پارلمان گرجستان وتوی ریاست جمهوری در مورد لایحه جنجالی «عوامل خارجی» را لغو کرد

پارلمان گرجستان روز سه‌شنبه ۲۸ مه/ ۸خرداد وتوی رئیس جمهوری برای تصویب لایحه «عوامل خارجی» را که اعتراضات گسترده‌ای در پی داشت، لغو کرد. منتقدان می‌گویند این لایحه آزادی رسانه‌ها را محدود کرده و بخت گرجستان برای پیوستن به اتحادیه اروپا را نیز از بین می‌برد.

قوه مقننه که تحت کنترل حزب حاکم «رؤیای گرجستان» است، وتوی سالومه زورابیشویلی، رئیس جمهوری مستقل کشور را رد کرد. زورابیشویلی پنج روز فرصت دارد تا لایحه عوامل خارجی را تأیید کند، در غیر این صورت رئیس پارلمان آن را امضا خواهد کرد.

طبق این لایحه‌ که در اوایل ماه مه جاری به تصویب پارلمان رسید، سازمان‌های غیردولتی و رسانه‌های گرجستان که بیش از ۲۰ درصد بودجه خود را از منابع خارجی تأمین می‌کنند، موظفند خود را به‌عنوان نماینده خارجی یا «عامل تحت نفوذ خارجی» ثبت کنند.

هدف این لایحه جلوگیری از نفوذ کنترل‌نشده خارجی بر رسانه‌ها و نهاد‌های سیاسی کشور عنوان شده است. همچنین در این لایحه آمده است نهادهایی که به این قانون تمکین نکنند، جریمه خواهند شد. مخالفان این قانون را «قانون روسیه» نامیدند، زیرا شبیه اقداماتی است که توسط کرملین برای سرکوب رسانه‌های خبری مستقل، سازمان‌های غیرانتفاعی و فعالان در نظر گرفته شده بود. منتقدان می‌گویند ممکن است این اقدام توسط مسکو انجام شده باشد تا موقعیت گرجستان برای ادغام بیشتر با غرب را خنثی کند.

جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا پیش‌تر هشدار داده بود که لایحه «عوامل خارجی» در گرجستان «با ارزش‌های اتحادیه اروپا ناسازگار است» و در نتیجه با هدف پیوستن به اتحادیه اروپا مغایرت دارد.

زورابیشویلی، رئیس جمهوری گرجستان که به شدت با حزب حاکم مخالف است، این لایحه را ۲۹ اردیبهشت / ۱۸ مه وتو کرد. او حزب حاکم را به در خطر انداختن آینده کشور و «ایجاد مانع بر مسیر عضویت کامل کشور در جهان آزاد و دموکراتیک» متهم کرده است. این وتو اما با ۸۴ رأی موافق در برابر چهار رأی مخالف در نشستی جنجالی در پارلمان رد شد. در طول این جلسه یکی از نمایندگان حزب «رؤیای گرجستان» روی رهبر یک حزب مخالف که در حال صحبت از پشت تریبون بود آب پاشید.

مخالفان این لایحه بیرون از ساختمان پارلمان تجمع کردند و با اعلام رأی‌ها فریاد زدند: «برده». جمعیت نزدیک غروب بیشتر شد و صفی طولانی از معترضان مقابل دفتر مرکزی «رؤیای گرجستان» تشکیل شد.

توافق قانون‌گذاران گرجستان با پیش‌نویس اولیه این لایحه‌ بحث برانگیز در آوریل امسال سبب اعتراضات خیابانی علیه این لایحه شد. هزاران نفر از مردم گرجستان به خیابان‌های اصلی پایتخت کشور، تفلیس آمدند تا به وضع این قانون سرکوب‌گرانه اعتراض کنند. معترضان در خیابان‌ها شعار می‌دادند: «نه به قانون روسی»

هفته گذشته نیز، آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه ایالات متحده آمریکا اعلام کرد که تحریم‌های مسافرتی علیه مقامات گرجستان اعمال خواهد شد. مقاماتی که «مسئول یا شریک تضعیف دموکراسی در گرجستان هستند». او گفت: «امیدواریم رهبران گرجستان در پیش‌نویس قانون تجدیدنظر کنند و گام‌هایی برای پیشبرد خواسته‌های دموکراتیک کشور خود بردارند.»

اپوزیسیون جنبش ملی متحد این لایحه را بخشی از تلاش‌های «رؤیای گرجستان» برای کشاندن کشور به حوزه نفوذ روسیه توصیف کرده است. ادعایی که «رؤیای گرجستان» آن را به شدت رد می کند. حزب «رؤیای گرجستان» توسط بیدزینا ایوانیشویلی، نخست‌وزیر پیشین و میلیاردری که ثروتش را در روسیه به دست آورده است، تأسیس شد.

روابط روسیه و گرجستان از زمان استقلال گرجستان پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی در سال ۱۹۹۱، اغلب پرتنش بوده است. در سال ۲۰۰۸ گرجستان تلاشی ناموفق برای بازپس‌گیری کنترل بر استان جدا شده اوستیای جنوبی انجام داده بود و روسیه جنگ کوتاهی با گرجستان آغاز کرد. سپس مسکو اوستیای جنوبی و یک استان دیگر، آبخازیا را به عنوان کشورهای مستقل به رسمیت شناخت و حضور نظامی خود را در آنجا تقویت کرد. اکثر کشورهای جهان هر دو منطقه را بخشی از گرجستان می‌دانند. پس از آن تفلیس روابط دیپلماتیک خود را با مسکو قطع کرد و حتی با بهبود روابط روسیه و گرجستان در سال‌های اخیر، وضعیت این مناطق همچنان تحریک‌کننده است.