تغییر مدیریت ایران خودرو – چشم‌انداز آینده
با واگذاری بزرگ‌ترین کارخانه خودروسازی کشور به بخش خصوصی معیشت چند ۱۰ هزار نفر به خطر افتاده است. آن هم در یکی از دشوارترین دوره‌های انقباضی اقتصاد ایران. بدون نظارت، تکرار تجربه‌های ناموفق گذشته مبتنی بر غارتگری اجتناب‌ناپذیر است.
بخش اقتصاد
خط تولید ایران خودرو
سرانجام پس از یک نشست طولانی سهامداران صاحب رأی در مجمع عمومی شرکت ایران خودرو، با واگذاری مدیریت این خودروسازی به بخش خصوصی موافقت کردند. این اتفاق با حمایت قاطع مجمع «ایران خودرو» سهامداران اصلی و خرد این شرکت همراه با حمایت شخص رئیس جمهوری اسلامی، سران سایر قوا و وزیر صمت از حقوق قانونی بخش خصوصی رخ داده و در تاریخ خصوصی‌سازی ایران بی‌سابقه است. در هنگام رأی‌گیری اندکی بیش از ۵۱ درصد سهامداران در مجمع حضور داشتند.
اولین جلسه رسمی هیئت مدیره ایران خودرو صبح چهارشنبه ۱۷ بهمن برگزار و عادل پیرمحمدی به عنوان مدیرعامل جدید ایران خودرو انتخاب شد. همچنین، یوسف الهی شکیب به عنوان رئیس هیئت مدیره و جمشید ایمانی به عنوان نائب رئیس هیئت مدیره منصوب شدند. این تغییرات در حالی رخ داد که مدیرعامل سابق ایران خودرو در نامه‌ای به رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار از تخلف در برگزاری مجمع عمومی عادی فوق‌العاده خبر داد و خواستار لغو مصوبات این مجمع شد.
چالش‌ها و حاشیه‌های واگذاری
واگذاری ایران خودرو به بخش خصوصی با چالش‌های متعددی همراه بود. صبح روز چهارشنبه، دستور توقف واگذاری ایران خودرو از سوی معاون دادستانی کل کشور به وزارت صمت ابلاغ شد. این دستور باعث لغو مجمع فوق‌العاده سهامداران شد، هرچند سهامداران در محل برگزاری مجمع حاضر بودند و اعلام کردند تا شب برای تعیین تکلیف موضوع منتظر خواهند ماند. در نهایت، با ادامه رایزنی‌ها بین خریدار و نماینده دولت، مجمع در عصر همان روز برگزار شد و ۹۸ درصد سهامداران به حضور شرکت کروز در سیت‌های مدیریتی ایران خودرو رأی مثبت دادند.
خصوصی‌سازی در ایران به ویژه در صنعت خودرو، سابقه‌ای طولانی دارد. از زمان ابلاغ اصل ۴۴ قانون اساسی در دولت خاتمی، واگذاری شرکت‌های بزرگ دولتی مانند ایران خودرو و سایپا همواره مطرح بوده است. با این حال، این فرآیند با موانع زیادی روبه‌رو شده است. در دولت سیزدهم، تصمیم بر این بود که خصوصی‌سازی خودروسازان تا پایان شهریور ۱۴۰۱ تکمیل شود، اما این هدف محقق نشد. حالا دولت چهاردهم قصد دارد بزرگ‌ترین خودروسازی کشور را به بخش خصوصی واگذار کند، هرچند این تصمیم با مخالفت‌هایی در مجلس شورای اسلامی مواجه شده است.
معیشت هزاران نفر در خطر
نزدیک به ۱۱۰ هزار نفر در دو گروه بزرگ خودروسازی ایران خودرو و سایپا کار می‌کنند. با آغاز خصوصی‌سازی صنعت خودرو معیشت آنان، در یکی از سخت‌ترین دوره‌های اقتصاد ایران به خطر می‌افتد. پیش از این واگذاری هم بحث تعدیل «چند ۱۰ هزار نفری» نیروی کار برای افزایش بهره‌وری صنعت خودرو در میان آمده بود.
بر اساس آمار انجمن خودورسازان ایران ۲۶۵ هزار نفر هم اکنون در واحدهای قطعه‌سازی فعالیت دارند که بیشتر آنان حقوق و مزایای خود را از بخش خصوصی دریافت می‌کنند.
آمار انجمن خودروسازان بیانگر آن است که در بخش صنعت قطعه‌سازی و خودرو در مجموع ۳۹۰ هزار نفر در بخش تأمین مواد اولیه خودرو ۳۸۰ هزار نفر و در بخش نمایندگی خودروسازان و خدمات پس از فروش حدود ۸۵ هزار نفر مشغول کارند که این تعداد در نهایت موید آن است کل اشتغال ایجاد شده از سوی صنعت خودرو ایران ۸۵۵ هزار نفر است.
چشم‌انداز آینده
واگذاری ایران خودرو به بخش خصوصی می‌تواند نقطه عطفی در تاریخ صنعت خودرو ایران باشد. با این حال، تجربه‌های گذشته نشان می‌دهد که خصوصی‌سازی در ایران همواره با چالش‌هایی مانند عدم شفافیت، تخلفات و واگذاری‌های غیراصولی همراه بوده است. برای موفقیت این فرآیند، ضروری است که دولت و نهادهای نظارتی بر روند واگذاری نظارت دقیق داشته باشند و از وقوع تخلفات جلوگیری کنند. همچنین، بخش خصوصی باید توانایی مدیریت و بهبود عملکرد شرکت‌های واگذار شده را داشته باشد تا بتواند به اهداف اقتصادی و صنعتی مورد نظر دست یابد.
نظرها
نظری وجود ندارد.