سومین سالگرد جنگ اوکراین: مجمع عمومی سازمان ملل خواستار خروج نیروهای روسیه شد

در سومین سالگرد حمله روسیه به اوکراین،  مجمع عمومی سازمان ملل متحد در روز دوشنبه از تصویب قطعنامه پیشنهادی ایالات متحده که خواستار پایان جنگ بدون اشاره به تجاوز نظامی روسیه به خاک اوکراین بود، خودداری کرد. در عوض، قطعنامه پیشنهادی اروپا به رهبری اوکراین که خواستار خروج فوری نیروهای روسیه بود، به تصویب رسید. این قطعنامه مورد مخالفت دولت ترامپ قرار داشت.

این رویداد شکستی برای دولت ترامپ در مجمع عمومی سازمان ملل متحد، با ۱۹۳ عضو محسوب می‌شود. اگرچه قطعنامه‌های مجمع عمومی از نظر قانونی الزام‌آور نیستند، اما به عنوان معیاری برای سنجش افکار جهانی در نظر گرفته می‌شوند. با این حال، این رای‌گیری نشان داد که حمایت از اوکراین کاهش یافته است، زیرا قطعنامه با ۹۳ رای موافق، ۱۸ رای مخالف و ۶۵ رای ممتنع تصویب شد. این تعداد در مقایسه با رای‌گیری‌های قبلی که بیش از ۱۴۰ کشور تجاوز روسیه را محکوم کرده و خواستار خروج فوری نیروهای روسیه شده بودند، کاهش قابل توجهی داشت.

ایالات متحده تلاش کرده بود تا اوکراین را تحت فشار قرار دهد تا قطعنامه خود را به نفع پیشنهاد آمریکا پس بگیرد. معاون سفیر ایالات متحده، دوروتی شیا، در لحظات آخر درخواستی را به این منظور مطرح کرد. با این حال، اوکراین از این کار امتناع کرد و مجمع عمومی سه اصلاحیه پیشنهادی اروپا را تصویب کرد که به پیشنهاد ایالات متحده اضافه شد. این اصلاحیه‌ها تصریح می‌کردند که روسیه همسایه کوچکتر خود را در نقض منشور سازمان ملل متحد مورد حمله قرار داده است.

ماریانا بتسا، معاون وزیر امور خارجه اوکراین اعلام کرد که کشورش پس از حمله روسیه، که منشور سازمان ملل متحد را نقض کرده است، از «حق ذاتی در دفاع از خود» استفاده می‌کند. او گفت: «همزمان با سومین سالگرد این ویرانی - حمله کامل روسیه علیه اوکراین - از همه ملت‌ها می‌خواهیم که ثابت قدم بمانند و در کنار منشور، انسانیت و صلح عادلانه و پایدار بایستند.»

سفیر ایالات متحده نیز اظهار داشت که قطعنامه‌های قبلی سازمان ملل متحد که روسیه را محکوم کرده و خواستار خروج نیروهای روسی شده‌اند، نتوانسته‌اند جنگ را متوقف کنند. او گفت: «آنچه ما نیاز داریم قطعنامه‌ای است که نشان دهنده تعهد همه کشورهای عضو سازمان ملل متحد برای پایان پایدار جنگ باشد.»

تنش‌های بین ایالات متحده و اوکراین

این رای‌گیری نشان‌دهنده تنش‌های بین ایالات متحده و اوکراین پس از آن بود که ترامپ ناگهان مذاکرات با روسیه را برای حل سریع مناقشه آغاز کرد. این اقدام باعث ناراحتی رهبران اروپایی شد که احساس کردند از مذاکرات کنار گذاشته شده‌اند. مجمع عمومی سازمان ملل در حالی تشکیل جلسه داد که ترامپ میزبان امانوئل ماکرون، رئیس‌جمهور فرانسه، در واشنگتن بود.

ترامپ در اظهاراتی تند، ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین، را «دیکتاتور» خواند و اوکراین را به شروع جنگ متهم کرد. زلنسکی نیز پاسخ داد که ترامپ در «فضای اطلاعات نادرست» ساخت روسیه زندگی می‌کند. دولت ترامپ نه تنها از قطعنامه سازمان ملل متحد اوکراین حمایت نکرد، بلکه در لحظه آخر قطعنامه رقیب خود را پیشنهاد داد.

ایالات متحده همچنین خواستار رای‌گیری در مورد پیشنهاد خود در شورای امنیت سازمان ملل متحد شد، جایی که قطعنامه‌ها از نظر قانونی الزام‌آور هستند. چین که ریاست شورای امنیت را در این ماه بر عهده دارد، این جلسه را برای بعدازظهر دوشنبه برنامه‌ریزی کرد.

مجمع عمومی به مهم‌ترین نهاد سازمان ملل متحد در مورد اوکراین تبدیل شده است، زیرا شورای امنیت ۱۵ عضوی که مسئول حفظ صلح و امنیت بین‌المللی است، توسط حق وتوی روسیه فلج شده است. از زمان حمله روسیه در ۲۴ فوریه ۲۰۲۲، مجمع عمومی چندین قطعنامه را تصویب کرده است که این حمله را محکوم و خواستار خروج فوری نیروهای روسی شده است.

قطعنامه اصلی ایالات متحده که بسیار کوتاه بود، «تلفات غم‌انگیز جانی در سراسر مناقشه روسیه و اوکراین» را تصدیق می‌کرد و خواستار «پایان سریع مناقشه و صلحی پایدار بین اوکراین و روسیه» بود، اما به تجاوز نظامی مسکو اشاره‌ای نکرده بود.

پیشنهادهای فرانسه، مخالفت مسکو

سفیر فرانسه در سازمان ملل متحد، نیکلاس دو ریوییر، از طرف بیش از ۲۰ کشور اروپایی، سه اصلاحیه را پیشنهاد کرد که به گفته وی «وضعیت واقعی در اوکراین - جنگ تجاوزکارانه به رهبری روسیه علیه همسایه خود» را منعکس می‌کند. این اصلاحیه‌ها شامل تاکید بر حمله روسیه، تأیید حاکمیت اوکراین و خواستار صلح عادلانه و پایدار بودند.

سفیر روسیه در سازمان ملل متحد، واسیلی نبنزیا، هفته گذشته به خبرنگاران گفت که قطعنامه اصلی ایالات متحده «اقدام خوبی» بود. او پیشنهاد کرد که عبارت «از جمله با پرداختن به ریشه‌های آن» به قطعنامه اضافه شود. مجمع عمومی این اصلاحیه را نیز تصویب کرد، اما روسیه از قطعنامه اصلاح‌شده حمایت نکرد، زیرا به وضوح مسکو را به شروع جنگ متهم می‌کرد.

قطعنامه اوکراین به «حمله تمام عیار فدراسیون روسیه به اوکراین» اشاره دارد و خواستار خروج فوری و بدون قید و شرط نیروهای روسیه از قلمرو اوکراین است. این قطعنامه همچنین هرگونه دخالت نیروهای کره شمالی در کنار روسیه را نگران‌کننده دانسته و بر حاکمیت و تمامیت ارضی اوکراین تأکید می‌کند.