جنبش کارگری: مبارزه اردوی کار برای تحقق مطالبات انباشت‌شده ادامه دارد

شورای عالی کار و کالری‌های مورد نیاز کارگران

در هفته منتهی به ۱۸ اسفند، پرده‌ای دیگر از نمایش تعیین حداقل دستمزد در وزارت کار به روی صحنه رفت؛ بحث «مزد منطقه‌ای» به حاشیه رفت. گرچه پیش‌تر اعلام شده بود شورای عالی کار امسال بنا ندارد به روال سال‌های پیش ابتدا هزینه‌ سبد معیشت را تعیین کند و مستقیم وارد مذاکرات تعیین میزان مزد می‌شود اما «هزینه سبد معیشت» موضوع بحث این هفته بود. مسأله قابل توجه نشست شورای عالی کار، رونمایی از یافته‌های جدید وزارت بهداشت درباره میزان کالری مورد نیاز کارگران بود. در سبد معیشت این وزارتخانه برای کارگران، میزان مواد غذایی لازم برای بقای کارگر و خانواده‌اش از قبیل نان، گوشت و میوه به نسبت سبد تعیین شده در سال ۱۳۹۲کاهش یافته است؛ به عبارت دیگر، بنا بر یافته‌های جدیدی وزارت بهداشت کارگران در تمام سال‌های گذشته بیش از حد نان، گوشت و میوه مصرف کرده‌اند و با کمتر از آن هم می‌توانند زنده بمانند.

ایلنا به نقل از محسن باقری، نماینده تشکل‌های باصطلاح کارگری نوشته است به نظر می‌رسد این اقدام در راستای ارزان‌سازیِ سبد معیشت اتفاق افتاده است:

موضوع دیگر مربوط به نشست‌های شورای عالی کار برای تعیین حداقل دستمزد، خواست نمایندگان خانه کارگر مبنی بر دعوت از علی خدایی برای شرکت در نشست‌های شورای عالی کار است. علی خدایی از نمایندگان خانه کارگر در شورای عالی کار به دلیل عدم شرکت در دو جلسه‌ی شورای عالی کار، از شرکت در جلسات منع شده است. «گروه کارگری شورای عالی کار» سه بار به وزیر کار نامه نوشته و با این توضیح که عدم حضور او در نشست‌ها به نشانه اعتراض بوده است، خواستار الغای حکم اخرج او شده است.

انتخابات مجلس تمام شد، حال طرح ساماندهی استخدام کارکنان دولت

پیش از انتخابات مجلس (۱۱ اسفند) تشکل‌های باصطلاح کارگری مورد تایید حکومت، تبلیغات گسترده‌ای را برای ترغیب کارگران به شرکت در انتخابات سازمان دادند. از جمله مدعی شدند طرح ساماندهی کارکنان دولت که دو سال بلاتکلیف مانده، «همین روزها» توسط شورای نگهبان تصویب و برای اجرا ابلاغ خواهد شد.

چند روز پس از انتخابات، روایت تغییر کرد. رامین اناری که ایلنا او را به عنوان «نماینده‌ی جمعی از کارگران شرکتی و قراردادی کشور» معرفی کرده گلایه کرد که گرچه شورای نگهبان معمولا ۱۰ روز پس از ارسال یک طرح نظر خود را به مجلس اعلام می‌کند اما با گذشت نزدیک به یک ماه هنوز درباره آخرین اصلاحات مجلس روی طرح ساماندهی نظر نداده است.

شرکت در دوره‌های کارآموزی برای مقرری‌بگیران بیکاری الزامی شد

حسن رعیتی‌فرد معاون وزارت کار از توافقنامه‌ای برای برگزاری دوره‌های کارآموزی برای دریافت‌کنندگان بیمه‌بیکاری خبر داد.

بنا بر این خبر، سازمان فنی و حرفه‌ای کشور با معاون وزیر کار و رفاه اجتماعی قراردادی بسته است تا با «آموزش و بازآموزی» دریافت‌کنندگان بیمه‌بیکاری آن‌ها را برای ورود مجدد به بازار کار آماده کنند.

علی‌حسین رعیتی‌فرد معاون وزارت کار هدف این دوره‌ها را «ایجاد انگیزه در میان بیکاران برای بازگشت به بازار کار» اعلام کرده که به گفته ‌او قرار است «کمبود نیروی کار» را جبران کند.

