بازگشت ترامپ به کاخ سفید: چرا دوباره صحبت از فقط «دو جنس، مرد و زن» است؟

چه در جمهوری اسلامی ایران و چه امروز در ایالات متحده آمریکا با بازگشت دونالد ترامپ به صندلی قدرت رئیس‌جمهور این کشور، به‌جای اینکه در حکومت شاهد تمرکز بر مشکلات حقیقی زندگی امروز مانند فروپاشی اقلیمی، نابرابری‌های اقتصادی، اوج‌گیری قدرت ماشین بر انسان و... باشیم، تماشا می‌کنیم که سیاستمداران اغلب کهنسال، در زمین خدایان، اختلافات مذهبی، عقاید و سنت‌های کهن بازی می‌کنند.

مثالش را بلافاصله پس از سوگند ترامپ می‌توان یافت که در سخنرانی‌اش گفت «فقط دو جنس»، «فقط زن و مرد» وجود دارد و چند ساعت بعد، با امضای فرمان‌های ریاست‌جمهوری‌اش – چیزی شبیه به حکم‌های حکومتی علی خامنه‌ای – ساختار دموکراتیک مردم رأی بدهند و نماینده مردم قانون بنویسد، کنار گذاشت تا گسترده ساختار آمریکا را تغییر دهد.

از جمله اینکه به دولت فدرال دستور داد همه‌چیز را برابر قاعده «فقط زن و مرد» کند.

چقدر فاصله است از این گفته تا عمل به اینکه همه‌چیز را «فقط برای زن و مردی که برابر مذهب رسمی ازدواج کرده باشند»، بکنند؟

زمان مورد نیاز برای نابودی یک دموکراسی کوتاه است

مثال‌های مختلفی در تاریخ معاصر می‌توان یافت که یک نفر رأی مردم را کسب کند اما سپس ساختار دموکراتیک را کنار بگذارد تا خود و فرزندانش در قدرت باقی بمانند.

ترامپ بعضی چهره‌های معاصر را که دموکراسی را در حکومت‌شان کنار گذاشتند، بی‌اندازه می‌ستاید: ویکتور اوربان که از ۲۰۱۰ میلادی نخست‌وزیر مجارستان است، ولادیمیر پوتین که نخستین‌ مرتبه در ۱۹۹۹ میلادی به صندلی قدرت روسیه رسید، کیم جون اون، نسل سوم دیکتاتورهای کره‌ شمالی که از ۲۰۱۱ رهبر این کشور است و شی جین پینگ، رهبر جمهوری خلق چین که از ۲۰۱۲ میلادی بر صندلی قدرت نشسته است.

یک نفر دیگر آدولف هیتلر است.

چند روز پیش از مراسم تحویل قدرت به ترامپ، مجله آتلانتیک در یک گزارش مفصل یادآور شد که «چگونه هیتلر در ۵۳ روز دموکراسی را کنار گذاشت».

در هفته‌های پیش رو، خواهیم دید که «دوران طلایی آمریکا» که ترامپ در سخنرانی تحویل قدرت گفت «از همین حالا شروع می‌شود»، چه خواهد بود. بگذارید به‌جای حدس زدن، آنچه واقعاً رخ داده بررسی کنیم.

واقعاً گفته شده «فقط دو جنس زن و مرد» داریم و مقررات فدرال باید با آن هماهنگ شوند. مثلاً بر روی پاسپورت حتماً باید جنس افراد نوشته شود و حتماً یکی از دو گزینه زن و مرد استفاده شود. انگار افراد ترنس و نان‌باینری وجود خارجی ندارند. ولی چرا؟

بازی در زمین طالبان تاریخی آمریکا، یا «پاک‌دین‌ها»

حوالی پنج قرن پیش، پادشاه وقت بریتانیا، هنری هشتم می‌خواست از همسرش طلاق بگیرد ولی همسرش از خانواده امپراتور وقت اسپانیا بود و پاپ کلیسای کاتولیک هم از همان خانواده بود. اجازه طلاق به شاه ندادند و او کلیسای بریتانیا را تأسیس کرد تا خود در جایگاه رهبر این کلیسا بنشیند و بتواند همسرش را طلاق دهد. در همان زمان، گروه‌های مذهبی تحت‌تأثیر جنبش پروتستان‌ها در اروپا به‌خصوص آلمان و سوئیس، شعبه‌های مذهبی خودشان را تأسیس کردند و سرانجام در قرن هفدهم، لقب «پیوریتن» (Puritans) یا «پاک‌دین» گرفتند.

