آخرین خبرها از کرونا: پژوهش‌ها، درمان و واکسن

تعداد موارد تأیید شده ابتلا به ویروس جدید کرونا در جهان به ۳۴ میلیون نفر نزدیک شده و دست‌کم یک میلیون نفر تاکنون بر اثر بیماری کووید-۱۹ جان باخته‌اند. در حالی‌که آمار مبتلایان در جهان رو به افزایش است، صبح جمعه دوم اکتبر رئیس جمهوری آمریکا نیز از مثبت بودن تست کرونای خود و همسرش ملانیا خبر داد.

جهش کرونا

ویروس کرونا همچنان در حال موتاسیون (جهش) است. چنانچه پژوهشگران می‌گویند احتمال دارد که طی جهش سرایت‌پذیرتر شود.

در مطالعه‌ای که اخیرا در آمریکا با تحلیل  پنج هزار توالی ژنتیکی ویروس صورت گرفته، پژوهشگران به این نتیجه رسیدند که ویروس کرونا همزمان با گسترش در میان جمعیت جهان جهش می‌یابد. پژوهشگران هنوز نمی‌دانند که ویروس پس از جهش مرگبارتر می‌شود یا این‌که بر میزان اثرگذاری آن چه تغییری رخ خواهد داد. اما نتایج مطالعه نشان داده که سرایت و ابتلا به آن آسان‌تر خواهد شد.

دانشمندان همچنین احتمال می‌دهند که حتی پس از آمدن واکسن به بازار، ویروس به جهش ادامه دهد. البته در مورد آنفولانزا و بسیاری از دیگر ویروس‌ها جهش صورت می‌گیرد، به همین دلیل است که واکسن آنفولانزا هر سال تغییر می‌کند.

توصیه‌های هاروارد برای کرونا

هر چند که هنوز درمان قطعی برای بیماری کووید-۱۹ پیدا نشده است، اما پزشکان و دانشمندان توصیه‌هایی برای کمک به بیماران و مقابله با ویروس کرونا پیشنهاد می‌کنند. اغلب افراد مبتلا به ویروس کرونا می‌توانند دوره نقاهت را در منزل بگذرانند. توصیه پژوهشگران دانشکده پزشکی دانشگاه هاروارد این است که تقریبا هر آنچه در زمان ابتلا به آنفولانزا می‌کنید، در مورد کرونا نیز انجام دهید. در حال حاضر و در غیاب واکسن و دارویی موثر برای کرونا، استراحت فراوان، نوشیدن آب و مایعات به میزان کافی و استفاده از داروهای کاهش تب و درد نظیر استامینوفن توصیه شده است.

ایبوپروفن یا استامینوفن؟

آیا برای درمان سمپتوم‌های کووید-۱۹ می توان از ایبوپروفن استفاده کرد؟ برخی از پزشکان فرانسوی توصیه می‌کنند که از ایبوپروفن (مورتین، ادویل و مشابه آن) در زمان ابتلا به ویروس کرونا استفاده نشود. این توصیه بر اساس مشاهدات است و نه بر اساس مطالعه و پژوهش علمی. پزشکان فرانسوی مواردی از وخیم‌تر شدن بیماری و حتی ابتلا به ذات الریه را در میان افرادی که ایبوپروفن مصرف کرده بودند، مشاهده کرده‌اند.

سازمان جهانی بهداشت استفاده از استامینوفن را به جای ایبوپروفن برای کاهش تب و درد مربوط به ابتلا به ویروس کرونا توصیه می‌کند. حتی در صورت استفاده از استامینوفن باید توجه داشته باشید که مجموع مصرف روزنه از سه هزار میلی گرم تجاوز نکند.

آیا «ویتامین دی» از ابتلا به ویروس کرونا جلوگیری می‌کند؟

شواهدی در دست است که نشان می‌دهد ویتامین دی ممکن است به محافظت از ما در برابر ابتلا به ویروس کرونا  و یا پیشرفت آن کمک کند. دانشمندان تقریبا اطمینان دارند افرادی که سطح ویتامین دی در بدن‌شان پایین است ممکن است در برابر عفونت دستگاه تنفسی فوقانی آسیب‌پذیرتر باشند. یک تحقیق نشان می‌دهد که افرادی که از مکمل‌های ویتامین دی استفاده می‌کنند، به ویژه اگر سطح ویتامین دی در آن‌ها پایین باشد کمتر از سایرین احتمال ابتلا به موارد حاد عفونت دستگاه تنفسی در آن‌ها وجود دارد.

