سه گروگان اسرائیلی در غزه مبادله شدند؛ اسرائیل ۳۶۹ زندانی فلسطینی را آزاد کرد

سه گروگان اسرائیلی به نام‌های ایائیر هورن، ساگوی دکل‌چن و ساشا (الکساندر) تروفانوف روز شنبه ۲۷ بهمن/ ۱۵ فوریه در غزه آزاد شدند. اسرائیل در مقابل، روند آزادی ۳۶۹ زندانی فلسطینی را آغاز کرد. این تبادل که با میانجی‌گری مصر و قطر انجام شد، نگرانی‌ها درباره فروپاشی آتش‌بس شکننده‌ی غزه را کاهش داد.

تصاویری زنده از روند آزادی این سه گروگان نشان می‌داد که آن‌ها در خان‌یونس، در حالی که شبه‌نظامیان حماس با سلاح‌های خودکار در دو طرف آن‌ها ایستاده بودند، به روی یک سکوی تحویل آورده شدند. سپس نیروهای صلیب سرخ آن‌ها را به اسرائیل منتقل کردند.

دقایقی پس از آزادی آن‌ها، اولین اتوبوس حامل زندانیان آزادشده فلسطینی از زندان عوفر در کرانه باختری اشغالی به راه افتاد. این اتوبوس با استقبال جمعیت وارد رام‌الله شد.

تبادل این گروگان‌ها با زندانیان فلسطینی، خطر شکست توافق آتش‌بس را که از ۱۹ ژانویه در حال اجراست، کاهش داد. این آتش‌بس برای ۴۲ روز برنامه‌ریزی شده و بخش اول آن همچنان در حال اجرا است.

در نزدیکی مرز غزه، ساکنان کیبوتص‌های اسرائیلی با پرچم‌های اسرائیل به استقبال خودروهای حامل گروگان‌های آزادشده رفتند.

ایائیر هورن، ساگوی دکل‌چن و ساشا تروفانوف در تاریخ ۷ اکتبر ۲۰۲۳ از کیبوتص نیر اوز ربوده شده بودند. نیر اوز یکی از مناطقی بود که در آن روز مورد حمله‌ی گسترده‌ی حماس قرار گرفت. برخی از شبه‌نظامیان حماس که در صحنه تبادل گروگان‌ها حاضر بودند، سلاح‌هایی را در دست داشتند که در حمله‌ی ۷ اکتبر از نیروهای اسرائیلی به غنیمت گرفته شده بود.

تاکنون ۱۹ اسرائیلی و پنج تبعه‌ی تایلندی آزاد شده‌اند، در حالی که ۷۳ گروگان همچنان در غزه باقی مانده‌اند، که حدود نیمی از آن‌ها توسط مقامات اسرائیلی به عنوان کشته‌شده اعلام شده‌اند.

هفته گذشته حماس تهدید کرده بود که اگر اسرائیل اجازه‌ی ورود کمک‌های بشردوستانه‌ی بیشتری به غزه را ندهد، روند آزادی گروگان‌ها را متوقف خواهد کرد. این تهدید باعث شد که اسرائیل و آمریکا هم موضع سرسختانه‌ای اتخاذ کنند و از امکان منتفی شدن آتش‌بس سخن بگویند.

ظاهر نحیف و وضعیت جسمانی ضعیف گروگان‌های آزادشده در هفته‌ی گذشته باعث اعتراضات گسترده‌ای در اسرائیل شد. بسیاری از معترضان خواستار پایبندی دولت به توافق آتش‌بس و ادامه‌ی مذاکرات برای آزادی بقیه‌ی گروگان‌ها شدند.

در اقدامی که به نظر می‌رسد تلاشی برای کاهش انتقادات درباره‌ی بدرفتاری با گروگان‌ها باشد، گروه جهاد اسلامی، که هم‌پیمان حماس است و تروفانوف را در اسارت داشت، روز جمعه ویدئویی از او منتشر کرد که نشان می‌دهد در غزه در حال غذا خوردن و ماهیگیری است.

آینده‌ی این آتش‌بس همچنان نامشخص است. برخی تحلیل‌گران می‌گویند که پیشنهاد دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، مبنی بر انتقال دائمی فلسطینیان از غزه و واگذاری اداره‌ی این منطقه به ایالات متحده برای بازسازی، ممکن است تنش‌ها را افزایش دهد. این پیشنهاد با واکنش شدید گروه‌های فلسطینی، کشورهای عربی و حتی برخی از متحدان غربی روبه‌رو شده است.

حماس در ماه گذشته پذیرفت که ۳۳ گروگان اسرائیلی، از جمله زنان، کودکان، سالمندان و بیماران را آزاد کند. در ازای این اقدام، صدها زندانی فلسطینی باید آزاد شوند، در حالی که اسرائیل نیز متعهد شد تا نیروهای خود را از برخی نقاط غزه عقب بکشد.

هدف از این آتش‌بس، گشودن مسیر مذاکرات برای مرحله‌ی دوم، بازگرداندن تمامی گروگان‌ها و در نهایت خروج کامل نیروهای اسرائیلی از غزه بود. اما درگیری‌ها، وضعیت نامناسب انسانی در غزه و ابهام در مورد آینده‌ی این توافق، همچنان این روند را تهدید می‌کند.

اسرائیل پس از حمله‌ی حماس در ۷ اکتبر، به غزه حمله کرد. در حمله حماس، ۱۲۰۰ اسرائیلی کشته و ۲۵۱ نفر به گروگان گرفته شدند. در پاسخ، ارتش اسرائیل حملاتی گسترده را در سراسر نوار غزه آغاز کرد که تاکنون بیش از ۴۸ هزار فلسطینی را کشته، بخش زیادی از زیرساخت‌های این منطقه را نابود کرده و اکثر جمعیت آن را آواره کرده است.