کشورهای عربی در ارتباط با طرح ترامپ درباره غزه اجلاسی در ریاض برگزار می‌کنند

به‌گزارش خبرگزاری فرانسه، عربستان سعودی روز جمعه ۳ اسفند / ۲۱ فوریه نشستی با حضور هشت کشور عربی برگزار خواهد کرد. ریاض با اعلام یک «دیدار برادرانه غیررسمی» معمول میان رهبران شش کشور خلیج فارس به‌همراه مصر و اردن، تلاش کرده تا انتظارات را تعدیل کند و تأکید کرده است که تصمیمات این نشست در دستور کار اجلاس عربی که قرار است چهارم مارس در مصر برگزار شود، گنجانده خواهد شد.

دیدگاه دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا درباره غزه با توافق گسترده‌ای در جهان عرب مواجه شده است، اما دیپلمات‌ها و کارشناس‌ها می‌گویند ممکن است اختلاف‌نظرهایی در مورد حکمرانی آینده این سرزمین فلسطینی و تأمین مالی بازسازی آن وجود داشته باشد.

آندریاس کریگ، از کالج سلطنتی لندن می‌گوید: «ما در یک نقطه عطف تاریخی بزرگ از مناقشه اعراب و اسرائیل یا فلسطین و اسرائیل قرار داریم... جایی که ایالات متحده تحت ریاست ترامپ ممکن است واقعیت‌های جدید و غیرقابل بازگشتی را در منطقه ایجاد کند.» به گفته او، این نشست «مهم‌ترین دیدار در مدت زمان بسیار طولانی» در منطقه است.

نوار غزه پس از ۱۵ ماه جنگ بین اسرائیل و حماس که در سال ۲۰۰۷ کنترل این سرزمین کوچک را به دست گرفت، ویران شده است. این جنگ پس از حمله حماس به خاک اسرائیل در ۷ اکتبر ۲۰۲۳ آغاز شد.

سازمان ملل متحد هزینه بازسازی غزه را بیش از ۵۳ میلیارد دلار برآورد کرده است.

رئیس جمهوری آمریکا پیشنهاد داده است که ۲,۴ میلیون نفر ساکن غزه به اردن و مصر منتقل شوند و این سرزمین کوچک فلسطینی به «ریویرای خاورمیانه» تبدیل شود. این طرح با واکنش‌های شدید بین‌المللی مواجه شد، اگرچه اسرائیل از آن حمایت کرده است.

یک منبع نزدیک به دولت سعودی به خبرگزاری فرانسه گفته است که رهبران عرب درباره «طرحی جایگزین برای بازسازی غزه در مقابل طرح ترامپ» بحث خواهند کرد.

عبدالله دوم، پادشاه اردن، هفته گذشته در واشنگتن به خبرنگاران گفته بود که مصر پاسخی به طرح دونالد ترامپ ارائه خواهد داد.

طرح مصر

اگرچه عربستان سعودی هنوز زمان دقیق آغاز اجلاس را اعلام نکرده است، اما یک منبع دیپلماتیک عرب به خبرگزاری فرانسه گفته است که گفت‌وگوها احتمالاً حدود ساعت ۱۵ به وقت محلی (۱۲ به وقت گرینویچ) آغاز خواهد شد.

عبدالفتاح السیسی، رئیس جمهوری مصر، پنج‌شنبه شب ۲ اسفند / ۲۰ فوریه برای شرکت در این نشست به ریاض رسید. تمیم بن حمد آل ثانی، امیر قطر نیز حضور خود در اجلاس را تأیید کرده است.

به‌گفته منبع نزدیک به دولت سعودی، این نشست بر «طرح مصر برای بازسازی» نوار غزه متمرکز خواهد بود. مصر به‌طور رسمی درباره این طرح صحبتی نکرده است، اما به‌گفته محمد حجازی، عضو شورای امور خارجه مصر، این طرح شامل سه مرحله است که بین سه تا پنج سال طول خواهد کشید.

حجازی، دیپلمات سابق، در این‌باره گفت: «در مرحله نخست که شش ماه طول می‌کشد، تجهیزات سنگین برای پاکسازی آوار استفاده خواهند شد و سه منطقه امن برای اسکان آوارگان ایجاد خواهد شد. همچنین مسکن‌های موقت تأمین خواهد شد.»

مرحله دوم نیازمند «برگزاری یک کنفرانس بین‌المللی برای بازسازی» است و مرحله سوم هدف «احیای فرآیند سیاسی برای دستیابی به راه‌ حل دو دولت»، یعنی اسرائیل و فلسطین در کنار یکدیگر را دنبال می‌کند. این راه‌ حل از سوی اسرائیل رد شده است.

یک دیپلمات عرب به خبرگزاری فرانسه گفته است: «بزرگ‌ترین چالش طرح مصر، تأمین مالی آن است»، به‌ویژه مسئله حساس حکمرانی غزه پس از جنگ.

منبع نزدیک به دولت سعودی معتقد است که رهبران عرب باید به یک «توافق» دست یابند. یک دیپلمات عرب نیز می‌گوید: «غیرقابل تصور است که رهبران عرب بدون دستیابی به یک دیدگاه مشترک گرد هم آیند، اما نکته اصلی محتوای این دیدگاه و توانایی اجرای آن است.»

به‌گفته آندریاس کریگ، این نشست «فرصتی استثنایی برای عربستان سعودی است تا کشورهای شورای همکاری خلیج فارس به‌همراه مصر و اردن را گرد هم آورد و موضعی مشترک در مقابل طرح ترامپ تعیین کند.»