شرکت در دوره‌های آموزشی اجباری است و حق بیکاری دریافت کنندگان بیمه بیکاری در صورت امتناع قطع می‌شود.
با کاهش ارزش واقعی دستمزد، عدم امنیت شغلی و شرایط نامناسب تمایل کارگران به‌ویژه کارگران متخصص به خروج از ایران برای یافتن کار گسترش یافته است. کارگرانی نیز که در ایران می‌مانند در مواردی برای تامین معیشت خود به مشاغل کاذب روی می‌آورند.

مانعی دیگر بر سر راه بیمه کارگران ساختمانی

در این هفته خبرهایی از ادامه مانع‌تراشی‌های سازمان تأمین اجتماعی بر سر بیمه کارگران ساختمانی منتشر شد. این سازمان هنگام تمدید بیمه کارگران ساختمانی آن‌ها را ملزم می‌کند «اطلاعات شخصی کارفرمایان، شامل کد ملی، اطلاعات سازه، مشخصات مالک، سازنده و ناظر» را در اختیار تأمین اجتماعی بگذارند.

سازمان تأمین اجتماعی به این ترتیب بخشی از کارگران ساختمانی را از تمدید بیمه محروم می‌کند زیرا به گفته‌ی کارگران، کارفرمایان حاضر نیستند اطلاعات شخصی خود را در اختیار کارگران قرار دهند. سیدرضا هاشمی، عضو تشکل‌های کارگری رسمی وابسته به خانه کارگر هم معتقد است:
«حتی اگر بازرسانِ تأمین اجتماعی هم این درخواست را از کارفرما داشته باشد، کارفرمایان از آن امتناع می‌کنند، چه برسد به کارگر ساختمانی». او می‌گوید هدف تأمین اجتماعی در واقع شناسایی کارفرمایانی است که پروانه ساخت ندارند.

مبارزه‌های کارگری

اعتصاب کارگران کارخانه تولید ام- دی-اف (MDF) کشت و صنعت نیشکر هفت‌تپه وارد دومین هفته شد.

اعتصاب پنجم اسفند با خواست افزایش دستمزد، تنظیم ساعت کار مطابق قانون کار، استخدام نیروی جدید برای کاهش فشار کار، حذف قراردادهای حجمی و اصلاح عناوین شغلی برای بیمه تأمین اجتماعی و پرداخت مطالبات معوقه آغاز شده بود. مدیران شرکت در روز دوم درب شرکت را بر روی کارگران بستند و پس از چند روز بی‌اعتنایی به خواست‌های کارگران، به آن‌ها قول رسیدگی دادند اما به آن عمل نکردند.

سرانجام ۱۵ اسفند شورای تامین استان برای رسیدگی به اعتصاب و خواست‌های کارگران تشکیل جلسه داد. کارگران گفتند این نشست دستاوردی برای آنان دربرنداشته و دادستان و دیگر مقامات شرکت‌کننده در نشست برای کارگران اعتصابی خط و نشان کشیده و آن‌ها را تهدید کرده‌اند. یکی از کارگران در پیامی در رسانه‌های اجتماعی نوشت:

کارگران شرکت آب و فاضلاب شوش که ۱۰ ماه حقوق و ۶۰ ماه حق بیمه آن‌ها پرداخت نشده، در هفته‌ی منتهی به ۱۸ اسفند اعتصاب چند روزه‌ای را سامان دادند. ۳۷ کارگر قرارداد مستقیم و ۵۰ کارگر پیمانکاری اداره آب و فاضلاب شوش دو تا سه ماه مطالبات معوقه دارند. حق بیمه کارگران نیز از سال ۹۷ تا ۹۹ ناقص پرداخت شده است. کارگران در پنجمین روز اعتصاب و تجمع خود گفتند نه پیمانکار و نه آبفا شوش مسئولیت عدم پرداخت مطالبات مزدی و حق بیمه کارگران را بر عهده نمی‌گیرند.

یکی از کارگران گفت ناگزیر است برای جبران بی‌پولی و تامین مایحتاج روزانه خانواده‌ خارج از ساعت کاری هم کار کند و از آشنایان قرض بگیرد.

کارگران جایگاه سلمان فارسی شوش به سه ماه تعویق حقوق و عدم پرداخت عیدی اعتراض کردند. ایلنا نوشت حدود ۷۰ کارگر قراردادی سه ماه حقوق دریافت نکرده‌اند. عیدی و پاداش پایان سال کارگران نیز پرداخت نشده است.

کارگران کارخانه تقطیران کاشان دوشنبه ۱۴ اسفند در اعتراض به عدم امنیت شغلی، ۸ ماه عدم دریافت حقوق و تعویق چهار ماه حق‌بیمه مقابل فرمانداری تجمع کردند. این شرکت تولیدکننده مبدل‌های حرارتی، راکتورهای تولید مواد شیمیایی و مخازن صنعتی است.

