چگونه خشونت در آمستردام به کمپینی به نفع اسرائیل تبدیل شد

در ۸ نوامبر، کلاژی از عکس‌های سیاستمداران هلندی در شبکه اجتماعی ایکس X منتشر شد که نشان می‌داد چگونه از گیدئون سعار (Gideon Sa’ar)، وزیر امور خارجه اسرائیل، در هلند استقبال شده است.

خشونت‌های پس از مسابقه فوتبال بین تیم‌های آژاکس و مکابی تل‌آویو، به یک کمپین تبلیغاتی موفق برای بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل و دولت او تبدیل شد. هلند نیز تا کنون به بهای امنیت فلسطینی‌ها و یهودیان به‌طور فعال در این ماجرا مشارکت داشته است.

فمکه هالسما (Femke Halsema)، شهردار آمستردام، شب پنجشنبه تا جمعه را «بسیار تاریک» توصیف کرد. شبی که در آن هواداران تیم فوتبال اسرائیلی مکابی تل‌آویو، به تخریب اموال عمومی اقدام کردند، پرچم‌های فلسطین را از ساختمان‌های آمستردام پایین کشیدند و شعارهایی نظیر «بگذارید ارتش اسرائیل پیروز شود، لعنت بر عرب‌ها» و «در غزه مدرسه‌ای نیست چون دیگر کودکی باقی نمانده است» سر دادند. در همین شب، گروه‌هایی از شهروندان هلندی نیز به‌طور سازمان‌یافته با موتور، هواداران اسرائیلی را تعقیب، تهدید و ضرب و شتم کردند.

شهردار آمستردام گفت: «عمیقاً از رفتارهایی که آن شب صورت گرفت، شرمنده‌ام و به‌خوبی می‌دانم که این اتفاقات یادآور پوگروم‌ها (حمله‌های خشونت‌آمیز به یهودیان) است.» دیک سخوف (Dick Schoof)، نخست‌وزیر هلند، به جای شرکت در اجلاس آب و هوا در باکو، تصمیم گرفت فوراً با بنیامین نتانیاهو تماس بگیرد تا او را مطمئن کند که عاملان این خشونت‌ها تحت پیگرد قانونی قرار خواهند گرفت و مجازات می‌شوند.

پادشاه هلند، ویلم الکساندر، وحشت‌زده با رئیس‌جمهور اسرائیل، اسحاق هرتزوگ (Yitzhak Herzog) تماس تلفنی گرفت و نگرانی عمیق خود را از بروز رفتارهای یهودی‌ستیزانه در خیابان‌های هلند ابراز کرد و گفت:

به دنبال این اظهارات، عذرخواهی‌ها به‌سرعت انجام شد، تحقیقات لازم دستور داده شد، و نشست‌های خبری و مناظره‌های اضطراری ترتیب یافت. مقامات ارشد با سرافکندگی عذرخواهی کردند که اقدامی کاملاً به‌جا بود؛ زیرا وقتی صحبت از فراخوان به «شکار یهودیان» می‌شود، باید این رفتارها به‌سرعت و با شدت محکوم و مجازات شوند. هر چند در همان شب، هواداران تیم اسرائیلی مکابی شعارهای نژادپرستانه ضد عربی و ضد فلسطینی سر دادند، اما از اهمیت محکومیت رفتارهای یهودی‌ستیزانه نمی‌کاهد.

نکته نگران‌کننده این است که مرثیه ندامت که درباره خشونت علیه هواداران یهودی ـ‌ اسرائیلی مکابی در آمستردام خوانده می‌شود، نوعی ریاکاری خطرناک را فاش می‌کند. نه تنها نژادپرستی، خشونت و خرابکاری‌هایی که از سوی هواداران مکابی رخ داد، به‌طور جدی محکوم نمی‌شود بلکه این ریاکاری حتی عمیق‌ترهم می‌شود. وقتی موضوع به خشونت اسرائیل علیه مردم فلسطین در غزه و کرانه باختری می‌رسد، مقامات عالی‌رتبه هلندی سکوت کر کننده ای پیش می‌گیرند این سکوت نه تنها نگران‌کننده است، بلکه می‌تواند پیامدهای بسیار خطرناکی نیز داشته باشد.

