وقت تنگ مذاکره برای دولت روحانی و پیشنهاد میانجی‌گری اروپا
محمدجواد ظریف در مصاحبه با شبکه خبری سی‌ان‌ان پیشنهاد داد اتحادیه اروپا میانجی بازگشت تهران و واشنگتن به برجام شود. او گفت مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا باید مسئولیت هماهنگی کمیسیون مشترک برجام را بپذیرد.
محمدجواد ظریف، وزیر خارجه ایران در گفت‌وگو با کریستین امانپور خبرنگار شبکه خبری سی‌ان‌ان، درباره شرایط فعلی که در آن جمهوری اسلامی و آمریکا یکدیگر را به برداشتن گام نخست برای بازگشت به برجام ملزم می‌دانند، گفت: جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا باید مسئولیت هماهنگی کمیسیون مشترک برجام را بپذیرد و «گام‌هایی را که لازم است توسط ایالات متحده آمریکا و جمهوری اسلامی ایران برداشته شود، مشخص کند».
دولت جو بایدن، رئیس جمهوری آمریکا خواستار بازگشت ایران به برجام است و می‌گوید در صورتی که ایران به همه تعهدات هسته‌ای مشخص‌شده در برجام بازگردد، ایالات متحده نیز به این توافق باز خواهد گشت. آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا در نخستین نشست خبری خود گفته آمریکا ابتدا منتطر می‌ماند تا ایران به تعهداتش در برجام پایبند بماند.
ایران اما بازگشت به تعهدات هسته‌ای را به لغو تحریم‌های اقتصادی منوط کرده و خواهان برداشته شدن «فشار حداکثری» از روی فعالیت‌های اقتصادی جمهوری اسلامی است. ساعاتی پیش از مصاحبه ظریف، سعید خطیب‌زاده سخنگوی وزارت خارجه نیز گفته بود «هیچ مذاکره دوجانبه‌ای با آمریکا نه لازم است و نه در این خصوص خواهیم داشت. آمریکا لازم است به تعهداتش برگردد و اگر این اقدام صورت بگیرد در چارچوب کمیسیون مشترک برجام امکان گفت‌وگو است.»
ظریف در این مصاحبه که دوشنبه یکم فوریه / ۱۳ بهمن منتشر شد، گفت اگر «جنگ اقتصادی» علیه ایران متوقف شود، ما کاملاً به برجام برمی‌گردیم و مسائلی مانند ذخایر اورانیوم غنی‌شده ایران «در کمتر از یک روز قابل حل است». او افزود:
«برخی از اقدامات بازگشتی ایران نیز ممکن است چند روز یا چند هفته به‌طول انجامد اما بیشتر از زمانی که لازم است تا دستورات اجرایی برای لغو تحریم‌های دولت ترامپ صادر شود، طول نخواهد کشید.»
وزیر خارجه جمهوری اسلامی بار دیگر مذاکره بر سر مسئله برنامه موشکی ایران و حضور نظامی ایران در کشورهای منطقه را رد کرد و به صورت ضمنی این موارد را مسائلی خواند که «مذاکره‌کنندگان در سال ۲۰۱۵ توافق کرده‌اند بر سر آن‌ها توافق نکنند».
با این‌حال نماینده دولت بایدن در امور ایران می‌گوید جو بایدن قصد دارد پس از بازگشت به برجام، این پیمان را به زمینه‌های دیگر گسترش دهد.
«مذاکره با واشنگتن به رهبر بستگی دارد نه دولتی که برسر کار است»
رابرت مالی، نماینده ویژه آمریکا در امور ایران در مصاحبه با روزنامه ایتالیایی کوریره درباره حمایت حزب دموکرات از راهبرد «فشار حداکثری» علیه ایران و امکان رسیدن به توافقی که تنها به فعالیت‌های هسته‌ای محدود نشود، گفت: رئیس جمهوری جدید آمریکا ضمن افزایش همکاری با اروپا و کشورهای خاورمیانه می‌خواهد ابتدا به برجام برگردد و پس از آن این توافق را گسترش دهد.
رابرت مالی با اشاره به ترور محسن فخری‌زاده، کارشناس هسته‌ای ایران، گفت به‌رغم اینکه این اقدام با هدف «درگیری فیزیکی مستقیم» با ایران و سخت‌تر کردن کار دولت بعدی انجام شد، مهار فعالیت‌های هسته ای ایران هنوز به نفع ایالات متحده است و چون نفع ایران در کاهش تحریم‌هاست، بازگشت به برجام به‌رغم پیچیدگی، امکان‌پذیر است.
نماینده ویژه آمریکا در امور ایران در پاسخ به سوالی درباره امکان حصول توافق با جمهوری اسلامی در زمان باقی‌مانده از فعالیت دولت حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران گفت:
«واضح است که مذاکره در دوره ریاست جمهوری احمدی‌نژاد دشوارتر از روحانی بود، اما در نهایت روند تصمیم‌گیری در ایران انتخابی‌تر است و رهبر نقش اصلی را بازی می‌کند. به همین خاطر فکر نمی‌کنم اگر ما قبل از انتخابات ایران به توافق نرسیم، کار تمام شده باشد. امیدوارم این مهم زودتر حاصل شود و دو طرف بتوانند به توافق برسند، اما حتی اگر تندروها در انتخابات پیروز شوند، تصمیم برای تعامل با ایالات متحده به رهبر و دیگران بستگی دارد و به سادگی توسط هر شخصی که در دفتر رئیس جمهوری نشسته باشد، تعیین نخواهد شد.»
مالی درباره اینکه ممکن است با روی کار آمدن دولت محافظه‌کار، علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی نیز موضع محافظه‌کارانه‌تری در قبال مذاکره با ایالات متحده اتخاذ کند گفت:
«اگر رهبر ایران مخالف گفت‌وگو با ایالات متحده بود، هیچ گفت‌وگویی حتی با رئیس‌جمهوری اصلاح‌طلب در کار نبود. اگر او نخواهد، این اتفاق نمی‌افتد. از طرف دیگر اگر او بخواهد، می‌توانیم انتظار داشته باشیم که این اتفاق حتی در زمان روی کار آمدن رئیس‌جمهوری محافظه‌کارتر هم بیفتد.»
جمعه گذشته امانوئل مکرون، رئیس جمهوری فرانسه خواهان مشارکت عربستان سعودی در مذاکرات با ایران شده و گفته بود این‌بار رویکرد غرب سختگیرانه‌تر است. وزارت خارجه ایران موکداً هرگونه گفت‌وگو با عربستان سعودی درباره نفوذ ایران در خاورمیانه را رد کرده است.
در همین زمینه:
نظرها
نظری وجود ندارد.