولان «نشانه‌های روی قبرها را برداشته و با لودر و بولدوزر قبور را صاف کرده‌اند تا حالت قبر نداشته باشد.» در ادامه همچنین تاکید شده است که این کار به صورتی انجام شده است که «به نظر برسد هیچ قبری در آن محل وجود نداشته است.»
فرهاد ثابتان، یکی از سخنگویان جامعه جهانی بهائی، در ارتباط با جزئیات بیشتر این خبر به «زمانه» می‌گوید:
در این مقابر تخریب شده، در بیشتر موارد بیش از یک یا دو نفر از شهروندان بهائی دفن شده بودند. بنابراین اگر بخواهیم تعداد متوفیان را حساب کنیم قطعا بیش از ۳۰ درگذشته بهائی را شامل می‌شود.
او در ادامه توضیح می‌دهد که تحقیق بیشتری برای دسترسی به آمار دقیق در حال انجام است.
بشنوید:
حمله به گورستان‌ها و خشونت عیانی که حکومت در شکستن سنگ مقبره‌ها به کار می‌برد البته تازگی ندارد. از زمان روی کار آمدن جمهوری اسلامی در ایران، تخریب و شکستن سنگ قبر منتقدان حکومت، نویسندگان، هنرمندان، روشنفکران، دگراندیشان و از جمله بهائیان در ابعاد وسیعی تکرار شده است. اما آنچه این‌بار در مورد تخریب قبور بهائیان «بی‌سابقه» است، حمله به محل دفن متوفیانی است که در ماه‌های اخیر به خاک سپرده شده بودند، در حالی که پیش‌تر حکومت مکان‌هایی را مورد حمله قرار داده بود که سال‌ها قدمت داشتند.
از فروردین سال ۱۴۰۰ و در ادامه آزار سیستماتیک بهائیان ایران، جمهوری اسلامی از استفاده بهائیان تهران از آرامستانی که متعلق به خودشان بود جلوگیری به عمل آورده و از بهائیان خواست تا از زمین‌هایی در گورستان خاوران، که مدفن بی‌نام و نشان هزاران زندانی سیاسی اعدام شده در دهه ۶۰ است، استفاده کنند. درخواستی غیرانسانی که بهائیان به احترام خانواده‌های داغدیده کشته‌شدگان از آن خودداری کردند. حکومت اما از بیش از دو سال پیش تاکنون، بدون رضایت و حضور خانواده‌ها، به «دفن اجباری» متوفیان بهائی در قطعاتی باریک در بخشی از گورهای جمعی خاوران روی آورد.
فرهاد ثابتان در پاسخ به علت تخریب قبور و آرامستان‌های بهائی می‌گوید که جمهوری اسلامی با چنین اقداماتی قصد دارد «یک دشمنی داخلی ایجاد کند تا توجه را از بحران‌های عمیق موجود در ایران منحرف کند» و برای این کار تلاش دارد تا «هویت بهائی را به هر شکلی که می‌تواند از روح، روان و وجدان هموطنان ایرانی» محو کند. او در ادامه تاکید می‌کند که حکومت در این موضوع «به هیچ‌وجه موفق نخواهد شد»، چرا که امروز جمعیت وسیعی از مردم ایران به «حمایت از بهائیان و دیگر اقلیت‌ها» برخاسته‌اند و یک نوع همبستگی و باور مشترک ایجاد شده که «داستان همه ما یکیست».
آرامستان‌ها یکی از نمادهای حیات یک جامعه فرهنگی هستند و آداب و رسوم ویژه دفن اموات در میان ادیان و فرهنگ‌های مختلف، ارتباط مستقیمی با هویت فرهنگی آن جامعه و تعلق فرد متوفی به آن فرهنگ دارد. در آداب کفن و دفن بهائی نیز با متوفی با وقار و ادب رفتار شده و در هنگام دفن، دعای مخصوصی خوانده می‌شود. مراسمی محترمانه برای به خاک سپردن متوفیان که در ستیز حکومت با مردگان، بسیاری از خانواده‌های بهائی از برگزاری آن محروم بوده‌اند.
در قسمتی از بیانیه مطبوعاتی جامعه جهانی بهائی آمده است:
هیچ هنجار مذهبی یا فرهنگی در هیچ نقطه‌ای از جهان این نوع بی‌حرمتی بی‌رحمانه را نمی‌پذیرد. این پاکسازی فرهنگی از طریق تخریب قبور و آرامستان‌ها با هدف محو هویت بهائیان از اذهان مردم ایران است.
مصاحبه ژینوس فروتن با فرهاد ثابتان، استاد اقتصاد و از سخنگویان جامعه جهانی بهائی را در سایت زمانه بشنوید:
نظرها
نظری وجود ندارد.