نگرانی‌ اقتصادی، مهمترین دغدغه شهروندان در سال نو

امید!؟ دیگر بدبختی به سال نمی‌رسید، هر ماه شرایط بدتر می‌شود. هنوز سه هفته از سال جدید نگذشته که قیمت‌ها سر به فلک کشید‌ند. می‌گویند سالی که نکوست از بهارش پیداست، اینم بهار ما! ادامه‌اش حتماً بد و بدتر می‌شود. اجارهٴ خانه و کارگاه، قیمت اجناس، کرایه ماشین، پوشاک، خورد و خوراک، پول ویزیت دکتر و دارو، همه و همه فقط ظرف دو سه هفته چند برابر شده! با این وضعیت چه امیدی میشه داشت؟! شرایط اقتصادی مردم ساعت به ساعت بدتر می‌شود. هیچ چیزی تو این مملکت رو به بهبود نیست. دغدغهٴ معیشت و اقتصاد کمر همه را شکسته. میدانم کسی که به نان شب محتاج است دنبال خرید گلدان نیست، ولی نه سرمایه‌ای دارم نه کاری جز این می‌توانم انجام دهم. تا این قوم غارت و دروغ رو این سرزمین سوار باشند، اوضاع از این بهتر نمی‌شود.

«وقتی اوضاع اقتصادی مردم خراب است، همه چیز خودبه‌خود بدتر می‌شود. وضعیت طوری شده که آدم از شروع سال جدید و فصل جدید و ماه جدید وحشت دارد! از یک طرف بیکاری، از طرف دیگر گرانی همه چیز، مردم را افسرده و عصبانی کرده.»

یک شهروند

اکثریت پاسخگویان معتقدند که مشکل اقتصادی کشور نتیجه ناکارآمدی و فساد مدیران است (اولویت اول: ۴۷.۶، اولویت دوم: ۳۱.۴) و درصد کمتری آن را به عوامل بیرونی مثل تحریم (اولویت اول: ۷.۵ و اولویت دوم: ۱۶.۳) نسبت می‌دهند.

نزدیک به یک‌سوم از پاسخگویان این پدیده را به رفتار زیاده‌خواهانه و سودجویانه فردی یعنی گران‌فروشی نسبت می‌دهند (۳۰.۶ درصد). یک‌سوم دیگر از پاسخگویان علت این پدیده را رفتار دولت در افزایش نقدینگی می‌دانند (۳۲.۸ درصد) و حدود یک‌چهارم هم آن را با مشکل کلی اقتصاد ایران و رشد پایین مرتبط می‌دانند (۲۳.۹ درصد). به این ترتیب، اکثریت افراد تورم را حاصل وضعیت اقتصادی و نقش دولت در آن می‌دانند.

مشکلات معیشتی و گرانی اساسی‌ترین دغدغهٴ من برای سال جدید است. هنوز یک ماه از شروع سال نگذشته که آثار این گرانی پیداست. نه فقط خورد و خوراک بلکه همه چیز یک باره چند برابر شده. کافی است دلار یک مقدار بالا بکشد همه چیز گران می‌شود. بدبختی اینکه وقتی دلار پایین میاد، قیمت‌ها پایین نمی‌کشند! اصلاً معلوم نیست چه منطقی پشت این چیزهاست.

وقتی اوضاع اقتصادی مردم خراب است، همه چیز خودبه‌خود بدتر می‌شود. وضعیت طوری شده که آدم از شروع سال جدید و فصل جدید و ماه جدید وحشت دارد! از یک طرف بیکاری، از طرف دیگر گرانی همه چیز، مردم را افسرده و عصبانی کرده. من هر ماه خرید خوراک کمتری دارم. تو ده روز اول ماه حقوقم ته می‌کشد. از هرچیزی که فکر کنید زدم، ولی باز دخل و خرجم جور در نمی‌یاد. مسئولین هم انگار در کشور دیگری زندگی می‌کنند. با فساد و دزدی و دروغ و بگیر و ببند مملکت اداره نمی‌شود. خدا شاهد است از آمدن مهمان وحشت دارم! نه دید و بازدیدی برایم مانده، نه صلهٴ رحمی، نه سفر و خریدی، همه‌اش باید به فکر قسط و قرض و سیرکردن شکم باشیم.

