سخنگوی دولت می‌گوید برای افزایش قیمت انرژی افکار عمومی را آماده می‌کنند

نگرانی از افزایش قیمت بنزین و انرژی در ایران همچنان ادامه دارد. حجت‌الله میرزائی، رئیس مرکز پژوهش‌های اتاق بازرگانی ایران، اعلام کرد که مسعود پزشکیان، رئیس جمهوری ایران در جلسه‌ای که هفته گذشته با اقتصاددانان داشت، گفته که قیمت حامل‌های انرژی و به‌ویژه بنزین، در سال آینده باید به اندازه نرخ تورم تعدیل شود و این یعنی قیمت بنزین در سال ۱۴۰۴، ۳۰ تا ۴۰ درصد افزایش خواهد داشت.

پس از انتشار این سخنان، فاطمه مهاجرانی، سخنگوی دولت دوشنبه ۲۸ آبان، افزایش ۳۰ تا ۴۰ درصدی قیمت بنزین در سال آینده را تکذیب کرد و گفت «تاکنون در دولت هیچ تصمیمی در این خصوص اتخاذ نشده است».

با این حال مهاجرانی هرگونه افزایش قیمت در این‌باره را رد نکرد و افزود:

فاطمه مهاجرانی اتها به این وعده بسنده کرد که:

هفته گذشته دولت به شرکت‌ها مجوز داد که بنزین سوپر وارد و به قیمت غیریارانه‌ای و جدا از سیستم توزیع سوخت یارانه‌ای توزیع کنند و به فروش برسانند.

کرامت ویس‌کرمی، مدیرعامل شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی در این پیوند گفت «بنزین سوپر وارداتی با نرخ آزاد بین‌المللی عرضه خواهد شد و جزئیات بیشتر آن به‌زودی اعلام می‌شود».

با توجه به نرخ ۱٬۳ یورویی هر یک لیتر از این نوع بنزین در بازار جهانی، قیمت آن در ایران بیش از ۸۰ هزار تومان خواهد بود. نرخ بنزین سوپر در حال حاضر ۳۵۰۰ تومان است.

آزادسازی قیمت بنزین سوپر ممکن است مقدمه‌ای برای افزایش قیمت سایر انواع بنزین و حامل‌های انرژی باشد. این‌گونه اقدامات معمولاً به‌منظور فراهم‌سازی زمینه‌های روانی و اجتماعی برای پذیرش افزایش قیمت‌ها صورت می‌گیرد. برخی کارشناس‌ها نیز احتمال داده‌‌اند که با این اقدام دولت به دنبال تغییرات اساسی در قیمت بنزین برای سال آینده است.

پس از این اقدام، جمعه ۲۵ آبان حامد یزدیان، نماینده اصفهان و ورزنه در مجلس شورای اسلامی گفت مرکز پژوهش‌های مجلس به این نتیجه رسیده است که «سهمیه بنزین به کُد ملی اختصاص پیدا کند». به‌گفته او این شیوه «به عدالت نزدیک‌تر است» و برای رفع ناترازی بنزین به دولت کمک بیشتری می‌کند. یزدیان در توضیح این شیوه گفت: «سهمیه بنزین یارانه‌ای برای هر فرد در نظر گرفته می‌شود و بعد از آن قیمت به صورت آزاد محاسبه می‌شود». این پیشنهاد نیز می‌تواند راهکار حکومت برای آزادسازی نرخ بنزین باشد.

مسعود پزشکیان، رئیس دولت چهاردهم پیش از این گفته بود که «هیچ منطقی وجود ندارد که ما بنزین را به قیمت دلار آزاد بخریم و به قیمت سوبسید دار بفروشیم».

مهرداد لاهوتی، نایب رییس کمیسیون برنامه و بودجه مجلس نیز ۱۳ آبان گفته بود محسن پاک‌نژاد، «وزیر نفت در جلسه‌ای به نمایندگان گفت که دنبال راهکاری هستیم که راهی برای افزایش نرخ بنزین پیدا کنیم، با این وجود چرا به مردم باید دروغ بگوییم؟ واقعیت موضوع این است که دولت به دنبال راهی برای افزایش قیمت بنزین است».

با این حال اداره کل روابط عمومی وزارت نفت سخنان لاهوتی درباره افزایش قیمت بنزین را تکذیب کرد و گفت:

مهرداد بائوج لاهوتی، عضو کمیسیون انرژی مجلس هم گفته بود که دولت قصد افزایش قیمت بنزین در سال آینده را دارد اما وزارت نفت این ادعا را هم تکذیب کرد.

استدلال دولت و مدافعان آزادسازی نرخ حامل‌های انرژی، ناترازی تولید و مصرف و «یارانه پنهان» هزینه شده از خزانه عمومی برای تأمین بنزین و حامل‌های انرژی است. براساس گزارش منابع دولتی، تولید روزانه بنزین در ایران در بهترین حالت ۱۱۲ تا ۱۱۵ میلیون لیتر در برابر مصرف حداقل ۱۳۰ میلیون لیتر است که موجب ناترازی ۱۵ تا ۱۸ میلیون لیتر شده است.

دولت برای جبران کمبود بنزین چاره‌ای به غیر از افزایش واردات به نرخ بازار جهانی ندارد و همین راهکار به‌گفته کارشناس‌های نهادهای دولتی «بار مالی» حدود چهار میلیارد دلار را بر دولت تحمیل کرده است.

انتشار خبرهای متناقض درباره افزایش قیمت بنزین و حامل‌های انرژی و تکذیب‌ها و تأییدها نشان‌دهنده همان حرف سخنگوی دولت است: «آماده‌سازی افکار عمومی».

نگرانی دولت از آن روست که افزایش ۲۰۰ درصدی نرخ بنزین در آبان‌ماه ۱۳۹۸ یکی از گسترده‌ترین اعتراض‌های چند سال اخیر را سبب شد.

حاکمیت این خیزش را با سرکوب خونین پایان داد. براساس روایت‌های منتشرشده، در جریان این خیزش ۳۰۴ تا ۱۵۰۰ نفر از معترضان به دست حکومت کشته و بالغ بر ۱۰ هزار تن بازداشت شدند.