تنش‌ها در صربستان افزایش یافت؛ هزاران معترض ضد فساد در بلگراد به خیابان‌ها آمدند
جنبشی که در صربستان علیه فساد شکل گرفته در واقع جنبشی دانشجویی است که با ریزش سقف یک ایستگاه در شهر نووی ساد شکل گرفت. این جنبش ضد فساد رهبر مشخصی ندارد و الکساندر ووچیچ، رئیس‌جمهور صربستان آن را «توطئه غرب» می‌داند.
بخش خبر
ده‌ها هزار نفر از سراسر صربستان در تظاهرات ضد فساد در بلگراد، پایتخت صربستان شرکت کردند
ده‌ها هزار نفر از سراسر صربستان شنبه ۲۵ اسفند / ۱۵ مارس در تظاهرات ضد فساد در بلگراد، پایتخت صربستان شرکت کردند. این تجمع نقطه اوج ماه‌ها اعتراض علیه الکساندر ووچیچ، رئیس‌جمهور این کشور است.
در این روز طرفداران رئیس‌جمهور نیز شروع به برپایی چادر در پارکی مقابل کاخ ریاست جمهوری کرده‌اند. ووچیچ در اوایل این هفته هشدار داده بود که مأموران امنیتی برای مقابله با شرکت‌کنندگان در تظاهرات روز شنبه از نیروی قهریه استفاده خواهند کرد.
الکساندر ووچیچ که از سال ۲۰۱۴ نخست‌وزیر صربستان بود و سپس از سال ۲۰۱۷ به‌عنوان رئیس‌جمهور بر صربستان حکومت می‌کند، گفت تظاهرکنندگان هرگز نمی‌توانند او را وادار به کناره‌گیری کنند. او گفت: «اگر می‌خواهید جای من را بگیرید، باید من را بکشید.»
مقام‌های دولتی از نوامبر گذشته با اعتراضات تقریباً روزانه روبه‌رو بوده‌اند، در آن زمان سقف یک ایستگاه در نووی ساد، دومین شهر بزرگ صربستان، فرو ریخت و ۱۵ نفر کشته شدند. بسیاری فساد گسترده را عامل این فاجعه در این ایستگاه می‌دانند که در سال ۲۰۲۲ پس از بازسازی توسط ووچیچ افتتاح شد.
جنبش اعتراضیِ بدون رهبر، تاکنون عمدتاً مسالمت‌آمیز بوده اما ووچیچ ادعا کرده است که معترضان «می‌خواهند با خشونت به خواسته خود دست یابند و این پایان کار خواهد بود». او تهدید کرد که «بسیاری روز شنبه پشت میله‌های زندان خواهند افتاد».
خبرگزاری فرانسه گزارش داد که ناسیونالیست‌های افراطیِ شناخته‌شده، از جمله اعضای یک گروه شبه‌نظامی سابق که به ترور زوران جینجیچ، نخست‌وزیر صربستان در سال ۲۰۰۳ مرتبط بودند، در میان طرفداران ووچیچ دیده شده‌اند که نزدیک کاخ ریاست‌جمهوری چادر زده‌اند.
زروان جینجیچ، که رهبری اعتراضات خیابانی را برعهده داشت و در سال ۲۰۰۰ اسلوبودان میلوشویچ را سرنگون کرد، ۲۲ سال پیش توسط یک گروه شبه‌نظامی که با نام «کلاه‌قرمزها» شناخته می‌شد، ترور شد.
دراگان جیلاس، رهبر حزب آزادی و عدالت، که یک حزب اپوزیسیون است، در شبکه ایکس نوشت: «ووچیچ با آگاهی از اینکه صدها هزار نفر روز شنبه تظاهرات خواهند کرد، جنایتکاران، اوباشان و اعضای کلاه‌قرمزها را بسیج کرده و افرادی را از کوزوو آورده و در پارک پیونیرسکی مستقر کرده است.»
