بیست و سومین جلسه دادگاه حمید نوری: «پدرم پرسید پیکر پسرم کجاست و آنها گفتند جسدی در کار نیست»

«برادرم عادل روزدار را در همان تابستان ۶۷ به قتل رساندند و این دادخواهی از این نظر اهمیت دارد که صدای دادخواهی همه قربانیان و همه عزیزان ما در آن تابستان دهشتناک است. صدای دادخواهی همه ماست که در عرض این ۳۳ سال با این زخم بزرگ زندگی کرده‌ایم. این دادگاه همچنین از این نظر اهمیت دارد که بتواند این شخص (حمید نوری) را که جمهوری اسلامی را هم نمایندگی می‌کند، پاسخگو کند.»

«این عکس آخرین عکس گرفته شده از برادرم است. او تیر ماه سال ۱۳۶۲ به اتهام عضویت در حزب توده دستگیر و به ۶سال زندان محکوم شد. وقتی او دستگیر شد و زندانی بود من نتوانستم به ملاقات او بروم چون خودم و همسرم هم عضو حزب [توده] بودیم و مخفیانه زندگی می‌کردیم. برادر من دندان‌پزشکی خوانده بود. طبق شهادت برادر بزرگ‌تر من، عادل در زندان کمیته مشترک، اوین، قزل‌حصار و گوهردشت زندانی بوده است.»

«اگرچه این نامه که بخشی از آن از سوی زندان‌بانان سانسور شده است خطاب به برادر بزرگ‌تر از من، عارف روزدار نوشته، اما مخاطب آن در واقع همسر من است. او در پایان این نامه از من و پسرم نام می‌برد و روی ما را می‌بوسد…»

«این نامه هم خطاب به برادرم کامل [روزدار] نوشته شده است اما مخاطب آن من و همسرم هستیم و عادل در آخر نامه، نام فرزندان من، نگار و یاشار را می‌آورد. این نامه پیش از آغاز اعدام‌ها نوشته شده و از طریق پدرم و کامل، به ما در سوئد رسیده است. ما از این نامه‌ها کپی می‌گرفتیم و این کپی نامه‌هاست که به دادگاه تحویل داده شده است. ما پاسخ این نامه را نوشتیم و برای او فرستادیم اما به نظر می‌رسد که پاسخ ما به دست او نرسیده باشد، چون او احتمالا قبل از دریافت نامه به قتل رسیده است.»

«بر اساس اطلاعاتی که من بار دیگر و به تازگی از برادرم گرفتم، او و پدرم آخرین بار در اوایل ماه تیر سال ۶۷ با برادرم عادل ملاقات کرده‌اند. بعد از آن (دو هفته بعد)، بار دیگر آنان برای ملاقات با عادل به زندان مراجعه می‌کنند اما خبری از ملاقات نیست. این اتفاق چند بار تکرار می‌شود. در نهایت از سوی زندان به آنان می‌گویند در زندان “شلوغی” شده و فعلا خبری از ملاقات نیست. آنها گفته بودند که ما خودمان خبرتان خواهیم کرد. ما در سوئد و بقیه اعضای خانواده در ایران بسیار نگران عادل بودیم. من نمی‌خواستم باور کنم که اعدام‌ها در جریان است….»

«۱۵ آذر به برادرم تلفن می‌کنند که به زندان اوین مراجعه کنند. پدرم با دو برادرم روز ۱۶ آذر به زندان اوین می‌روند، اما به دو برادرم اجازه ورود نمی‌دهند. پدرم برای من تعریف کرده بود که به او چشم‌بند می‌زنند و به اتاقی می‌برندش، آنجا او را می‌نشانند و یک نفر از روی یک کاغذ شروع می‌کند اتهامات برادرم را از رو خواندن. پدر من که خیلی نگران بوده، آنجا نگرانی‌اش تشدید می‌شود. او می‌گوید که به من بگویید پسرم زنده است …. پسر من که چیزیش نشده …. آن شخص به پدرم می‌گوید که باید ساکت باشد تا او تمام کاغذش را بخواند. پدرم ساکت می‌شود و او این کار را می‌کند و در نهایت به پدرم می‌گوید که عادل اعدام شده است. بعد او را می‌ترسانند و تهدیدش می‌کنند. به او می‌گویند اجازه برگزار کردن هیچ مراسمی برای سوگواری ندارد. بعد هم ساکی از عادل را تحویلش می‌دهند. پدرم می‌پرسد پیکر پسرم کجاست و آنها می‌گویند جسدی هم در کار نیست و چیزی وجود ندارد که تحویل‌تان بدهیم. آنان به هیچ وجه اطلاعاتی درباره اینکه این اعدام کجا انجام شده است، نمی‌دهند. همین‌طور هیچ کاغذ و گواهی فوتی هم به پدرم نمی‌دهند.».