انشاءالله که سال خوبی خواهد بود. هر سالی که سال خوبی برای مستاجران بوده، سالی بوده که تعداد آپارتمان‌های ساخته و تولید و عرضه شده یک مقدار زیاد بوده است.

سال گذشته هزینه اجاره‌‌نشین‌‌ها در کشور، نزدیک به۴۰ ‌درصد (۳۹.۶ درصد) نسبت به سال ۱۴۰۱ افزایش پیدا کرد و در تهران نیز تورم اجاره، نرخ ۵۲ را به ثبت رساند که هر دو نرخ، رکورد رشد سالانه اجاره‌‌بها در تاریخ ثبت آمارهای اجاره، محسوب می‌شود.

تازه‌ترین گزارش بانک مرکزی درخصوص وضعیت بازار مسکن پایتخت حاکی از آن است که به علت رکود سنگینی که در حوزه خرید و فروش واحدهای مسکونی در سال گذشته تجربه کردیم، شاهد تعداد معاملات قابل توجهی در بازار نبودیم.» او همچنین اضافه کرده است: «باید توجه داشت آن چیزی که بدیهی است، آن است که تا پایان سال پیش تورم و رکود را در بازار مسکن شاهد بودیم. به نظر می‌رسد این شرایط در سال ۱۴۰۳ نیز تداوم داشته باشد.

سال‌های جوانی دغدغه‌ام خرید خانه بود، الان با ۵۶ سال سن نگرانی‌ام شده اجاره خانه. دیگر خرید خانه یک رویا است، نه تنها برای خود من، بلکه بچه‌هایم هم بهش دست پیدا نمی‌کنند. بخصوص در این چهار پنج سال گذشته، هرسال کرایه خانه بیشتر شده و مجبور شدم خانهٴ کوچک‌تر و در حاشیه‌تری اجاره کنم. امسال اگر کرایه گران‌تر شود، که حتماً می‌شود، واقعاً توانش را ندارم. حداقل یک سوم درآمدم صرف کرایه منزل می‌شود، درآمد من تغییر چندانی نکرده، با فرض بیشتر شدن کرایه باید نصف درآمدم را هزینه تهیه منزل اجاره‌ای کنم. حالا پول پیش و رهن هم بماند.

اواخر تیرماه قرارداد اجاره‌ام تمام می‌شود، از همین الان استرس دارم که صاحب‌خانه چطوری باهم راه میاید. سال گذشته سه میلیون به اجاره و ۳۰ میلیون به رهن اضافه کرد. برای همان هم قرض کردم. اگر امسال هم همین مقدار را زیاد کند، باید سرگردان خیابان‌ها شوم. هر سال من این اضطراب را دارم. سال‌های قبل‌تر به متراژ خانه و محله‌اش فکر می‌کردم، ولی الان تنها چیزی که برایم اهمیت دارد هزینهٴ اجاره است. مهم نیست کجا و چند متره، فقط یک سرپناه باشد که بتوانم هزینه‌اش را تامین کنم.

امسال با سال قبل و قبل‌تر فقط از لحاظ مصیبت بیشتر فرق می‌کند. هیچ امیدی به تغییر شرایط ندارم. سال جدید هم دنباله همان سیاست و رفتار گذشته است. البته می‌تواند بدتر شود ولی بهتر نمی‌شود. از شرایط اقتصادی گرفته تا تحصیل و فرهنگ و ورزش و سیاست خارجی همه رو به بحران است و مسئولان یک سرسوزن هم تغییر نکردند. همهٴ غم من این است که امسال نتوانم از ایران مهاجرت کنم و مجبور باشم دوباره این شرایط را تحمل کنم. سال جدید برای من برنامه‌ریزی محکم و استوار برای خروج از ایران است.

در هفت سالی که به این شغل مشغولم، هر سال شاهد شرایط بدتری بودم. شیفت‌های کاری زیاد با حقوق حداقلی، توهین و تحقیر و احساس بی‌احترامی از سوی سیستم بیشتر از پیش شده. فکر نمی‌کنم سال جدید تغییری در کار ما حاصل شود. خیلی‌ها این وضعیت را تحمل نمی‌کنند، یا مهاجرت می‌کنند یا می‌روند دنبال یک کار دیگر، البته اگر خوش‌شانس باشند و کار پیدا کنند. من از مسئولان جز وعده‌های دروغین و شعار چیزی ندیدم، پس نمی‌توانم به سال جدید هم امیدوارم باشم.