ووچیچ و حزب ترقی‌خواه صربستان (SNS)او که موفق شده‌اند مخالفان رسمی را به حاشیه ببرند، با اعتراضات دانشجویی متزلزل شده‌اند. این جنبشِ بدون رهبر، به‌دنبال اصلاحات اساسی است اما برنامه مشخصی برای تغییرات دموکراتیک ندارد.
معترضان خواستار پاسخگویی در مورد فاجعه نووی ساد و همچنین ایجاد نهادهای شفاف بر اساس حاکمیت قانون هستند. چندین نفر در ارتباط با واقعه مرگبار فرو ریختن سقف ایستگاه نووی ساد تحت تعقیب قرار گرفته‌اند. میلوش ووچویچ که زمانی شهردار نووی ساد بود و بعد نخست‌وزیر صربستان شد با آغاز بازسازی ایستگاه این شهر، در ماه ژانویه استعفا داد. شهردار فعلی نووی ساد نیز استعفا داده است.
ووچیچ، که به‌طور گسترده‌ای تصور می‌شود نخست‌وزیرش را قربانی کرده تا موقعیت خود را حفظ کند، تشکیل یک دولت انتقالی و برگزاری انتخابات در شش ماه آینده را رد کرده است. او با تکرار روایت‌های روسیه، این اعتراضات را «توطئه غرب» برای برکناری او از قدرت و نابودی صربستان توصیف کرده است.
دوشان اسپاسویچ، استاد دانشکده علوم سیاسی دانشگاه بلگراد، به خبرگزاری فرانسه گفت که استفاده دولت از زبان تحریک‌آمیز احتمالاً تلاشی برای منصرف کردن مردم از پیوستن به تظاهرات است.
اسپاسویچ گفت که ووچیچ احتمالاً «امیدوار است که معترضان با ایجاد خشونت، به پلیس بهانه‌ای برای مداخله بدهند و باعث شوند بیشتر مردم از اعتراضات کنار بکشند.»
پس از حوادثی که در آن با چند خودرو به معترضان یورش بردند و برخی از معترضان مجروح و در بیمارستان بستری شدند، ناظران خارجی به‌طور فزاینده‌ای نگران خشونت علیه معترضان هستند.
یک گروه فراجناحی از اعضای پارلمان اروپا در نامه‌ای به اورزولا فون در لاین، رئیس کمیسیون اروپا، نوشت: «پاسخ صربستان به این اعتراضات آزمونی تعیین‌کننده برای تعهد این کشور به استانداردهای اتحادیه اروپا خواهد بود.»
صربستان از سال ۲۰۱۲ نامزد عضویت در اتحادیه اروپا بوده است، اما پیشرفت‌ها در این زمینه با رهبری ووچیچ و موضع طرفدار روسیه این کشور در جنگ اوکراین، متوقف شده است.
اعضای پارلمان اروپا، از محافظه‌کاران تا چپ‌گرایان رادیکال، استدلال می‌کنند که اتحادیه اروپا نسبت به دولت صربستان «بیش از حد سهل‌گیر و آسان‌گیر» بوده است. این گروه از فون در لاین می‌خواهند که اطمینان حاصل کند صربستان پیش از دریافت هرگونه کمک مالی از اتحادیه اروپا، «انتخابات آزاد و منصفانه، دستگاه قضایی مستقل، رسانه‌های کثرت‌گرا و حاکمیت قانون» داشته باشد.
در چارچوب یک «برنامه رشد» قرار بوده است که صربستان از سال ۲۰۲۴ تا ۲۰۲۷، ۱,۵ میلیارد یورو کمک بلاعوض و وام ارزان‌قیمت از اتحادیه اروپا دریافت کند.
معترضان گفته‌اند که اعتراضات پس از روز شنبه ادامه خواهد یافت. آن‌ها در اینستاگرام نوشتند: «ما گام‌های نهایی را برنمی‌داریم. اگر خواسته‌های ما برآورده نشود، تا زمانی که عدالت برقرار شود، در خیابان‌ها باقی خواهیم ماند.»
نظرها
نظری وجود ندارد.