«ما هنوز و همچنان از محل دفن برادرم اطلاعی نداریم و هیچ پیکری به ما تحویل داده نشده. تنها بر اساس گمانه‌ها فکر می‌کنیم او و دیگر هواداران گروه‌های چپ در گورستان خاوران به صورت دسته‌جمعی دفن شده‌اند. پدر و مادرانی که خبردار شده بودند آنجا گور دسته‌جمعی هست، رفته بودند و با دست زمین را کنده بودند و به بدن برخی از دفن‌شدگان رسیده بودند ….»

«برای ما که عضو یک سازمان بودیم و فعالیت داشتیم، عادی بود که از فعالیت‌های هم خبر نداشته باشیم، اما حدس و گمان بر این بود که برادرم عضو مخفی حزب توده بود و آن شاخه برای اینکه از هم نپاشد، برای خودش تشکیلات ویژه‌ای داشت.»

«برای ما تعریف کردند که عادل با لبخندی که همیشه روی صورتش داشت با آنها روبه‌رو شده. پدرم ارتباطاتی داشت و به او گفته بودند اگر عادل انزجارنامه بنویسد و با جمهوری اسلامی همکاری کند، می‌تواند آزاد شود. البته تصحیح کنم به عادل این را مستقیم نگفته بودند. به همین دلیل پدرم در آخرین دیدار همین را به عادل گفته بود که نامه را بنویس و ما کمک می‌کنیم آزاد شوی. عادل در پاسخ گفته بود که کاری نکرده و چنین نامه‌ای را نمی‌نویسد.»

«طبق شهادت دوستان عادل، او روز ۵ شهریور با شروع اعدام‌ چپ‌ها اعدام شده است. من این را با گوش خودم از هم‌بندی‌های او شنیده‌ام. یکی از آنها امیرحسین بهبودی است که همبندی عادل بوده است و حتی یک کتاب هم نوشته به اسم “یک جنگل ستاره داره”. یک شخص دیگر هم گفته اسم عادل و چند نفر دیگر از بند آنها را خوانده‌اند و آنان را با چشم‌بند برده‌اند. بعد از آن عادل هرگز برنگشته. حتی کسانی که در ایران هستند -یکی از آنها در راهروی مرگ بوده- و شاهد این وقایع بود از برادرم عادل روزدار نام برده است.»

«درست است. بعد از دو سال من را داخل اتاقی در قزل‌حصار بردند و از من پرسیدند بچه‌های داخل بند در مورد ما صحبت می‌کنند یا نه؟ من گفتم نه من چیزی نشنیدم. کمی با تندی با من برخورد کردند و من را به داخل بند برگردانندند. بعد از مدتی فاتحی که دادیار کرج بود، آمد گفت ۱۲ سال به تو حکم دادیم و برو تا آخر عمرت در زندان بمان.»

»بله، ابتدا یک ماه در انفرادی بودم، بعد از من پرسیدند می‌خواهی به بند جهاد بروی یا نه؟ من قبول نکردم و مقداری من را کتک زدند، بعد از یکی دو روز آمدند من را به بند ۸ بردند. حدودا ۴ ماه در بند ۸ بودم، بعد سر موضوعی که پدر و مادر و خواهر کوچکم به ملاقات من آمده بودند و من وقتی در کابین ملاقات درباره اذیت و آزارها و شکنجه‌های داخل زندان برای آنها تعریف کردم، بعد سر همین صحبت‌ها پدر، مادر و خواهر من را دستگیر کردند، خود من را هم به کرج بردند چند روز کتک زدند، اذیت کردند، بعد دوباره به انفرادی برگرداندند و ۶ ماه در انفرادی بودم. سپس از انفرادی به بند ۹ منتقل شدم. تقریبا اواخر من را به بند یک بردند، حدودا ۱۰ روز قبل از اعدام‌ها دقیقا یادم نیست کی بود، آمدند و تعدادی از ما را در بند صدا زدند و با کتک به روبه‌روی بند جهاد بردند. چون نمی‌خواستیم به آنجا برویم به همین دلیل ما را کتک زدند. در بند جهاد حدود ۱۰ روز بیشتر طول نکشید که اعدام‌ها شروع شد. بعد از روز دادگاه که پیش هیات مرگ بردند، از آنجا بلافاصله من را به انفرادی بردند و آنجا دو ماه ماندم، سپس از آنجا دوباره من را به بند ۲ بردند. بعد از آن هم چند بار به بندها و فرعی‌های مختلف منتقل. حدودا ۲۰ شهریور بود که من را به یکی از فرعی‌ها بردند و بعد از آن آزاد شدم.»