هلند در قبال خشونت در غزه نیز مسئولیت دارد

جنگ اسرائیل در غزه بیش از یک سال است که از سوی دادگاه‌های بین‌المللی، سازمان‌های حقوق بشری و کارشناسان مختلف مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج این تحقیقات (تا کنون) بسیار وخیم و ویرانگر بوده‌اند: دیوان بین‌المللی دادگستری در لاهه، در بهار امسال، اقدامات جنگی اسرائیل در غزه را به‌عنوان یک «نسل‌کشی محتمل» توصیف کرد.

کریم خان (Karim Khan)، دادستان ارشد دیوان بین‌المللی کیفری، از قضات این دادگاه درخواست کرده است که حکم دستگیری بنیامین نتانیاهو را صادر کنند. حتی اران اتزیون (Eran Etzion)، کهنه‌سرباز صهیونیست و مشاور امنیتی چهار نخست‌وزیر اسرائیل و معاون رئیس شورای امنیت ملی اسرائیل، شرایط کنونی را وخیم می‌بیند. او به سربازان اسرائیلی در غزه هشدار داده است: «شما نیز در این جنایات جنگی همدست هستید.» او به آنها توصیه می‌کند که از اجرای هرگونه دستوری که به چنین جنایاتی منجر می‌شود، خودداری کنند.

واقعیت این است که خشونت علیه هواداران تیم اسرائیلی مکابی در خاک هلند و به‌دست شهروندان هلندی صورت گرفت، و واکنش شدید مقامات هلندی نسبت به این حوادث منطقی به نظر ‌رسد. اما همان‌طور که هلند در قبال این خشونت در داخل کشور مسئول است، به همان اندازه نیز در قبال خشونت اسرائیل که در فاصله سه هزار کیلومتری، در غزه و کرانه باختری رخ می‌دهد، مسئولیت دارد. 

و تاکنون، هلند هیچ مانعی در برابر اسرائیل ایجاد نکرده است. حتی فراتر از آن:

زمانی که دادگاه لاهه فروش قطعات جنگنده‌های F-35 به اسرائیل را ممنوع کرد، «زیرا خطر آشکاری وجود داشت که استفاده از F-35 منجر به نقض جدی حقوق بشردوستانه در جنگ در نوار غزه شود»، دولت هلند به دنبال راهی برای دور زدن این ممنوعیت بود. از طریق ایالات متحده، هلند توانست به تأمین قطعات برای اسرائیل ادامه دهد.

وقتی اسرائیل بدون ارائه هیچ مدرکی اتهاماتی را علیه مهم‌ترین سازمان کمک‌های بشردوستانه در غزه مطرح کرد، هلند بلافاصله تمامی کمک‌های مالی خود را قطع کرد؛ بدون هیچ پرسشی.

ماه گذشته، زمانی که اسرائیل آژانس امداد و کاریابی برای آوارگان فلسطینی (UNRWA) را غیرقانونی اعلام کرد ـ تصمیمی که صدها هزار فلسطینی را در معرض خطر مرگ قرار می‌دهد، زیرا تحمیل گرسنگی به مردم نقض حقوق بشردوستانه در زمان جنگ است، اما اسرائیل از آن به‌عنوان یک سلاح جنگی استفاده می‌کند ـ هلند در ابتدا هیچ واکنشی نشان نداد.

تنها پس از انتقاد سازمان‌های حقوق بشری و فشار از سوی رهبر اپوزیسیون، فرانس تیمرمانس (حزب GroenLinks-PvdA)، وزیر امور خارجه هلند، کاسپار فلدکامپ (از حزب NSC)، با اکراه نگرانی خود را به همتای اسرائیلی‌اش ابراز کرد و هرگز پیش نیامده است که هلند در شورای امنیت سازمان ملل به نفع آتش‌بس در نوار غزه رأی دهد. دلیلش ساده است: اسرائیل چنین چیزی را نمی‌خواهد.

به‌طور خلاصه، در حالی که اسرائیل جنگی را پیش می‌برد که به نظر می‌رسد جنبه‌های یک نسل‌کشی را دارد، این کشور همچنان می‌تواند روی حمایت متحد خود، یعنی هلند، حساب کند.