کارگران در تجمع مقابل فرمانداری گفتند عید نزدیک است اما کارگران که ۸ ماه است حقوق نگرفته‌اند. کرایه خانه را نپرداخته‌اند و صاحبخانه هر لجظه ممکن است آن‌ها و خانواده‌شان را از خانه بیرون کند. برخی حتی قادر به خریدن نان نیستند.

یکی از کارگران پنج ماه است اجاره خانه را پرداخت نکرده است. کارگر دیگری گفت:

کارگران کارخانه فولاد و کٌک سازی زرند چهارشنبه ۱۶ اسفند در اعتراض به عدم پرداخت حقوق و حق‌بیمه دست به اعتصاب زدند. این شرکت زیرمجموعه شرکت فولاد زرند ایرانیان است.

رانندگان خط ۷ بی‌آرتی سامانه ۴ اتوبوسرانی تهران هم چهارشنبه ۱۶ اسفند در اعتراض به عدم پرداخت عیدی در پایانه‌های اتوبوسرانی باقی ماندند و از جابجا کردن مسافران خودداری کردند. سندیکای کارگران شرکت واحد به نقل از رانندگان نوشته است در صورت عدم رسیدگی به مطالباتشان، اعتراض خود را شیوه‌های دیگر اعتراضی از قبیل روشن کردن چراغ در طول مسیر و کم کردن سرعت و توقف کار را ادامه خواهند داد.

سندیکای شرکت واحد نوشته است: «طبق پیمان دسته جمعی که در اوایل دهه شصت با همت نمایندگان واقعی کارگران به تصویب رسید کلیه کارگران شرکت‌واحد باید هر ساله دو ماه مبنای حقوق را به عنوان عیدی پایان سال دریافت نمایند و هیچ شخص حقیقی و یا حقوقی اجازه ورود و مداخله در محتوای این پیمان نامه را ندارد و کارفرما هم موظف است به تمام بندهای این پیمان نامه عمل و مزایای کارگران را به استناد به این پیمان نامه تمام و کمال پرداخت نماید. این‌عیدی هر ساله در اسفندماه و نزدیک‌ به اواسط ماه به کارکنان پرداخت می‌شد ولی امسال با توجه به اینکه ۱۶ روز از اسفندماه می‌گذرد هنوز این عیدی کارکنان توسط مدیریت ناکارآمد پرداخت نگردیده است».

کارگران شهرداری یاسوج چهارشنبه ۱۶ اسفند، در اعتراض به عدم پرداخت شش ماه حقوق دست از کار کشیدند و مقابل اداره کار تجمع کردند.

کارگران فروشگاه‌های زنجیره‌ای رفاه چهارشنبه ۱۶ اسفند، در اعتراض به عدم پرداخت حقوق، نپرداختن حق بیمه و پرداخت ناقص عیدی مقابل ساختمان مرکزی شرکت در تهران تجمع کردند.

بنا بر این گزارش، کارگران برای به تامین هزینه‌های جاری مانند پرداخت اجاره و سایر هزینه‌ها به پول نقد احتیاج دارند اما کارفرما به جای پرداخت نقدی عیدی کارگران، ۸۰ درصد آن را در قالب بُن کالا پرداخته است.

کارگران بیکارشده زغالشویی کارخانه‌ البرز مرکزی سوادکوه پنجشنبه ۱۷ اسفند به ادامه بلاتکلیفی شغلی اعتراض کردند. کارگران گفتند مراجعه‌ی ‌آن‌ها به فرمانداری و استانداری و تجمع مقابل این دو نهاد نتیجه‌ای دربر نداشته است. به نوشته‌ی ایلنا، واحد زغالشویی البرز مرکزی در نتیجه‌ی شکایت مدیرعامل از پیمانکار تعطیل شده و کارگران که از پاییز حقوق نگرفته‌اند و حق بیمه‌شان پرداخت نشده در آستانه سال نو بیکار شده‌اند. کارگران می‌گویند قربانی توطئه مدیران شرکت زغال‌سنگ البرز مرکزی شده‌اند. مدیران قصد اتمام قرارداد با پیمانکار را داشته‌اند از این رو کارگران را ترغیب کرده‌اند از پیمانکار شکایت کنند. پیمانکار خلع‌ید شده اما کارگران قادر به دریافت بیمه بیکاری نیستند زیرا حق بیمه‌ی آن‌ها پرداخت نشده است.

