دونالد ترامپ منع تحویل بمب‌های قدرتمند ۹۰۰ کیلویی به اسرائیل را لغو کرد

دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری ایالات متحده آمریکا روز شنبه ۲۵ ژانویه/۶ بهمن اعلام کرد به ارتش این کشور دستور داده است توقفی که از سوی جو بایدن، رئیس‌جمهوری سابق، بر عرضه بمب‌های ۲۰۰۰ پوندی به اسرائیل اعمال شده بود، لغو شود.

طبق گزارش خبرگزاری رویترز پیشتر مایک هرزوگ، سفیر اسرائيل در ایالات متحده به رسانه خبری والا نیوز گفته بود که قرار است دونالد ترامپ در روزهای نخست ریاست جمهوری خود هم تحریم‌های باید علیه شهرک‌نشیان اسرائيلی را که به اتهام حمله‌های خشونت‌آمیز آن‌ها علیه فلسطینیان کرانه باختری اشغالی اعمال شده بود، بردارد و هم تعلیق در عرضه بمب‌های ۲۰۰۰ پوندی به اسرائيل را که دولت بایدن اعمال کرده بود، لغو کند.

ترامپ روز شنبه به خبرنگاران گفت: «ما [فروش] آن‌[بمب]ها را آزاد کردیم. امروز آن‌ها را آزاد کردیم. و آن‌ها (اسرائیلی‌ها) آن‌[بمب]ها را خواهند داشت. آنها برای آن[بمب]ها پول پرداخت کرده‌اند و مدت‌ها منتظرشان بوده‌اند. آن[بمب]ها در انبار بودند».

ترامپ در پاسخ به این سوال که چرا چنین بمب‌های قدرتمندی را به اسرائيل می‌دهد، پاسخ داد: «چون این [بمب]‌ها را خریده‌اند».

او ساعاتی قبل در پلتفرم تروث سوشال گفت: «بسیاری از چیزهایی که اسرائیل سفارش داده و برای آنها پول پرداخت کرده، اما بایدن آن‌ها ارسال نکرده، حالا در راهند!»

واشنگتن از زمان آغاز جنگ اسرائیل در غزه، میلیاردها دلار تسلیحات به اسرائيل کمک کرده است.

با این‌حال بایدن تحویل این بمب‌ها را در ماه مه ۲۰۲۴، در جریان جنگ اسرائیل در غزه به دلیل نگرانی از بالابودن سطح مرگباری این بمب‌ها و تأثیر آن‌ها بر جمعیت غیرنظامی، به‌ویژه در رفح به تعلیق درآورده بود. بایدن نگران بود اسرائيل از این بمب‌ها برای حمله به رفح استفاده کند. با این‌حال اسرائيل در همان ماه به رفح حمله کرد.

باوجود قطع فروش این اسلحه به اسرائيل، آژانس راستی‌آزمایی «ساند» وابسته به شبکه قطری الجزیره در سپتامبر سال گذشته میلادی گزارشی را منتشر و اعلام کرد که احتمالاً بمب‌های ساخت آمریکا از نوع MK-84 از سوی اسرائیل علیه اردوگاه خانواده‌های آواره استفاده شده‌اند. این نتیجه‌گیری بر اساس تحلیل اندازه گودال‌ها و تصاویر باقی‌مانده از قطعات بمب در این اردوگاه صورت گرفت.

این آژانس تأکید کرد گودال‌هایی که بمب‌های MK-84 برجای می‌گذارند، تقریباً ۱۵,۵ متر عرض و ۱۱ متر عمق دارند که با گودال‌های کشف‌شده در المواسی مطابقت دارد. پس از حمله مذکور که طبق گزارش الجزیره با انداختن سه بمب روی اردوگاه المواسی در جنوب غزه انجام شد، محلی که از سوی اسرائيل منطقه امن اعلام شده بود، حداقل ۱۹ نفر کشته و دست‌کم ۲۲ فلسطینی ناپدید شدند.