پادشاه هلند حق مطلب را بهتر از این نمی توانست ادا کند:

خطر «دیگر هرگز»

هلند از ترس تکرار تاریخ به دنبال این است که با تمام قوا از یهودیان در برابر یهودی‌ستیزی (آنتی‌سمیتیسم) محافظت کند. اما این تلاش با یک سوءتفاهم خطرناک همراه است: نسل‌کشی‌ای که علیه یهودیان انجام شد، تنها به آنتی‌سمیتیسم محدود نبود، بلکه ریشه‌ اصلی آن در «انسان‌زدایی» از یهودیان بود. اگر هلند واقعاً می‌خواهد «دیگر هرگز» این وقایع تکرار نشود، باید با تمامی اشکال انسان‌زدایی مقابله کرده و آنها را از بین ببرد.

و اکنون خلاف آنچه که باید رخ می‌دهد. هلند در تلاش برای محافظت از یهودیان به اسرائیل حمایت سیاسی و نظامی ارائه می‌دهد تا این کشور بتواند بمباران‌های بی‌رویه، تحمیل گرسنگی، عدم رسیدگی به بیماران و مجروحان، دستگیری‌های گسترده، بازداشت و شکنجه فلسطینی‌ها و پاکسازی قومی شمال غزه را ادامه دهد.

هلند از ترس اینکه حتی یک میلیمتر فضا به یهودی‌ستیزی (آنتی‌سمیتیسم) بدهد، از انتقاد به خشونتی که توسط اسرائیلی‌ها انجام می‌شود خودداری می‌کند.

هم فلسطینی‌ها و هم یهودیان بهای این ترس هلندی را می‌پردازند. در حالی که هلند قصد دارد این بار عملکرد بهتری داشته باشد، مردم فلسطینی قربانی می‌شوند. محکومیت هلند از خشونت علیه یهودیان در آمستردام زمانی ارزش خود را از دست می‌دهد که همزمان با همدستی در خشونت بی‌رویه در غزه همراه باشد. چرا که اگر کسی بتواند یک گروه را انسان‌زدایی کند، می‌تواند همین کار را با گروه دیگر نیز انجام دهد.

و این تمام ماجرا نیست:

اسرائیل به‌عنوان «دموکراسی دوستدار آزادی»

پس از آن «شب بسیار تاریک» در آمستردام، رهبران اسرائیل همان‌طور واکنش نشان دادند که هر دولتی در چنین شرایطی انتظار می‌رود. آنها خشونت را محکوم کردند و آن را «وحشیانه» خواندند. وزیر امور خارجه اسرائیل گفت: «دموکراسی‌های دوستدار آزادی نمی‌توانند اجازه دهند که نفرت بی‌حد و حصر بدون مجازات در خیابان‌ها جولان دهد.» رئیس‌جمهور هرتزوگ ابراز امیدواری کرد که «دیگر هرگز شاهد تصاویر شوکه‌کننده‌ای مانند آنچه در هفت اکتبر ۲۰۲۳ رخ داد، نباشیم: یک حمله ضدیهودی در قلب آمستردام.« نتانیاهو اعلام کرد که شرکت هواپیمایی اسرائیلی «ال‌عال» شش هواپیما به هلند خواهد فرستاد تا اسرائیلی‌ها را پس از این «حادثه بسیار خشونت‌آمیز» هرچه سریع‌تر به خانه بازگرداند.

رهبران اسرائیل با چنین واکنش‌هایی به ضرر خود عمل می‌کنند. در کرانه باختری به‌طور متوسط روزانه چهار حادثه خشونت‌آمیز رخ می‌دهد که تنها در ماه گذشته ۴۵ فلسطینی کشته و ۳۵۳ نفر دیگر زخمی شدند. این خشونت‌ها از سوی شهرک‌نشینان یهودی و نظامیان اسرائیلی صورت می‌گیرد.

اما به جای اینکه آنچه که یک «دموکراسی دوستدار آزادی» باید انجام دهد، اسرائیل این خشونت را محکوم نمی‌کند و از ساکنان حفاظت نمی‌کند. وزیر امنیت ملی اسرائیل، ایتامار بن‌گویر، تصمیم گرفت که به شهرک‌نشینان سلاح بدهد. بدین ترتیب، نفرت بی‌حد و حصر از سوی دولت تشویق می‌شود و می‌تواند بدون مجازات در خیابان‌ها جولان دهد.

