بل هوکس: نظریه‌پرداز عشقِ انقلابی

نظرها

• ایمان بیاوریم

  ۲۳ مرداد ۱۴۰۳، ۳:۴۴

  ".... خطوط را رها خواهم‌کرد و همچنین شمارش اعداد را رها خواهم کرد و از میان شکل‌های هندسی محدود به پهنه‌های حسی وسعت پناه خواهم‌برد من عریانم، عریانم، عریانم مثل سکوت‌های میان کلام‌های محبت عریانم و زخم‌های من همه از عشق است از عشق، عشق، عشق. من این جزیره‌ی سرگردان را از انقلاب اقیانوس و انفجار کوه گذر داده‌ام و تکه‌تکه شدن، راز آن وجود متحدی بود که از حقیرترین ذره‌هایش آفتاب به دنیا آمد سلام ای شب معصوم! ....."

• داستانی نه تازه

  ۲۳ مرداد ۱۴۰۳، ۳:۴۶

  داستانی نه تازه شامگاهان که رؤیت دریا نقش در نقش می نَهُفت کبود داستانی نه تازه کرد به کار رشته ای بُگسَسْت و رشته ای بگشود رشته های دِگَر بر آب ببرد. اندر آن جایگه که فندق پیر سایه در سایه بر زمین گُسترد چون بماند آبِ جوی از رفتار شاخه ای خشک و برگی زرد آمدش باد و با شتاب ببرد همچنین در گشاد و شمع افروخت آن نگارینِ چرب دست اُستاد گوشمالی به چنگ داد و نشست پس چراغی نهاد بر دَمِ باد هرچه از ما به یک عتاب ببرد داستانی نه تازه کرد، آری آن زِ یغمای ما به رهْ شادان، رفت و دیگر نه بر قَفْاش نگاه از خرابیِ ماش آبادان دلی از ما ولی خراب ببرد!

• بر سرمای درون

  ۲۳ مرداد ۱۴۰۳، ۳:۵۷

  همه لرزشِ دست و دلم از آن بود که عشق پناهی گردد، پروازی نه گریزگاهی گردد. آی عشق آی عشق چهره‌ی آبی‌ات پیدا نیست. □ و خنکای مرهمی بر شعله‌ی زخمی نه شورِ شعله بر سرمای درون. آی عشق آی عشق چهره‌ی سُرخ‌ات پیدا نیست. □ غبارِ تیره‌ی تسکینی بر حضورِ وَهن و دنجِ رهایی بر گریزِ حضور، سیاهی بر آرامشِ آبی و سبزه‌ی برگچه بر ارغوان آی عشق آی عشق رنگِ آشنایت پیدا نیست. ۱۳۵۱

• آیدا در آینه

  ۲۳ مرداد ۱۴۰۳، ۴:۰۰

  لبانت به ظرافتِ شعر شهوانی‌ترینِ بوسه‌ها را به شرمی چنان مبدل می‌کند که جاندارِ غارنشین از آن سود می‌جوید تا به صورتِ انسان درآید. و گونه‌هایت با دو شیارِ مورّب، که غرورِ تو را هدایت می‌کنند و سرنوشتِ مرا که شب را تحمل کرده‌ام بی‌آنکه به انتظارِ صبح مسلح بوده باشم، و بکارتی سربلند را از روسبی‌خانه‌های دادوستد سربه‌مُهر بازآورده‌ام. هرگز کسی اینگونه فجیع به کشتنِ خود برنخاست که من به زندگی نشستم! □ و چشمانت رازِ آتش است. و عشقت پیروزیِ آدمی‌ست هنگامی که به جنگِ تقدیر می‌شتابد. و آغوشت اندک جایی برای زیستن اندک جایی برای مردن و گریزِ از شهر که با هزار انگشت به وقاحت پاکیِ آسمان را متهم می‌کند. □ کوه با نخستین سنگ‌ها آغاز می‌شود و انسان با نخستین درد. در من زندانیِ ستمگری بود که به آوازِ زنجیرش خو نمی‌کرد ــ من با نخستین نگاهِ تو آغاز شدم. □ توفان‌ها در رقصِ عظیمِ تو به شکوهمندی نی‌لبکی می‌نوازند، و ترانه‌ی رگ‌هایت آفتابِ همیشه را طالع می‌کند. بگذار چنان از خواب برآیم که کوچه‌های شهر حضورِ مرا دریابند. دستانت آشتی است و دوستانی که یاری می‌دهند تا دشمنی از یاد برده شود. پیشانی‌ات آینه‌یی بلند است تابناک و بلند، که «خواهرانِ هفتگانه» در آن می‌نگرند تا به زیباییِ خویش دست یابند. دو پرنده‌ی بی‌طاقت در سینه‌ات آواز می‌خوانند. تابستان از کدامین راه فرا خواهد رسید تا عطش آب‌ها را گواراتر کند؟ تا در آیینه پدیدار آیی عمری دراز در آن نگریستم من برکه‌ها و دریاها را گریستم ای پری‌وارِ در قالبِ آدمی که پیکرت جز در خُلواره‌ی ناراستی نمی‌سوزد! ــ حضورت بهشتی‌ست که گریزِ از جهنم را توجیه می‌کند، دریایی که مرا در خود غرق می‌کند تا از همه گناهان و دروغ شسته شوم. و سپیده‌دم با دست‌هایت بیدار می‌شود. بهمنِ ۱۳۴۲