ارتش‌ها معمولاً از بمب‌های MK-84 به‌صورت محدود استفاده می‌کنند، اما گزارش شده است که اسرائیل بارها از این بمب‌ها برای کشتار فلسطینیان در غزه استفاده کرده است.

بمب‌های ۲۰۰۰ پوندی/یک تُنی چه نوع آسیبی می‌توانند ایجاد کنند؟

MK-84 یا مارک ۸۴ یک مهمات ۲۰۰۰ پوندی (۹۰۷/۲ کیلوگرمی) و یکی از سنگین‌ترین تسلیحات ارائه‌شده توسط ایالات متحده به اسرائیل است. وزن واقعی آن بسته به نوع باله‌ها، فیوزها و قطعات از ۸۹۴/۵ تا ۹۴۴/۸ کیلوگرم متغیر است.

MK-84 موج فشاری بسیار شدیدی ایجاد می‌کند که علاوه بر تخریب ساختمان‌ها، هر شکلی از زندگی را در شعاع ۳۶۵ متری از بین می‌برد.

طبق گزارش سازمان ملل متحد این بمب که همواره با یک شعاع انفجار گسترده‌ای ایجاد می‌کند، می‌تواند ریه‌ها را پاره کند، اندام‌ها را جدا کند، و حفره‌های سینوسی را تا صدها متر دورتر از محل انفجار منفجر کند. بتن و فلز ضخیم نیز نمی‌تواند مانع انفجار آن شود.

کمیسیون بین‌المللی صلیب سرخ سال ۲۰۲۲ در گزارشی اعلام کرد که استفاده از مواد منفجره این‌چنینی با اثرگذاری گسترده در مناطق پرجمعیت «به احتمال زیاد تخریب بی‌رویه‌ای خواهد داشت و اصل تناسب را نقض خواهد کرد.»

ایالات متحده از زمان جنگ جهانی دوم همواره از بمب‌های سنگین استفاده کرده اما به‌کار نسخه‌های کنونی این بمب‌ها به جنگ ویتنام بر می‌گردد. بمب مارک ۸۴ یک مهمات هوابرُی است که به‌دلیل نداشتن موتور، ظرفیت حمل مواد منفجره بیشتری دارد. به گفته رایان بروبست، تحلیلگر ارشد بنیاد «دفاع از دموکراسی‌ها» این بمب یکی از بزرگترین مهمات موجود در زرادخانه ایالات متحده است.

بمب ۲۰۰۰ پوندی دارای انواع مختلفی است؛ برخی برای نفوذ به اهداف عمیق زیرزمینی طراحی شده‌اند، در حالی که برخی دیگر بالای زمین منفجر می‌شوند و خسارات گسترده‌ای ایجاد می‌کنند. بسته به نوع بمب و محل انفجار، شعاع تخریب آن می‌تواند تا ۴۰۰ متر یا در مناطق خاص‌تر محدود باشد.

این بمب‌ها به‌عنوان «بمب‌های ابله» یا هدایت‌ناپذیر شناخته می‌شوند، اما با افزودن کیت‌های JDAM (کیت‌های اصلاح مستقیم مشترک)، که شامل باله‌های دم و سامانه ناوبری است، می‌توان آنها را به سلاح‌های دقیق‌تر تبدیل کرد. این کیت‌ها به نیروها اجازه می‌دهد مهمات را به سمت هدف هدایت کنند، به جای اینکه صرفاً آن را از جنگنده روی زمین بیندازند. با این حال، در یک محیط شهری پرجمعیت، حتی یک کیت JDAM نیز نمی‌تواند تفاوت زیادی ایجاد کند—یک حمله دقیق همچنان می‌تواند منجر به کشته شدن افراد غیرنظامی شود.

از زمان آغاز جنگ اسرائیل در غزه معترضان و گروهای حقوق بشری ماه‌ها به‌طور ناموفق خواستار تحریم تسلیحاتی اسرائیل بودند. با روی‌کار آمدن دونالد ترامپ، رئيس جمهوری جمهوری‌خواه در ایالات متحده این تحریم تسلیحاتی اکنون بسیار بعید به نظر می‌رسد.