یکی از کارگران گفته است:

کارگران کارخانه کمباین‌سازی سهند تبریز به عدم دریافت شش ماه حقوق اعتراض کردند. کارگران از شهریور تاکنون حقوق نگرفته‌اند و در تأمین مخارج روزانه خود ناتوان‌اند.

کارگران گفته‌اند سرمایه‌گذاری که چند سال پیش شرکت را در تملک گرفته به جای سرمایه‌گذاری در شرکت، به مرور تجهیزات و ماشین‌آلات کارخانه را فروخته است و با نپرداختن حقوق کارگران آنان را به سوی ترک شرکت و یافتن کار جدید سوق می‌دهد. تعداد کارگران کمباین سازی سهند از ۵۰۰ کارگر در اواخر دهه ۸۰ به حدود ۳۰ نفر کاهش یافته است.

کارگران شهرداری رودبار پنج ماه است حقوق نگرفته‌اند. حق اضافه‌کاری و بیمه آن‌ها نیز چهار ماه است پرداخت نشده است. کارگران علاوه بر عدم دریافت مزد پنج ماه اخیر، بخشی از حقوق سال ۱۴۰۰ را نیز دریافت نکرده‌اند و حق بیمه‌شان نیز از ۱۴۰۰ تاکنون به طور ناقص پرداخته شده است. تعدادی از کارگران با سابقه شهرداری به دلیل عدم پرداخت کامل حق بیمه توسط شهرداری، دو سال است نتوانسته‌اند بازنشسته شوند.

کارگران واحد تعمیرات راه‌آهن قم به تاخیر در پرداخت حقوق و عیدی و پاداش پایان سال اعتراض کردند.

ادامه‌ اعتراض کارگران نگهبان پروژه قطار شهری اهواز به تعویق مطالبات و بلاتکلیفی شغلی

تجمع کارگران نگهبان پروژه ساخت قطار شهری اهواز که از پنجم اسفند آغاز شده بود تا ۱۳ اسفند ادامه یافت.

پروژه احداث مترو اهواز که سال ۱۳۸۵ آغاز شده است، سال ۹۷ در حالی در پی اختلاف میان شهرداری اهواز و شرکت کیسون پیمانکار پروژه مترو اهواز و در حالی‌که تنها ۲۸ درصد پیشرفت داشت تعطیل شد و کارگران آن بیکار شدند. ۱۱۳ کارگر برای نگهبانی از پروژه باقی ماندند.

شهرداری از شرکت کیسون پیمانکار پروژه خلع ید کرد و زمزمه واگذاری ساخت مترو به قرارگاه خاتم‌الانبیا بالا گرفت.

۲۹ مهر ۱۴۰۲ معاون استانداری خوزستان اعلام کرد: «پروژه قطار شهری اهواز در مرحله بررسی نهایی پیمانکار مربوطه (قرارگاه خاتم الانبیاء) است که در صورت تأیید طی مدت یک تا ۲ ماه آینده قرارداد جدید آن منعقد خواهد شد.»

کارگران بخش نگهبانی بارها در اعتراض به تعویق پرداخت حقوق و بیمه و بلاتکلیفی دست به تجمع زده‌اند اما دستمزد آن‌ها همچنان با تاخیر پرداخت می‌شود. اعتراض کنونی آن‌ها به عدم پرداخت حدود ۱۲ ماه دستمزد همراه با سنوات و ۱۴ ماه حق بیمه است. کارگران از پنجم اسفند بارها مقابل دفتر مدیریت شرکت کیسون، دفتر مدیرعامل قطار شهری اهواز، شهرداری و استانداری تجمع کرده‌اند.

کارگران شرکت فنی و مهندسی طرح و بازررسی ایستگاه پمپاژ آب چابهار یکشنبه ۱۳ اسفند در اعتراض به تعویق در پرداخت دستمزد و قطع نهار کارگران بومی دست از کار کشیدند. کارگران در توضیح اعتصاب گفتند: «نیروها در شرکت از دی ماه تاکنون حقوق دریافت نکرده‌اند و اخیرا به دستور مسئولین شرکت سهمیه نهار روز جمعه نیروهای بومی قطع شده و مسافت زیاد شرکت با محل زندگی نیروها زیاد است و خود شرکت خارج از شهر و در نزدیکی شهر رمین است و مشکلات زیادی در زندگی کارگران به‌خاطر عدم پرداخت بموقع حقوق وجود دارد. با پاسخگو نبودن کارفرما و مسئولین شرکت نیروهای امروز اعتصاب و به این وضعیت اعتراض کردند.»