«ما زمانی که بند یک بودیم، جنگ ایران و عراق که تمام شد تعدادی از ما را حدود ۴۰-۵۰ نفر را به روبه‌روی بند جهاد بردند همراه با ضرب و شتم. بعد تا آن زمان روزنامه‌های خود جمهوری اسلامی را به ما می‌دادند و یک تلویزیون هم داشتیم، اما آمدند و همه آنها را جمع کردند. من خبر نداشتم که دارند اعدام می‌کنند و بقیه هم به نظرم خبر نداشتند. اکثر ما فکر می‌کردیم احتمال آزادی‌مان بعد از جنگ وجود دارد، بعد که ۱۰ مرداد شد حدودا ۲۰ نفر را به داخل یک اتاق بردند، من فکر نمی‌کنم راهرو بود. آنجا بلافاصله بیشتر از ۲ دقیقه طول نکشید که حمید عباسی و چند نفر پاسدار آمدند ما را از داخل بند صدا زدند، پاسدارها اسامی آنها عادل، علی و تورج و چند نفر دیگر که حضور ذهن ندارم. حمید عباسی اسم همان حدود ۲۰ نفر را خواند و به همان اتاق برد. حدودا بیشتر از ۲ یا ۳ دقیقه طول نکشید که فاتحی دادیار کرج سراغ من آمد، دستش را پشت گردنم انداخت و گفت کثافت پاشو، من را داخل اتاقی برد گفت چشم‌بند را بردار. من چشم‌بند را برداشتم و چند نفر آخوند و پاسدار را دیدم. اسامی آخوندها ابراهیم رئیسی بود که دادستان کرج بود و حکم ۱۲ سال زندان من را رئیسی داده بود، نیری، پورمحمدی، مقتدایی و شوشتری هم بود ولی او لباس شخصی تنش بود، نادری دادستان کرج هم بود، دو سه تا پاسدار هم بودند که الان اسم آنها را به خاطر ندارم. فاتحی که من را داخل اتاق برد خارج شد و آنجا نماند. به من گفتند روی صندلی بنشینم و من هم نشستم. از من اسم خودم، پدرم و اتهامم را پرسیدند، من گفتم منافقین. گفتند باید این را بنویسی و همچنین بنویسی که جمهوری اسلامی را قبول داری، من اول گفتم نمی‌نویسم، شوشتری بلند شد به سمت من آمد و با خودکار مدام می‌زد روی دستم و یک کاغذ هم با خودش آورد و مدام اصرار می‌کرد که باید بنویسی. چند تا چَک (سیلی) به من زد. من گفتم کاری نکردم، نشریه فروخته بودم و اعلامیه پخش کرده بودم شما الان ۷ سال است من را زندانی کرده‌اید، بعد از ۷ سال هم الان من را آورده‌اید باید چیزی بنویسم، چرا باید این کار را بکنم؟ نیری به شوشتری گفت حاجی بیا بشین می‌بینی که نمی‌نویسد، منتهی شوشتری من را ول نمی‌کرد، کتکم می‌زد و با خودکار توی سرم می‌زد که باید بنویسی، من راستش شک کردم به این اوضاع و وقتی داشتم اعتراض می‌کردم یکی از این آخوندها گفت زبان سرخ سر سبز را دهد بر باد... نهایتا من تصمیم گرفتم و نوشتم.»

«بعد دوباره به من گفتند چشم‌بند بزن و من را به طبقه سوم در سلول انفرادی بردند. من تا ۶ روز اول انفرادی هم نمی‌دانستم مشغول اعدام هستند. بعد از این مدت یکی از افرادی که سلول بغلی من بود مورس زد و گفت دارند اعدام می‌کنند و چند روز است که اعدام‌ها شروع شده است. من را پاسداری به نام عادل به این سلول انفرادی برد. عادل همسایه پدر و مادر من در گوهردشت بود و من او را می‌شناختم و من نمی‌دانم به چه دلیلی من را برد به آن سلول. داخل انفرادی یکی از کرکره‌هایش کاملا خم بود و من می‌توانستم کاملا بیرون را ببینم. خرچ و فلکی در خیابان سیزدهم گوهردشت بود چون خودم آنجا بزرگ شده بودم و هر شب آن چرخ و فلک را می‌دیدم که مردم برای تفریح می‌رفتند و در دو سه کیلومتری آن چرخ و فلک داشتند هر شب ده‌ها نفر را اعدام می‌کردند. قبل از اینکه آن فرد با مورس بگوید که اعدام می‌کنند، من سر و صدهایی از پایین می‌شنیدم که صلوات می‌فرستادند، درود بر خمینی می‌گفتند و از این حرف‌ها. بعد از اینکه از طریق مورس فهمیدم اعدام می‌کنند دقتم را بیشتر کردم که بدانم در داخل حیاط چه خبر است. آن نرده‌ای که گفتم کمی کج بود من خودم را به آن می‌گرفتم و داخل حیاط را می‌دیدم. هر یکی دو روز یک کامیون یخچال‌دار شب‌ها می‌آمد و من سر و صداها را می‌شنیدم. بعد صدای پرت کردن چیزی را می‌شنیدم، من هیچ‌وقت جنازه‌های دوستانم را ندیدم، اما حدس می‌زنم این صدای همان جنازه‌ها بود.»