  ویتامین دی به دو طریق از شما در برابر کووید-۱۹ محافظت می‌کند. اول آن‌که می‌تواند سیستم دفاع طبیعی بدن را علیه ویروس‌ها و باکتری‌ها تقویت کند. دوم، مانع تشدید واکنش التهابی شود.

بدن به صورت طبیعی وقتی در معرض آفتاب قرار گیرد ویتامین دی می‌سازد.  اگر اعضای بدن شما (دست، پا و پشت ) بدون  گرم ضد آفتاب، پنج تا ده دقیقه در معرض تابش آفتاب قرار گیرد (تقریبا هر روز یا بیشتر روزهای هفته) به اندازه کافی در  بدن شما ویتامین دی ساخته خواهد شد. برخی از غذا ها نیز حاوی ویتامین دی هستند. از جمله: ماهی‌های چرب (ماهی تن، ماهی آزاد یا سالمون و ماهی خال‌مخالی یا ماکرل) ، پنیر و زرده تخم مرغ.

چقدر ویتامین دی زیاد است؟

میزان ویتامین دی برای بزرگسالان ( کمتر از ۷۰ سال) روزانه ۶۰۰ واحد و برای سالمندان بالای ۷۰ سال ۸۰۰ واحد  توصیه می‌شود. ویتامین‌هایی که دربازار به فروش می‌رسند معمولا بین ۱۰۰۰ تا ۲۰۰۰ واحد است که برای اغلب افراد خطری ندارد.  چنانچه بیش از ۴ هزار واحد ویتامین دی در روز مصرف کنید ممکن است با عوارض جانبی مواجه شوید.

مصرف بیش از اندازه ویتامین دی ممکن است خطرناک باشد. 

ویتامین سی و کرونا

ممکن است شنیده باشید که ویتامین سی در میزان بالا برای درمان بیماران مبتلا به کووید -۱۹ به کار می‌رود و عده‌ای هم برای پیشگیری از ابتلا به ویروس کرونا به مصرف ویتامین سی روی می آورند. چنانچه در صفحه راهنمای کرونای دانشگاه هاروارد آمده، برای برخی از بیمارانی که به شدت گرفتار عوارض کوویید-۱۹ هستند، به امید سرعت بخشیدن به بهبود به بیمار  تزریق وریدی ویتامین سی با دوز بالا صورت گرفته است، با وجود این هیچ شواهد قانع کننده علمی در زمینه کارآیی این روش وجود ندارد. در حال حاضر در چین مطالعاتی در دست انجام است تا موثر بودن این درمان روشن شود، نتیجه این مطالعات پاییز امسال منتشر خواهد شد.

از نقطه نظر پیش‌گیری نیز شواهدی علمی برای این که اعلام کنیم ویتامین سی مانع ابتلا به ویروس کرونا می‌شود هنوز در دسترس نیست. البته مصرف دوز استاندارد ویتامین سی ضرری ندارد، اما مصرف بیش از اندازه آن ممکن است عوارض جانبی نظیر حالت تهوع و گرفتگی عضله ایجاد کرده و یا خطر تولید سنگ کلیه را افزایش دهد.

 واکسن

روند تحقیق، تولید، تست و توزیع واکسن معمولا سال‌ها طول می‌کشد، اما در مورد واکسن کرونا شرایط متفاوت است. همه گیری و سرعت انتقال آن، مسابقه‌ای جهانی برای تولید واکسن را آغاز کرده و  دانشمندان امید دارند تا سال آینده ویروس موثر و ایمنی برای کرونا در دسترس همگان قرار گیرد.  

دانشمندان و تیم‌های پژوهشی در سراسر جهان مشغول کار و تحقیق بر روی ده‌ها واکسن برای مقابله با بیماری کووید-۱۹ هستند. در حال حاضر ۴۳ واکسن مرحله آزمایش‌های بالینی بر روی انسان را می‌گذرانند، ۹۱ واکسن در مرحله پیش بالینی به صورت فعال در حال آزمایش بر روی حیوانات هستند. پنج واکسن برای استفاده محدود تأیید شده‌اند (که دو واکسن روسی و چینی در این دسته قرار می‌گیرند) و هنوز هیچ واکسنی برای استفاده تمام‌عیار و در مقیاس تجاری و گسترده تأییدیه نگرفته است.