سرکوب مذهبی حاکم بر بریتانیا آنها را ابتدا به اروپا، به‌خصوص به هلند و آمستردام و سرانجام به آمریکا آورد. در سرزمین تازه، پس از نابودی زندگی بومیان با بیماری‌ها، جنگ‌ها، قحطی‌ها و دروغ‌گویی‌ها، آنها به «سرزمین موعود» رسیدند و دهکده‌ها و سپس شهرهای فوق مذهبی خودشان را تأسیس کردند. ایده‌هایشان نسخه‌ای شبیه به سیاست‌گذاری‌های طالبانی بود.

قرن‌ها بعد، مارگارت ات‌وود، نویسنده نام‌آشنای کانادایی در یک مصاحبه ویدیویی یادآور شد که ایده نخستین هر سرزمینی را باید یافت تا شرایط کنونی‌اش را سنجید و افزود که پرده‌ها را کنار بزنی، در پس حکومت فعلی آمریکا، پاک‌دین‌ها قرار گرفته‌اند.

در نگرش پاک‌دین‌ها به زندگی، «مرد و زن» زیر نگاه کلیسا، خانواده تشکیل می‌دهند و «مرد بر زن مسلط» است. محدودیت‌ها گسترده است، مثلاً «بلند خندیدن در خیابان کودکان و زنان» می‌توانست گناه باشد. اگر کسی تخطی می‌کرد، ساحره (witch) بود و باید در آتش جلوی چشم همگان می‌سوخت.

حکومت فعلی آمریکا، سکولار است. در متن قانون اساسی، «جدایی دین از سیاست» مطرح شده اما همگام با قاعده «آزادی مذهب»، همگان حق دارند در حریم شخصی خود به مذهب و خدایی که می‌خواهند، وفادار باشند.

ولی مراسم‌ سیاسی آمریکا مانند مراسم تحویل قدرت به دونالد ترامپ را اگر کامل تماشا کنی، بسیار به مراسم مذهبی در یک معبد شبیه است.

مراسم با دعای دو کشیش شروع می‌شود. یکی سنتی‌تر و دیگری، به قوم ماگا – MAGA or Make America Great Again - نزدیک‌تر است. زبان آنها را می‌فهمد و آنها مشتاق به صحبت‌هایش پاسخ می‌دهند. مراسم سوگند دوباره با گستره‌ای از دعای چهره‌های مذهبی و منبرهای آنها تمام می‌شود.

هرچند دونالد ترامپ در هنگام سوگند ریاست‌جمهوری بر خلاف سنت حاکم بر آمریکا دست بر کتب مقدس – یا Bible – نگذاشت ولی مذهب در فضای مراسم موج می‌زد.

مذهب این مرتبه آماده به مراسم تحویل قدرت در آمریکا آمده است، نماد آن «پروژه ۲۰۲۵» است که فرمان‌های ترامپ، اجرایش را شروع کرد.

بازگشت مذهب به سیاست آمریکا با «پروژه ۲۰۲۵»

ماه‌ها پیش از انتخابات نوامبر ۲۰۲۴ آمریکا که دونالد ترامپ در آن برنده شد، ائتلافی از محافظه‌کارترین چهره‌های مذهبی آمریکا «پروژه ۲۰۲۵» را با بودجه‌ای ۲۲ میلیون دلاری منتشر کردند. بخشی از این پروژه، یک کتاب نزدیک به یک‌هزار صفحه‌ای است که برنامه ۱۸۰ روز نخست دولت ترامپ در آن ترسیم شده است.

برای ماه‌ها، ترامپ و نزدیکان او ارتباطش با این پروژه را بی‌معنا معرفی کردند، ولی نخستین فرمان‌های ریاست‌جمهوری ترامپ، دقیقاً همان مواردی بودند که در این پروژه پیش‌تر معرفی شده بودند. از جمله، فرمانی که مرتبط به موضوع خانواده، جایگاه زن به‌عنوان «فرد تولیدمثل‌کننده» امضا شد.