• ترانه‌ی کوچک

  ۲۳ مرداد ۱۴۰۳، ۱۳:۱۱

  ــ تو کجایی؟ در گستره‌ی بی‌مرزِ این جهان تو کجایی؟ ــ در دورترین جای جهان ایستاده‌ام من: کنارِ تو. □ ــ تو کجایی؟ در گستره‌ی ناپاکِ این جهان تو کجایی؟ ــ در پاک‌ترین مُقامِ جهان ایستاده‌ام من: بر سبزه‌شورِ این رودِ بزرگ که می‌سُراید برای تو. دیِ ۱۳۵۷ لندن

• شبانه

  ۲۳ مرداد ۱۴۰۳، ۱۳:۱۴

  نه تو را برنتراشیده‌ام از حسرت‌های خویش: پارینه‌تر از سنگ تُردتر از ساقه‌ی تازه‌روی یکی علف. تو را برنکشیده‌ام از خشمِ خویش: ناتوانیِ‌ خِرَد از برآمدن، گُر کشیدن در مجمرِ بی‌تابی. تو را بر نَسَخته‌ام به وزنه‌ی اندوهِ خویش: پَرِّ کاهی در کفّه‌ی حرمان، کوه در سنجشِ بیهودگی. □ تو را برگزیده‌ام رَغمارَغمِ بیداد. گفتی دوستت می‌دارم و قاعده دیگر شد. کفایت مکن ای فرمانِ «شدن»، مکرّر شو مکرّر شو! ۱۷ مردادِ ۱۳۵۹

• در لحظه

  ۲۳ مرداد ۱۴۰۳، ۱۳:۱۵

  به تو دست می‌سایم و جهان را درمی‌یابم، به تو می‌اندیشم و زمان را لمس می‌کنم معلق و بی‌انتها عُریان. می‌وزم، می‌بارم، می‌تابم. آسمانم ستارگان و زمین، و گندمِ عطرآگینی که دانه می‌بندد رقصان در جانِ سبزِ خویش. □ از تو عبور می‌کنم چنان که تُندری از شب. ــ می‌درخشم و فرومی‌ریزم. ۱۹ مردادِ ۱۳۵۹

• غزل۳

  ۲۳ مرداد ۱۴۰۳، ۱۳:۱۸

  ای تکیه گاه و پناه زیباترین لحظه های پرعصمت و پر شکوه تنهایی و خلوت من ای شط شیرین پرشوکت من ای با تو من گشته بسیار درکوچه های بزرگ نجابت ظاهر نه بن بست عابر فریبنده ی استجابت, در کوچه های سرور و غم راستینی که مان بود. در کوچه باغ گل ساکت نازهایت در کوچه باغ گل سرخ شرمم در کوچه های نوازش در کوچه های چه شبهای بسیار تا ساحل سیمگون سحرگاه رفتن در کوچه های مه آلود بس گفت و گو ها بی هیچ از لذت خواب گفتن در کوچه های نجیب غزلها که چشم تو می خواند گهگاه اگر از سخن باز می ماند افسون پاک منش پیش می راند ای شط پر شوکت هر چه زیبایی پاک ای شط زیبای پر شوکت من ای رفته تا دوردستان آنجا بگو تا کدامین ستاره ست روشنترین همنشین شب غربت تو؟ ای همنشین قدیم شب غربت من ای تکیه گاه و پناه غمگین ترین لحظه های کنون بی نگاهت تهی مانده از نور در کوچه باغ گل تیره و تلخ اندوه در کوچه های چه شبها که اکنون همه کور آنجا بگو تا کدامین ستاره ست که شب فروز تو خورشید پاره ست؟

• نفرین

  ۲۳ مرداد ۱۴۰۳، ۱۳:۲۰

  ما چون دو دریچه روبروی هم آگاه ز هر بگو مگوی هم هر روز سلام و پرسش و خنده هر روز قرار روز آینده عمر آیینه بهشت اما آه بیش از شب و روز تیر و دی کوتاه اکنون دل من شکسته و خسته ست زیرا یکی از دریچه ها بسته ست نه مهر فسون نه ماه جادو کرد نفرین به سفر که هرچه کرد او کرد نفرین به سفر که هرچه کرد او کرد