واکسن کی‌ می‌آید؟

جواب کوتاه این است: احتمالا اوایل سال آینده میلادی. با وجود این که در خبرها آمده بود که احتمال دارد در آمریکا مقادیر محدودی واکسن در ماه‌های اکتبر و نوامبر آماده توزیع باشد، اما هنوز بهترین برآورد از زمان توزیع واکسن همان سال آینده است. 

سازمان جهانی بهداشت هشدار داده است که تا پیش از تولید و توزیع واکسن موثر شمار قربانیان این بیماری در سراسر جهان به ۲ میلیون نفر خواهد رسید.  در نهمین ماه از همه‌گیری این بیماری و در آخرین روزهای ماه سپتامبر شمار تلفات کووید-۱۹ از مرز یک میلیون نفر گذشت.

شرکت دارویی مدرنا (از پیشتازان رقابت تولید واکسن) در آخرین روز سپتامبر اعلام کرد که واکسن تولیدی این شرکت تا پیش از بهار سال آینده برای توزیع عمومی آماده نخواهد شد.

هر چند سیاستمداران برای تسریع توزیع واکسن بر شرکت‌های دارویی فشار می‌آورند، اما دانشمندان نسبت به عواقب تعجیل در تولید واکسن هشدار داده و تاکید می‌کنند که واکسن باید مراحل نظارتی را طی کند.

ماسک

دکتر آنتونی فاوچی، اپیدمیولوژیست ارشد دولت فدرال و مدیر انستیتوی ملی آلرژی و بیماری‌های واگیر آمریکا می‌گوید که حتی پس از آن که واکسن در اختیار عموم قرار گرفت پوشیدن ماسک و فاصله‌گذاری اجتماعی برای مدتی همچنان ضروری خواهد بود.

دکتر فاوچی در یک جلسه استماع در کنگره به سناتورهای آمریکایی گفت که واکسن شرایط را یک شبه تغییر نخواهد داد.

دکتر فاوچی گفت: «در دسترس قرار گرفتن واکسن یک گام بزرگ برای کنترل ابتلا ( به کویید-۱۹) است، اما باعث ریشه کنی یا نابودی آن نخواهد شد»

دوایی برای کرونا

تا به امروز هیچ دارویی برای درمان یا پیشگیری از ابتلا به کووید-۱۹ درست نشده است. 

در حال حاضر به موازات تلاش‌ها برای یافتن واکسن، بسیاری ازشرکت‌های دارویی و پژوهشگران بر روی یافتن دارویی برای درمان کووید-۱۹ کار می‌کنند و تعدادی از این داروها در حال آزمایش بالینی هستند. سازمان جهانی بهداشت با برخی از این شرکت‌ها در حال همکاری است. بیش از ۱۵۰ داروی مختلف در سراسر جهان در دست بررسی است. اغلب این داروها برای درمان دیگر بیماری‌ها به کار می‌روند و اکنون پژوهشگران در حال بررسی تأثیر آنها بر روی ویروس کرونا هستند.

آخرین توصیه‌ها 

به نظر می‌رسد هنوز اول راه کرونا هستیم و این ویروس مدت‌ها با ما خواهد ماند. برخی از کشورها (از جمله ایران) باز به وضعیت قرمز بازگشته‌ و وارد موج دوم و حتی سوم شده‌اند.

توصیه‌های سازمان جهانی بهداشت همچنان تغییری نکرده: «در غیاب واکسن، فاصله‌گذاری اجتماعی، پوشیدن ماسک، شستن مرتب دست، سرفه نکردن در جهت دیگران، خودداری از شرکت در مناطق و اماکن شلوغ و محدود کردن مسافرت‌ها بهترین راه برای مقابله و کنترل شیوع بیماری کروناست.»

ارزان‌ترین، موثرترین و در دسترس‌ترین راه پیشگیری از کووید-۱۹ همان راه قدیمی بهداشتی است: صابون زدن دست‌ها.

 در همین زمینه: