برون‌سپاری در شرکت توانیر و جدال سیمبانان با مرگ برای لقمه‌ای نان
در سه هفته اول تیر ماه، ۶ سیمبان (تکنیسین تعمیر و نگهداری) برق در نقاط مختلف ایران در اثر برق‌گرفتگی حین کار جان خود را از دست داده‌اند.
در سه هفته اول تیر ماه، ۶ سیمبان (تکنیسین تعمیر و نگهداری) برق در نقاط مختلف ایران در اثر برق‌گرفتگی حین کار جان خود را از دست داده‌اند. یک سیمبان اداره برق قائم شهر، که همکارش یکشنبه ۲۰ تیر حین کار دچار برق‌گرفتگی شد و جان باخت، می‌گوید: «در خیلی از موارد حتی شرکت‌های توزیع برق از دادن آمار فوتی‌ها و دلایل رخداد حادثه امتناع کرده و آن‌ها را کتمان می‌کنند».
شرکت توانیر سیمبانان را در چارت سازمانی خود قرار نداده است و مدعی است از آن جا که سیمبانان نیروهای پیمانکاری هستند، مسئولیتی در قبال آن‌ها ندارد.
یک روز پس از فوت این کارگر پیمانی، مدیرکل روابط عمومی شرکت توانیر در پاسخ به اعتراض سیمبانان به ناامنی شرایط کار و عدم برخورداری از مزایای مربوط به مشاغل سخت و زیان‌آور، از شرکت توانیر سلب مسئولیت کرد.
در شرکت توانیر همانند سایر سازمان‌های دولتی برون‌سپاری خدمات و جذب نیرو به واسطه شرکت‌های پیمانکاری، به ابزار سلب امنیت شغلی و کاهش امکانات رفاهی کارکنان تبدیل شده است. حدود ۵۰ هزار تن کارکنان صنعت برق ایران «غیر رسمی» و اغلب نیروهای شرکتی و قراردادی‌اند. سیمبانان، آسیب‌پذیرترین کارکنان توانیر هستند و در معرض بیماری‌های ناشی از حرفه و حوادث کار منجر به مرگ قرار دارند.
مرگ ۶ سیمبان در کمتر از یک ماه
روز ۲۰ تیر، یک سیمبان شاغل در شرکت توزیع برق شهرستان قائم شهر در استان مازندران هنگام کار دچار برق‌گرفتگی شد و جان باخت. رسانه‌ها نام این سیمبان را «حمد درزی» اعلام کردند که در ارتفاع ۱۶ متری تیرک برق دچار حادثه برق گرفتگی شده و در اثر شدت صدمات جان باخته است.
یک هفته پیش از مرگ «حمد درزی» سیمبان اداره برق قائم شهر، سه کارگر سیمبان در گیلان و سیستان و بلوچستان بر اثر برق گرفتگی جان خود را از دست دادند.
۱۶ تیر اسماعیل زارع سیمبان خط گرم اداره برق شهرستان لاهیجان بر اثر برق‌گرفتگی از بالای تیرک برق سقوط کرد و به کما فرو رفت.
محسن اشکانی سیمبان جوان و از نیروهای شرکت پیمانکار شرکت توزیع برق سیستان و بلوچستان نیز روز ۱۴ تیر هنگام رفع مشکل برق‌رسانی دچار برق گرفتگی و سقوط از ارتفاع تیرک شد و جان باخت.
سیمبانان در معرض آسیب‌های جسمی و سیستم عصبی
به رغم آمار بالای حوادث کار منجر به مرگ در میان سیمبانان، حوادث کار نوک کوه یخ مشکلات جسمی و عصبی است که در نتیجه کمبود امکانات ایمنی و شرایط کار نامناسب با آن مواجه اند. اغلب سیمبانان از طریق قراردادهای کوتاه مدت به واسطه شرکت‌های پیمانکاری با دستمزد کم و در مواردی بدون بیمه کار در شرکت توزیع برق کار می‌کنند. آن‌ها به دلیل نوع کار و سر و کار داشتن با میدان‌های مغناطیسی در معرض آسیب‌های جسمی و سیستم عصبی قراردارند.
یک کارگر سیمبان، در توضیح مخاطراتی که سیمبانان به دلیل نوع کار و نبود تجهیزات ایمنی از سوی دیگر با آن مواجه‌اند به خبرگزاری دولتی کار ایران (ایلنا) گفته است:
«کارگران که بالای دکل قرق فشار قوی در معرض میدان الکترومعناطیسی قرار می‌گیرند تمرکز حواس خودرا از دست می‌دهند و در برخی موارد لرزش دست دارند و حتی گوش‌هایشان برای شنیدن صدای همکارشان که در پایین دکل ایستاده شنوایی ندارد. به همین دلیل در صورت نداشتن تجهیزات مناسب به دلیل نداشتن تعادل درصد امکان برق گرفتگی و سقوط آن‌ها بسیار است. سیمبانان زیادی امروزه جان خود را از دست داده و یا دچار قطع و نقص عضو شده‌اند. در عین حال برخی دیگر در معرض انواع بیماری‌های عصبی، الزایمر زودرس و کوری چشم… قرار گرفته‌اند اما به دلیل آنکه قانون کار از آن‌ها هیچ حمایت نمی‌کند، نه سختی کار دارند و نه بیمه مناسبی که بتواند مخارج درمان و حتی پیشیگری آن‌ها را تامین کند.»
آیین‌نامه مشاغل سخت و زیان‌آور سیمبانی را در زمره مشاغل سخت و زیان‌آور به رسمیت می‌شناسد اما سیمبانان قادر به استفاده از مزایای این قانون برای بازنشستگی پیش از موعد نیستند. آن‌ها توسط پیمانکاران به کار گرفته شده‌اند و در چارت سازمانی شرکت توانیر قرار ندارند. پیمانکاران نیز که از طریق شرکت در مناقصه موفق به عقد قرارداد با شرکت توانیر شده‌اند، از طریق کاستن از حقوق و مزایای شغلی کارگران از جمله بیمه، امتناع از تهیه امکانات و تجهیزات ایمنی از جمله لباس کار، دستکش، و کلاه مناسب برای کار در میدان‌های مغناطیسی، هزینه‌های خود را کاهش می‌دهند.
سیمبان قائم شهری که دو روز پیش همکار خود را از دست داده است، از افزایش آمار حوادث منجر به مرگ می‌گوید و می‌افزاید:
«تقریبا هر هفته یکی از همکارانمان جان خود را به خاطر کمبود امکانات ایمنی و شرایط کارنامناسب از دست می‌دهد. هیچ کسی در وزارت نیرو به فکر چاره‌اندیشی برای جلوگیری از این حوادث مرگبار نیست؟»
گروهی از سیمبانان، که مدت‌هاست برای به رسمیت شناختن شغلشان به عنوان کار سخت و زیان‌آور تلاش می‌کنند، به ایلنا گفته‌اند: برخورداری از امکانات این قانون، حق کارگرانی است که سال‌هاست پای دکل‌های فشار قوی جان می‌دهند.
پاسخ مدیرکل روابط عمومی شرکت توانیر به این خواست اما جز فرافکنی نیست. او می افزاید:
«هر کدام از سیمبانان عزیز شرکت‌های توزیع برق که تشخیص می‌دهند کارشان جزو مشاغل سخت و زیان‌آور است و خود نیز تمایل دارند از این مزایا استفاده کنند می‌بایست شخصا درخواست خود را به اداره کار استان خود تحویل داهند».
نظرها
نظری وجود ندارد.