فرمانده انتظامی سیستان و بلوچستان را برای سومین بار پس از «جمعه خونین زاهدان» تغییر دادند

صبح یکشنبه ۳۱ تیر، مراسم تکریم و معارفه فرمانده جدید انتظامی استان سیستان و بلوچستان در محل ستاد انتظامی استان برگزار شد.

رسانه‌های داخلی ایران از سردار سرتیپ محمدرضا اسحاقی به عنوان فرمانده جدید انتظامی استان سیستان نام برده‌اند.
این سومین فرمانده انتظامی سیستان و بلوچستان از زمان آغاز جنبش سراسری (ژن، ژیان، ئازادی) و سرکوب خونین معترضان بلوچ تاکنون است.

اسحاقی پیش از این معاون مهندسی و پدافند غیرعامل فرماندهی انتظامی بود. قبل از آن نیز طی سال‌های ۱۳۹۶ تا ۱۳۹۸ فرمانده انتظامی گیلان، ۱۳۸۹ تا ۱۳۹۶ فرمانده انتظامی خوزستان، ۱۳۸۵ تا ۱۳۸۹ فرمانده انتظامی کرمان و پیش از آن نیز فرمانده قرارگاه نصر یک سپاه پاسداران را بر عهده داشت.

اسحاقی جانشین دوستعلی جلیلیان شد که حدود پنج ماه قبل، هشتم اسفند ۱۴۰۲ با حکم احمدرضا رادان، فرمانده کل انتظامی جمهوری اسلامی ایران جایگزین محمد قنبری شده بود.

قنبری آبان‌ماه ۱۴۰۱، همزمان با اعتراضات چهلمین روز کشته‌شدگان «جمعه خونین زاهدان»، جای احمد طاهری فرمانده انتظامی وقت سیستان و بلوچستان را گرفت.

تغییر پیاپی فرماندهان انتظامی در استان سیستان و بلوچستان در حالی صورت می‌گیرد که پیش‌تر سردار احمدرضا رادان، فرمانده کل انتظامی جمهوری اسلامی در مراسم تودیع و معارفه فرمانده انتظامی جدید سیستان و بلوچستان با خط و نشان کشیدن برای معترضان، گفته بود: «در بحث امنیت با کسی تعارف نداریم. عبور از امنیت خط قرمز ما هست و به کسی اجازه عبور از خط امنیت را نمی‌دهیم.»

هم‌چنین پس از کشتار مردم در جمعه خونین زاهدان، حکومت ایران با هدف سرکوب اعتراض های مردمی تهدید، فشار و بازداشت گسترده شهروندان بلوچ را با اتهام‌های ساختگی و سناریوسازی همراه با گرفتن اعترافات اجباری، تشدید کرده است.

کشتار جمعه خونین زاهدان اشاره به وقایعی دارد که در روز ۸ مهر ۱۴۰۱ بعد از برگزاری نماز جمعه زاهدان رخ داد. پس از آن که عده‌ای از شرکت‌کنندگان در این مراسم برای اعتراض به تجاوز فرمانده انتظامی چابهار به یک دختر ۱۵ ساله بلوچ در مقابل کلانتری ۱۶ تجمع کردند، نیروهای نظامی و امنیتی به سوی مردم آتش گشودند. گفته شده است که در جریان این تیراندازی بیش از ۱۰۰ نفر از شهروندان معترض کشته شدند. «حال وش» که خبرهای سرکوب در سیستان و بلوچستان را منتشر می‌کند در مهرماه ۱۴۰۲ و در یکمین سالگرد این کشتار اسامی ۱۰۵ نفر از کشته‌شدگان در آن روز را منتشر کرده بود. در میان این افراد، نام ۱۹ کودک ۹ تا ۱۷ ساله هم اعلام شد که به دست نیروهای نظامی کشته شدند.

پس از جمعه خونین زاهدان، زاهدان و چند شهر دیگر در بلوچستان به عنوان بخشی از استان سیستان و بلوچستان شاهد اعتراض‌های گسترده و درگیری میان نیروهای نظامی ایران و گروه‌های مسلح بلوچ بود. در جریان یکی از درگیری که ۱۷ تیر ۱۴۰۳ رخ داد، رسانه‌های ایران خبر دادند نیروهای نظامی در منطقه دهپابید با شبه نظامیان جیش‌العدل درگیر شده‌اند. چند روز بعد نیز رسانه‌ها از حمله یک گروه ناشناس به نظامیان در سراوان و کشته شدن دستکم یک نظامی ایران خبر دادند.

گسترده‌تردین درگیری میان نظامیان ایران و شبه نظامیان بلوچ فروردین ۱۴۰۳ رخ داد که به گفته رسانه‌های ایران موجب کشته شدن حداقل ۱۸ تن از شبه نظامیان بلوچ و ۱۱ تن از نیروهای نظامی ایران شد. قبلتر نیز در آذر ۱۴۰۲ شبه نظامیان جیش العدل به یک پاسگاه مرزی در راسک حمله و شماری از نظامیان جمهوری اسلامی را کشتند.

بلوچستان به عنوان بخش بزرگی از استان سیستان و بلوچستان محروم‌ترین نقطه جغرافیای ایران است. بیکاری گسترده، سوختبری را بر بخش بزرگی از بلوچ‌ها تحمیل کرده است. سالانه ده‌ها بلوچ حین سوختبری بر اثر تصادف، شلیک ماموران نظامی و یا آتش‌سوزی خودروها کشته می‌شوند. آخرین گزارش فعالان بلوچ بیانگر جان باختن دستکم ۳۶۶ سوختبر در سال ۱۴۰۲ است. علاوه بر این تیراندازی «افراد ناشناس» که بیشتر برای افراد مسلح شده به دست نیروهای نظامی جمهوری اسلامی به کار برده می‌شود، جان دستکم ۳۴۴ تن را در همین سال گرفت.