تجمع بازنشستگان در ۳۰ شهر

بازنشستگان صندوق‌های مختلف بازنشستگی در هفته‌ی منتهی به ۱۸ اسفند نیز در روزهای یکشنبه، دوشنبه و سه‌شنبه به خیابان آمدند و حدود ۳۰ تجمع در شهرهای مختلف برپا کردند. تجمع در برخی شهرها با راهپیمایی همراه بود. خواست مشترک بازنشستگان اجرای همسان‌سازی، بهبود وضعیت معیشت، امکانات درمانی مناسب و پایان دست‌اندازی دولت بر اندوخته‌ی بازنشستگان در صندوق‌های بازنشستگی است.

یکشنبه اعتراضی بازنشستگان تامین اجتماعی ۱۳ اسفند در اهواز، کرمانشاه و شوش برگزار شد.

در این روز، بازنشستگان کارخانه ایران‌پوبلین هم در اعتراض به عدم پرداخت سود سهام کارگرات توسط شرکت سرمایه‌گذاری گروه توسعه ملی مقابل شرکت در جاده تهران-رشت تجمع کردند.

دوشنبه اعتراضی بازنشستگان شرکت مخابرات، ۱۴ اسفند در مراکز ۱۶ استان از جمله تهران، کرمانشاه، اهواز، شیراز، اصفهان، تبریز و رشت برگزار شد.

سه‌شنبه اعتراضی بازنشستگان کشوری ۱۵ اسفند در شهرهای اهواز، کرمانشاه و یزد برگزار شد.

صنعت نفت: ادامه اعتصاب و تجمع اعتراضی

کارگران ارکان ثالث مجتمع پارس جنوبی ۱۲ اسفند به روال شنبه‌های اعتراضی گذشته، در پالایشگاه‌های این مجتمع دست از کار کشیدند و با برپایی تجمع خواستار تحقق مطالبات خود شدند.

کارگران ارکان ثالث نفت دور جدید تجمع و اعتراض را با خواست تحقق مطالبات خود را در محیط کار و مقابل نهادهای اداری صنعت نفت و وزارت نفت در تهران سازمان داده‌اند. خبرگزاری دولتی کار ایران (ایلنا) نوشته است در دو هفته‌ی پیش و پس از انتخابات کارگران معترض در محیط کار و خوابگاه‌ها مورد تحقیر، تهدید و اعمال فشار قرار گرفته‌اند.

برخی به جابجایی و حذف اضافه‌کاری شده‌اند. کارگران به خوابگاه‌های بدتری منتقل شده‌اند. یک راننده پالایشگاه سوم نیز به دلیل اعتراض به کمی حقوق اخراج شده است.

کارگران پروژه‌ای نیروگاه سیکل ترکیبی رودشور در استان مرکزی شنبه ۱۲ اسفند با خواست پرداخت مطالبات معوقه و حق‌بیمه دست از کار کشیدند و در محوطه نیروگاه تجمع کردند.

دوشنبه ۱۴ اسفند، کارگران پیمانی پتروشیمی هرمز در عسلویه با خواست پرداخت مطالبات معوقه دست از کار کشیدند و تجمع اعتراضی برپا کردند.

کارگران پیمانکاری پتروشیمی چوار ایلام به عدم اجرای طبقه‌بندی مشاغل اعتراض کردند. صدها کارگر پیمانی پتروشیمی چوار حدود دو سال است در انتظار اجرای طبقه‌بندی مشاغل، افزایش دستمزد و بهبود شرایط کار هستند.

کارگران پیمانی پتروشیمی ایلام چهارشنبه ۱۶ اسفند در اعتراض به تعویق پرداخت دو ماه حقوق دست از کار کشیدند و تجمع اعتراضی برپا کردند. کارگران به واسطه‌ی شرکت پناه‌صنعت در پتروشیمی ایلام کار می‌کنند.

کارگران پیمانی پتروشیمی مارون پنج واقع در رامشیر، ۱۸ اسفند در اعتراض به عدم پرداخت چهار ماه حقوق و سه ماه حق بیمه از رفتن به سر کار امتناع کردند.

کارکنان رسمی صنعت نفت ۱۸ اسفند، در شرکت نفت فلات‌قاره در جزیره لاوان تجمع کردند. این تجمع در چارچوب جمعه‌های اعتراضی کارکنان رسمی نفت بود که خواستار برداشتن سقف مالیاتی کارکنان مناطق عملیاتی نفت، و عدم ادغام صندوق بازنشستگی نفت در سایر صندوق‌ها هستند.