سند همکاری ۲۵ ساله با چین امضا شد

وزرای خارجه چین و ایران، ساعتی پیش سند ۲۵ ساله همکاری‌های راهبردی ایران و چین را امضا کردند.

وانگ‌یی، وزیر خارجه چین که روز گذشته وارد تهران شده است، امروز ۷ فروردین با علی لاریجانی، نماینده علی خامنه‌ای و حسن روحانی دیدار کرد. خبر نهایی شدن این قرارداد پس از دیدار وانگ‌یی با علی لاریجانی منتشر شد. امضای این قرارداد در محل وزارت خارجه بیشتر نمادین بود چرا که ایران در تیرماه سال گذشته متن این سند را به تایید هیئت دولت رسانده بود.

هنوز متن این سند به صورت رسمی منتشر نشده است. در تابستان سال ۱۳۹۸ که برای نخستین بار موضوع تدوین سند ۲۵ ساله مطرح شد، منتقدان آن را با قراردادهایی مانند ترکمانچای مقایسه کردند. یک متن غیررسمی از پیش‌نویس این سند هم پیش‌تر در رسانه ها منتشر شده است که در آن صرفا کلیات نقشه راهبردی میان دو کشور در موضوعات اقتصادی، بین‌المللی و امنیتی اشاره شده است.

ضمایم این سند نیز که در آن‌ها جزئیات پروژه‌ها و برنامه‌های مشترک دو کشور روشن می‌شود از سوی دو طرف منتشر نشده است.

پیش به سوی شرق

 موضوع تدوین سند استراتژیک طولانی‌مدت میان ایران و چین نخستین بار چند روز پس از آغاز اجرای توافق برجام در بهمن‌ماه ۱۳۹۴ منتشر شد. در آن زمان شی‌جی‌پینگ، رئیس‌جمهوری چین به عنوان اولین رئیس دولت پس از اجرای برجام به ایران سفر کرد و در دیدار با علی خامنه‌ای خواستار دستیابی به توافق کلان و طولانی‌مدت با ایران شد.

نهایتا در مذاکرات میان دولت‌های دو کشور در این سفر قرار شد تا هر دو طرف کار بر روی تدوین پیش‌نویس یک سند همکاری راهبردی را آغاز کنند. این پیش‌نویس با وقفه‌های فراوان در تیرماه ۱۳۹۸ تهیه شد. در دو سال گذشته، دو کشور وقت خود را صرف اصلاح و تدوین سندهای ضمیمه این پیش نویس کرده‌اند. سندهایی که حتی متن پیش‌نویس آن‌ها نیز هنوز به رسانه‌ها راه نیافته است.

به صورت غیررسمی گفته شده است که در ضمایم این سند، چین موافقت کرده که در سال‌های آینده حدود ۴۰۰ میلیارد دلار در ایران سرمایه‌گذاری کند. بخش عمده این سرمایه‌گذاری بر روی بخش نفت‌وگاز متمرکز خواهد شد.

همچنین گفته می‌شود که ایران نیز متعهد شده است که امتیازات اقتصادی قابل توجهی به چین برای ورود تقریبا انحصاری به بازار کالا و فناوری بدهد و همچنین راهبرد امنیتی چین برای اجرای طرح کمربند-جاده را پیاده سازی کند.

نشریه بریتانیایی پترولیوم اکونومیست پیش‌تر در گزارشی تفصیلی به‌نقل از یک منبع نزدیک به شرکت نفت ایران که نام او ذکر نشده بود، نوشته بود که ضمایم توافق راهبردی ایران و چین، شامل تخفیف و امتیازهای بسیار به چین در زمینه سرمایه‌گذاری نفت و گاز ایران است. این امتیازات عبارت‌اند از:

همچنین براساس این گزارش ایران قرار است به مشتری بزرگ تسلیحات نظامی چینی در منطقه خاورمیانه تبدیل شود.