ناحیه شش: داستان تلخ محله‌ای که نابود شد

منطقه‌ای که امروز به «ناحیه شش» معروف است در حقیقت روزگاری ناحیه شش شهری در کیپ‌تاون بود. «ناحیه شش» پیش از آن که در دوران آپارتاید ویران شود، محله ای بود متنوع و ساکنان آن از ادیان، نژاد و طبقات اقتصادی و پیشینه‌های جغرافیایی متفاوت بودند. 

«ناحیه شش» یکی از بهترین مثال‌های موجود بر روی کره زمین بود که چطور در یک محله می‌توان با  پیشینه‌ و نژاد و ادیان مختلف از فقیر و غنی در کنار هم  بدون هیچ مشکلی زندگی کرد.  «ناحیه شش» محله‌ای سرزنده بود که در آن برده‌های آزاد شده، تجار، صنعتگران، کارگران و مهاجران در کنار هم زندگی می‌کردند.

این محله در حقیقت قطب مخالف دولت آپارتاید آفریقای جنوبی بود که سال ۱۹۴۸ بر سر کار آمد. جداسازی نژادی در آفریقای جنوبی پیش از ۱۹۴۸ نیز وجود داشت، اما با روی کار آمدن حزب ملی به رهبری «دنیل فرانسیس مالان» این سیاست‌ها تبدیل به قانون شد. حزب ملی سیاست‌های جداسازی را گسترش داد و آن را آپارتاید (به آفریکانس یعنی جدایی) نامید. 

بر اساس قانون آپارتاید شهروندان آفریقای جنوبی به یکی از این سه دسته تعلیق داشتند.: بانتو (تمام سیاهان آفریقایی)، رنگی (افراد با نژاد مخلوط)، و سفید.

دسته چهارم که شامل آسیایی (هندی و پاکستانی) می‌شد بعدها به سیستم اضافه شد.

بر اساس قانون دسته‌بندی مناطق سال ۱۹۵۰ بعد دیگری از جداسازی در آفریقای جنوبی ایجاد شده. این قانون مناطق شهری را به بخش‌های مسکونی و تجاری  برای هر نژادی تقسیم می‌کرد و و اعضای دیگر نژادها اجازه رفتن، عبور از آن ، زندگی کردن و یا خرید زمین در ان مناطق را نداشتند. این سیاست بود که سبب شد هزاران فرد سیاه، رنگی و هندی از مناطقی که نسل اندر نسل ساکن آن بوده و اینک منطقه سفید‌ها اعلام شده بود رانده شوند. 

و این طور بود که «ناحیه شش»-یکی از مناطق اصلی شهری در کیپ تاون-هدف تخریب قرار گرفت .

روز ۱۱ فوریه ۱۹۶۶ ناحیه شش بر اساس قانون دسته‌بندی مناطق سال ۱۹۵۰ به عنوان منطقه سفید اعلام شد، و تا سال ۱۹۸۲  از محله ای که بیش از صد سال قدمت داشت چیزی جز نام آن نماند.

بیش از ۶۰ هزار نفر به زور از خانه‌هایشان رانده شده و خانه ها و کل محل با بولدوزر صاف شدند.

اما عمر آپارتاید در آفریقای جنوبی به ۵۰ سال نکشید و اوایل سال‌های دهه ۹۰  دولت کلرک، رئیس‌جمهور آفریقای جنوبی بسیاری از قوانین تبعیض آمیز را لغو کرد. قانون اساسی جدید آفریقای جنوبی که سیاهان و سایر نژادها را از حقوق شهروندی برابر برخوردار می‌کرد سال ۱۹۹۳ تدوین و از ۱۹۹۴ به اجرا درآمد.

موزه ناحیه شش

ناحیه شش اما برای همیشه نابود شده بود، اما به همت برخی ساکنان موزه‌ای برای به یادآوردن آنچه زمانی هویت جمعی بیش از ۶۰ هزار تن از اهالی کیپ‌تاون بود در همان منطقه و به نام موزه ناحیه شش بنا شد. آنچه از این محله باقی مانده بود از پلاک خانه و عکس و نقشه را در موزه کوچکی در کیپ‌تاون جمع کردند. 

در طبقه نخست موزه نقشه بزرگ ناحیه شش پهن شده، نوشته‌هایی از ساکنان قدیم محله، پلاک خیابان ، عکس‌هایی از محله و آنهایی که در آنجا سکونت داشتند  و اشیایی از خانه‌ها تمام چیزی است که امروز از این منطقه وسیع در این موزه کوچک برجا مانده تا هویت و ساکنان آن از خاطره‌ها نروند.

سرانجام

ساخت موزه برای فراموش نکردن آنچه بر ساکنان «ناحیه شش» گذشت، تنها اقدام پس از پایان آپارتاید نبود. اهالی کیپ‌تاون می‌خواستند تا محله از نو ساخته شود. 

نلسون ماندلا سال ۱۹۹۴ به عنوان رئیس‌جمهوری آفریقای جنوبی انتخاب شد. 

از این پس هر کسی می‌توانست در ناحیه شش زندگی کند. سال ۲۰۰۳ ماندلا کلید خانه نخستین ساکنانی را که به محل باز می‌گشتند به آنها تحویل داد. هنوز با گذشت سی سال، بخش عمده ناحیه شش، محل سکونت بیخانمان‌ها،  خرابه و برهوت است.

هزاران نفر از ساکنان قبلی و یا فرزندان ‌آنها خواهان پس گرفتن زمین‌هایشان شده و منتظرند، سند بسیاری از این زمین‌ها در اداره ثبت موجود نیست و سامان دادن به این وضعیت آسان نیست. 

این روند چندین دهه طول خواهد کشید.