• زیبا کرباسی

  ۲۳ مرداد ۱۴۰۳، ۱۳:۲۵

  کلاژ٧ .......... زن معنایی تازه دارد و عشق دیگر تنها واژه‌های خرفت را به هم کوک نمی‌زند. صدای تازه‌ی لبریز در دل ِمتن نیست تبریز بوی پارانویا می‌دهد این دست خط کژ این چند سطر را نادیده بگیر! چه خوش خیال بود تا شعر هست کون ِلقّ جهان چه خوش خیال بود باغ لیمو شکفته‌ام از اینالی ِ سینه‌ات چه خوش‌خیال بود چارشانه‌ی تو سهندِ من شد نیم شانه هم نشدی برای تمرگیدَنم پسر!

• شیفته ی بلا منم

  ۲۳ مرداد ۱۴۰۳، ۱۸:۴۴

  در ره عشقت ای صنم، شیفته ی بلا منم چند مغایرت کنی، با غمت آشنا منم پرده به روی بسته ای، زلف به هم شکسته ای از همه خلق رسته ای، از همگان جدا منم شیر تویی شکر تویی، شاخه تویی ثمر تویی شمس تویی قمر توی ، ذره منم هبا منم نخل تویی رطب تویی، لعبت نوش لب تویی خواجه ی با ادب تویی، بنده ی بی حیا منم دیر تویی حرم توی ، کعبه تویی صنم تویی دلبر محترم توی ، عاشق بینوا منم شاهد شوخ دلربا ، گفت به بزم من بیا رسته ز کبر و از ریا، مظهر کبریا منم طاهره خاک پای تو ، مست می لقای تو منتظر عطای تو ، معترف خطا منم

• شرح دهم غم تو را

  ۲۳ مرداد ۱۴۰۳، ۱۸:۴۷

  گر به تو افتدم نظر،چهره به چهره، رو به رو شرح دهم غم تو را، نکته به نکته، مو به مو از پی دیدن رخت همچو صبا فتاده ام خانه به خانه ،در به در،کوچه به کوچه،کو به کو می رود از فراق تو،خون دل از دو دیده ام دجله به دجله،یم به یم،چشمه به چشمه،جو به جو دور دهان تنگ تو عارض عنبرین خطت غنچه به غنچه،گل به گل،لاله به لاله،بو به بو ابرو و چشم و خال تو،صید نموده مرغ دل طبع به طبع و دل به دل, مهر به مهر و خو به خو مهر ترا دل حزین, بافته بر قماش جان رشته به رشته، نخ به نخ، تار به تار و پو به پو در دل خویش طاهره گشت و ندید جز ترا صفحه به صفحه لا به لا، پرده به پرده تو به تو

• میعاد

  ۲۳ مرداد ۱۴۰۳، ۱۸:۵۱

  در فراسویِ مرزهای تنت تو را دوست می‌دارم. آینه‌ها و شب‌پره‌های مشتاق را به من بده روشنی و شراب را آسمانِ بلند و کمانِ گشاده‌ی پُل پرنده‌ها و قوس و قزح را به من بده و راهِ آخرین را در پرده‌یی که می‌زنی مکرر کن. □ در فراسوی مرزهای تنم تو را دوست می‌دارم. در آن دوردستِ بعید که رسالتِ اندام‌ها پایان می‌پذیرد و شعله و شورِ تپش‌ها و خواهش‌ها به‌تمامی فرومی‌نشیند و هر معنا قالبِ لفظ را وامی‌گذارد چنان چون روحی که جسد را در پایانِ سفر، تا به هجومِ کرکس‌هایِ پایان‌اش وانهد… □ در فراسوهای عشق تو را دوست می‌دارم، در فراسوهای پرده و رنگ. در فراسوهای پیکرهایِمان با من وعده‌ی دیداری بده. اردیبهشتِ ۱۳۴۳ شیرگاه