«فقط زن و مرد، فقط خانواده تولیدمثل‌کننده»

در صفحات ۲۵۸ تا ۲۶۰ کتاب برنامه عمل ۱۸۰ روز نخست دولت ترامپ در پروژه ۲۰۲۵، موضوع «جابه‌جایی تمرکز از برابری جنسیتی به زنان، کودکان و خانواده‌ها» مطرح می‌شود و ترجمه بخش‌هایی از آن می‌گوید:

این بخش با تمرکز بر کمک‌های آمریکا به دیگر نقاط جهان نوشته شده، اما خلاصه‌اش گویاست: دولت پول بدهد تا گروه‌های مذهبی برای اصول خانواده سنتی، متکی بر تولید مثل، کار کنند. بیان این خواسته را در سخنرانی تحویل قدرت ترامپ می‌توان یافت که گفت «فقط زن و مرد» دو جنس رسمی دولت فدرال آمریکا هستند.

در این ذهنیت، پاک‌دین‌ها دوباره نگرش خود را به زندگی جلو می‌کشند. دهه‌هاست در آمریکا این باور بسط پیدا کرده که «مسیح قانون اساسی آمریکا را به ما اهدا کرده» انگار متن قانون اساسی، کلام خداست. ولی کلام خدا، مانند متن قرآن یا کتب مقدس را گسترده می‌توان تفسیر کرد. با همین تفسیرها، زمانی در آمریکا برده‌داری مجاز و حلال بود چون قصه فرزندان نوح پیامبر به آنها اجازه‌اش را از سمت خدایشان داده بود.

از زنان و مردان شروع شد، به چه می‌تواند ختم شود؟

شبیه به همین را می‌توان در بیان محافظه‌کارهای امروز آمریکا پیدا کرد: ابتدا موضوع توالت عمومی را مطرح کردند که چرا توالت‌های زنانه و مردانه، حالا به افراد ترنس و نان‌باینری اجازه حضور می‌دهند. تمرکزشان بر این خیال‌پردازی بود که «یک مرد می‌رود و آلت تناسلی‌اش را آزارگونه جلوی زنان می‌گیرد».

سپس دست بر حضور افراد ترنس در صحنه ورزش گذاشتند ولی چون پدرسالاری برایشان مهم است و «مردان را قوی‌تر از زنان» درک می‌کنند، فقط بر حضور افراد ترنس زن در ورزش‌ دست گذاشتند و تصویری خلق کردند که انگار مردان به عمد رفته‌اند تا در میان «زنانِ ضعیف‌تر»، برنده باشند.

کنگره هم‌اکنون محافظه‌کار آمریکا پیش از سوگند ترامپ، بر حضور زنان ترنس در ورزش دست گذاشت و برایش قانونی تصویب کرد که نمی‌گذارد مراکز با بودجه دولت فدرال به زنان ترنس اجازه حضور در صحنه ورزش زنان را بدهند. قانون باید به سنا برود و هنوز تصویب نهایی نشده است.

ولی زمزمه‌ها بلند شده که گام بعدی، تلاش برای تصحیح قانون ازدواج در آمریکاست تا دوباره ازدواج رسمی فقط «ازدواج بین یک مرد و یک زن» باشد. یعنی ازدواج زوج‌های همجنس را کنار بگذارند که با حکم دیوان عالی آمریکا ممکن شد.

بعد چه می‌شود؟ ات‌وود در رمان‌هایش صحنه را برایمان چیده: سراغ آزادی و به‌خصوص اقتصاد زنان خواهند آمد تا گستره‌ای از قوانین مدافع حقوق زنان را کنار بگذارند و دوباره آن‌گونه که دین‌پاک‌ها می‌خواستند، «مرد بر زن مسلط» باشد.

تصویری ترسناک از آینده که می‌تواند به واقعیت تبدیل شود یا نشود. برخلاف چند قرن پیش، مذهب برای بخش قابل‌توجهی از جامعه آمریکا دیگر مهم نیست. همان‌طور که برای مردم در جمهوری اسلامی ایران هم مذهب اهمیتش را از دست داده است. همان‌طور که جمهوری اسلامی به طور گسترده افراد کوییر شامل افراد ترنس، نان‌باینری و همجنس‌گرا یا دوجنس‌گرا را سرکوب می‌کند، ولی این تفاوتی بر واقعیت وجود افراد این جامعه نمی‌کند. همه آنها وجود دارند و زندگی‌شان را دارند. بیشتر زیرزمینی اما جامعه خودشان را در جامعه بزرگ‌تر ساخته‌اند.

یا آن‌گونه که مت برن‌اشتاین، یک فرد ترنس به زبان انگلیسی در اینستاگرام نوشت: