کمال داوود نویسنده الجزایری ـ فرانسوی برنده جایزه گنکور ۲۰۲۴ شد

جایزه گنکور ۲۰۲۴ دوشنبه ۱۴ آبان / ۴ نوامبر به کمال داوود، نویسنده و روزنامه‌نگار الجزایری ـ فرانسوی برای رمان «حوری‌ها» اهدا شد.

او این جایزه را در همان دور نخست رقابت‌ها با شش رأی هیئت داوران گنکور دریافت کرد.

داوود ۵۴ ساله در واکنش به این موفقیت گفت: «من بسیار خوشحالم؛ [این حرف] کلیشه‌ای است، اما هیچ حرف دیگری نیست.»

«حوری‌ها» رمانی تاریک درباره سرنوشت «فجر»، زن جوانی است که از زمان بریدن گلویش توسط یک اسلام‌گرا در ۳۱ دسامبر ۱۹۹۹، لال شده است. کمال داوود با انتخاب یک زن به‌عنوان راوی رمان، طرح داستان را ابتدا در وهران، شهری که در «دهه سیاه» در آن‌جا روزنامه‌نگار بود، پی می‌ریزد و سپس در صحرای الجزایر، جایی که فجر به روستای خود بازمی‌گردد آن را ادامه می‌دهد.

فیلیپ کلودل، رئیس آکادمی گنکور درباره این رمان گفت:

کمال داوود مجبور شد شهر خود وهران را به مقصد پاریس ترک کند. او با اکراه تابعیت فرانسوی گرفت و حتی با اشاره به گیوم آپولینر، شاعر لهستانی‌تبار که در اواسط جنگ جهانی اول تابعیت فرانسوی را گرفت، گفت: «من مبتلا به سندروم آپولینر هستم، من فرانسوی‌تر از فرانسوی‌ها هستم».

رمان «حوری‌ها» را نمی‌توان در الجزایر منتشر کرد، چه رسد به این‌که به عربی ترجمه شود. همان‌طور که نویسنده در رمان خود می‌نویسد، قانون الجزایر هرگونه ذکری از رویدادهای خونین «دهه سیاه»، جنگ داخلی بین دولت و اسلام‌گرایان بین سال‌های ۱۹۹۱ و ۲۰۰۲ را در کتاب‌ها ممنوع کرده است.

با این حال، بسیاری از الجزایری‌ها نوشته‌های او، دانش او از تاریخ کشورش و سرسختی او در بیان پرسش‌هایی که خشم بسیاری را برمی‌انگیزد، تحسین می‌کنند.

کمال داوود در ژوئن ۱۹۷۰ در شهر مستغانم، واقع در شمال غربی الجزایر و در سواحل مدیترانه متولد شد. او بزرگترین فرزند از شش فرزند خانواده بود.

پدربزرگ و مادربزرگ داوود او را در یک روستا بزرگ کردند. او در نوجوانی به اسلام‌گرایان علاقه پیدا کرد و به آن‌ها پیوست، اما بعد از دین فاصله گرفت.

داوود در میان خواهران و برادرانش تنها کسی بود که ادبیات خواند و به روزنامه‌نگاری روی آورد. او ابتدا در مجله الجزایری «دِتکتیو» Detective و سپس در روزنامه بزرگ فرانسوی‌زبان «لو کوتیدیَن دو ران» Le Quotidien d'Oran فعالیت کرد.

کمال داوود در معرفی رمان «حوری‌ها» گفته بود که «شغل روزنامه‌نگاری پس از ترورها در دسترس قرار گرفت. کار خطرناک و بسیار ظریفی بود: باید گزارش‌هایی از کشتار ارائه می‌شد که همه می‌خواستند آن‌ها را پنهان کنند، کم جلوه دهند یا در آن اغراق کنند».

شهرت او در صداقت، از این دوره ناشی می‌شود. او در مقالات و ستون‌هایی که می‌نوشت به صراحت هر چیزی که جامعه الجزایر را از درون نابود می‌کرد، محکوم کرد: فساد، ریاکاری مذهبی، بی‌توجهی به قدرت، خشونت، باستان‌گرایی و نابرابری‌‌.

داوود که پدر دو فرزند است در سال ۲۰۱۶ روزنامه‌نگاری را کنار گذاشت و زندگی خود را وقف ادبیات کرد.

پس از یک بحث جنجالی در فرانسه که به خارج از این کشور نیز گسترش یافت، برخی او را به‌دلیل افشاگریش در روزنامه لوموند از «بدبختی جنسی در جهان عرب-مسلمان، رابطه بیمار با زنان، با بدن و با میل جنسی»، به حفظ یک تصویر کلیشه‌ای نژادپرستانه متهم کردند.

او در سال ۲۰۱۷ در مصاحبه‌ای با خبرگزاری فرانسه به این حملات پاسخ داد و گفت: «من حق دارم فکر کنم و از ایده‌هایم دفاع کنم.»

«حوری‌ها» سومین رمان کمال داوود است که برای اولین بار توسط انتشار معتبر گالیمار در فرانسه منتشر شده است. او پیش از این، جایزه خوانندگان «لندرنو» را در ماه اکتبر دریافت کرده بود.