«در همان مدت انفرادی ۲ یا ۳ بار مجددا من را به بازجویی بردند، چشم‌بند داشتم ولی صدای لشکری و حمید عباسی و تورج را می‌شنیدم. از من دوباره همان سوال‌های تکراری را می‌پرسیدند. دوباره من را مثل همیشه کتک می‌زدند و به انفرادی بر می‌گرداندند. تقریبا اواخر شهریور بود من صدای لشکری را شنیدم که گفت این حسن گلزاری که زنده‌ است. در انفرادی را باز کردند داخل آمدند، لشکری، حمید عباسی و دو نفر دیگر هم بودند به اسم فرج و جواد. لشکری گفت ببین هیچ حرف دیگه‌ای نمی‌زنی فقط سوال ما را جواب بده، می‌آیی مصاحبه تلویزیونی بکنی یا نه؟ من گفتم نه حاجی نمی‌توانم، حمید عباسی برگشت گفت شما خیلی سخنران‌های خوبی هستید چطور نمی‌توانی؟ دوباره کتکم زدند مثل همیشه و گفتند بشین مثل آدم فکر کن دوباره سراغت می‌آییم. چند روز بعد هم آمدند من را به بند ۲ بردند. در بند ۲ بود که من متوجه عمق جنایت شدم، دیدم صدها نفر از بچه‌ها نیستند. چند روز بعد در بند ۲ تعدادی از بچه‌های عیاران را برای اعدام بردند که از پیروان شیخ صفی‌الدین بودند. در آن مدتی که من در بند ۲ بودم، چندین بار ما را برای بازجویی بردند، یکی از مهم‌ترین آنها این بود که شبی آمدند و گفتند همه باید چشم‌بند بزنید، ما را به داخل سالن خیلی بزرگی بردند، و یکی یکی بچه‌ها را صدا می‌زدند، حدودا فکر می‌کنم نفر پنجاهم یا شصتم بودم، و تصور می‌کردیم که می‌خواهد ما را اعدام کنند. یادم است بچه‌ها دوست داشتند زودتر برای اعدام بروند، می‌گفتند بگذارید تمام شود. بچه‌ها بین خودشان خیلی آرام شعر می‌خواندند. وقتی نوبت به من رسید، من را داخل اتاقی بردند که چشم‌بند داشتم اما صدای لشکری را می‌شنیدم که سوال می‌پرسید و گفت فقط باید اسم یک نفر را بگویی که داخل بند علیه ما صحبت می‌کند، من گفتم کسی را نمی‌شناسم. این پروسه یک دقیقه هم طول نکشید و من را داخل یک راه‌پله بردند، بعد از حدود هشت دقیقه بعد ۳ یا ۴ نفر دیگر را پیش من آوردند و حمید عباسی پیرهن من را گرفت و گفت شما نجس هستید نباید دست ما به شما بخورد، ما را به طبقه اول برد و آرام آرام به سمت همان آمفی‌تئاتری بردند که چند ماه قبل اعدام‌ها را انجام داده بودند. من شخصا در آن وقت فکر می‌کردم آخرین لحظه است. من یاد مادرم افتادم که بعد از ۷ سال باید بیاید جنازه من را تحویل بگیرد (او مجددا منقلب شد)، آن لحظات بسیار لحظات خطرناکی است، من سریع تصویر مادرم را از ذهنم بیرون بردم، و فکر کردم به خاطر آرمان‌هایم و نجات میلیون‌ها انسان در زندان هستم، به خاطر کسانی که در رنج و عذاب هستند و توانستم انرژی جدید پیدا کنم، فکر می‌کردم دو سه دقیقه بعد باید اعدام شوم، حمید عباسی داشت آن چند نفر را می‌برد به سمت آمفی‌تئاتر که من همهمه آن ۵۰-۶۰ نفری که قبل از من برده بودند را شنیدم، فکر می‌کنم صدای مجید شمس را شنیدم، ما با هم خیلی رفیق بودیم. فکر می‌کنم از زیر چشم‌بند من را دیده بود، انسان مقاومی بود و گفت حسن اعدام نیست نترس. من چشم‌بند داشتم اما می‌دانم حمید عباسی رفت سمت او و چند دقیقه او را ضرب و شتم کردند. ما ایستادیم تا نزدیکی‌های صبح و بقیه بچه‌ها را هم آوردند، دوباره ما را تک تک کتک زدند و به داخل بند بردند.»