نتانیاهو و دولت او نه تنها ریاکار هستند، بلکه از خشونت علیه هواداران مکابی در آمستردام برای منافع خود بهره‌برداری می‌کنند. آنها این واقعه را به عنوان بخشی از یک کمپین تبلیغاتی به کار می‌گیرند که در آن خود را به عنوان محافظان مردم یهودی معرفی می‌کنند.

آنها محافظان مردم یهودی نیستند.

در تاریخ هفت اکتبر ۲۰۲۳، حماس و دیگر گروه‌های فلسطینی بیش از ۲۵۰ شهروند اسرائیلی را ربودند. حدود ۱۰۰ نفر از آن‌ها تا به امروز در غزه به‌عنوان گروگان نگهداری می‌شوند. مذاکرات برای توافقی در جریان است که در آن حماس این شهروندان اسرائیلی را در ازای آتش‌بس و عقب‌نشینی ارتش اسرائیل از غزه آزاد کند.

صدها هزار اسرائیلی، از جمله اعضای خانواده این گروگان‌ها، ماه‌هاست که علیه دولت تظاهرات می‌کنند. آنها نتانیاهو و جنگ‌طلبی‌های او را مسئول عدم تحقق این توافق می‌دانند. این اتهام با شواهد و بیانیه‌های روزافزون تقویت می‌شود. 

اینکه همین نتانیاهو بلافاصله چند هواپیما به هلند می‌فرستد تا طرفداران مکابی مورد حمله قرار گرفته را برگرداند، خود یک سیلی بر صورت خانواده گروگان‌های اسرائیلی است. ماه‌هاست که این خانواده‌ها سعی می‌کنند روشن کنند که نتانیاهو اهمیتی برای شهروندان اسرائیلی قائل نیست مگر آنهایی که او را در مسیر جنگ همراهی می‌کنند. کاری که او برای طرفداران مکابی انجام می‌دهد، برای عزیزانشان در غزه حاضر به انجامش نیست. اعتراضات دشوارتر می‌شود چون نتانیاهو می‌تواند خود را پشت تصویری مثبت ‌پنهان کند: «این مدافع هر کاری را انجام می‌دهد تا به اسرائیلی‌های در خطر کمک کند».

تذکر برای چه کسی

در نقطه اوج، وزیر امور خارجه اسرائیل، گیدئون ساعر، صبح روز بعد از شورش‌ها در آمستردام اعلام کرد که همان روز به هلند سفر خواهد کرد تا با همتای هلندی خود، کاسپار فلدکامپ (Caspar Veldkamp) دیدار کند. او همچنین قرار بود با جوامع اسرائیلی و یهودی در هلند ملاقات کند تا در مورد مبارزه با یهودستیزی صحبت کند؛ نه تنها در هلند، بلکه در سراسر اروپا.

به عبارت دیگر، وزیر امور خارجه اسرائیل به سرعت سوار بر هواپیما می‌شود تا هلند را «تنبیه» کند. در حالی که تحقیقات در مورد وقایع آن «شب تاریک» همچنان در جریان است و هنوز مشخص نیست چه اتفاقی افتاده است، چه کسانی درگیر بوده‌اند و با چه انگیزه‌ای، این بازدید تأکید بر خشونت ضد یهودی را تقویت کرده و توجه به خشونت ضد عربی طرفداران مکابی را تضعیف می‌کند.

هلندی‌های عرب‌تبار نگران رشد احساسات ضد عربی هستند که مشابه آنچه پس از ۱۱ سپتامبر به‌وجود آمد. آنها نیز شایسته درک و حمایت هستند. علاوه بر این، تعریف یهودستیزی به‌سرعت مبهم می‌شود و با احساسات ضد اسرائیلی مخلوط می‌شود. این وضعیت خطرناک است و در نهایت به هزینه حفاظت از یهودیان تمام می‌شود.

تنها کسانی که از این وضعیت بهره‌برداری می‌کنند، نخست‌وزیر نتانیاهو و دولت او هستند که از این شب تاریک برای پیشبرد جنگ نسل‌کشی فلسطینی‌ها استفاده می‌کنند.

هلند نباید خود را در اختیار این هدف قرار دهد.

اما حالا هلند مجبور به ادامه این کار است؛ پیامد منطقی زمانی که عمداً در جنایات جنگی شریک می‌شوی: روزی می‌آید که یک مجرم جنگی در مورد اخلاق به تو درس می‌دهد. هر چیزی که بخواهی برای رد آن بگویی، خود را محکوم می‌کنی.