• سرودِ آن کس که از کوچه به خانه باز می‌گردد

  ۲۳ مرداد ۱۴۰۳، ۱۸:۵۲

  نه در خیال، که رویاروی می‌بینم سالیانی بارآور را که آغاز خواهم کرد. خاطره‌ام که آبستنِ عشقی سرشار است کیفِ مادر شدن را در خمیازه‌های انتظاری طولانی مکرر می‌کند. □ خانه‌یی آرام و اشتیاقِ پُرصداقتِ تو تا نخستین خواننده‌ی هر سرودِ تازه باشی چنان چون پدری که چشم به راهِ میلادِ نخستین فرزندِ خویش است؛ چرا که هر ترانه فرزندی‌ست که از نوازشِ دست‌های گرمِ تو نطفه بسته است… میزی و چراغی، کاغذهای سپید و مدادهای تراشیده و از پیش آماده، و بوسه‌یی صله‌ی هر سروده‌ی نو. و تو ای جاذبه‌ی لطیفِ عطش که دشتِ خشک را دریا می‌کنی، حقیقتی فریبنده‌تر از دروغ، با زیبایی‌ات ــ باکره‌تر از فریب ــ که اندیشه‌ی مرا از تمامیِ آفرینش‌ها بارور می‌کند! در کنارِ تو خود را من کودکانه در جامه‌ی نودوزِ نوروزیِ خویش می‌یابم در آن سالیانِ گم، که زشت‌اند چرا که خطوطِ اندامِ تو را به یاد ندارند! □ خانه‌یی آرام و انتظارِ پُراشتیاقِ تو تا نخستین خواننده‌ی هر سرودِ نو باشی. خانه‌یی که در آن سعادت پاداشِ اعتماد است و چشمه‌ها و نسیم در آن می‌رویند. بامش بوسه و سایه است و پنجره‌اش به کوچه نمی‌گشاید و عینک‌ها و پستی‌ها را در آن راه نیست. □ بگذار از ما نشانه‌ی زندگی هم زباله‌یی باد که به کوچه می‌افکنیم تا از گزندِ اهرمنانِ کتاب‌خوار ــ که مادربزرگانِ نرینه‌نمای خویش‌اند ــ امانِمان باد. تو را و مرا بی‌من و تو بن‌بستِ خلوتی بس! که حکایتِ من و آنان غمنامه‌ی دردی مکرر است: که چون با خونِ خویش پروردمِشان باری چه کنند گر از نوشیدنِ خونِ منِشان گزیر نیست؟ □ تو و اشتیاقِ پُرصداقتِ تو من و خانه‌مان میزی و چراغی… آری در مرگ‌آورترین لحظه‌ی انتظار زندگی را در رؤیاهای خویش دنبال می‌گیرم. در رؤیاها و در امیدهایم! ۲۴ اردیبهشتِ ۱۳۴۲

• سلامي دوباره

  ۲۴ مرداد ۱۴۰۳، ۵:۲۱

  به آفتاب سلامي دوباره خواهم داد به جويبار كه در من جاري بود به ابرها كه فكرهاي طويلم بودند به رشد دردناك سپيدارهاي باغ كه با من از فصل هاي خشك گذر مي كردند به دسته هاي كلاغان كه عطر مزرعه هاي شبانه را براي من به هديه مي آوردند به مادرم كه در آينه زندگي مي كرد و شكل پيري من بود و به زمين كه شهوت تكرار من درون ملتهبش را از تخمه هاي سبز مي انباشت سلامي دوباره خواهم داد مي آيم مي آيم مي آيم با گيسويم : ادامه بوهاي زير خاك با چشمهايم : تجربه هاي غليظ تاريكي با بوته ها كه چيده ام از بيشه هاي آن سوي ديوار مي آيم مي آيم مي آيم و آستانه پر از عشق مي شود و من در آستانه به آنها كه دوست مي دارند و دختري كه هنوز آنجا در آستانه پرعشق ايستاده سلامي دوباره خواهم داد.

• عاشقانه

  ۲۴ مرداد ۱۴۰۳، ۵:۲۳

  بیتوته‌ی کوتاهی‌ست جهان در فاصله‌ی گناه و دوزخ خورشید همچون دشنامی برمی‌آید و روز شرمساری جبران‌ناپذیری‌ست. آه پیش از آنکه در اشک غرقه شوم چیزی بگوی درخت، جهلِ معصیت‌بارِ نیاکان است و نسیم وسوسه‌یی‌ست نابکار. مهتاب پاییزی کفری‌ست که جهان را می‌آلاید. چیزی بگوی پیش از آنکه در اشک غرقه شوم چیزی بگوی هر دریچه‌ی نغز بر چشم‌اندازِ عقوبتی می‌گشاید: عشق رطوبتِ چندش‌انگیزِ پلشتی‌ست و آسمان سرپناهی تا به خاک بنشینی و بر سرنوشتِ خویش گریه ساز کنی. آه پیش از آن که در اشک غرقه شوم چیزی بگوی، هر چه باشد چشمه‌ها از تابوت می‌جوشند و سوگوارانِ ژولیده آبروی جهان‌اند. عصمت به آینه مفروش که فاجران نیازمندتران‌اند. خامُش منشین خدا را پیش از آن که در اشک غرقه شوم از عشق چیزی بگوی! ۲۳ مردادِ ۱۳۵۹