فوتبال مهم‌تر است یا دارو؟

مدیران باشگاه پرسپولیس سرانجام بدهی ۷۵۰ هزار دلاری را به مربی آرژانتینی که فقط یک نیم‌فصل بر روی نیمکت این تیم نشست پرداخت کردند. نحوه تأمین این مبلغ اما از همان آغاز حاشیه‌ساز بود و حالا مجید صدری، سرپرست موقت این تیم که ممکن است در روزهای آینده برکنار شود، تأیید کرده پول کالدرون از کانال‌های ویژه و با حمایت مستقیم وزیر ورزش دولت سیزدهم تأمین شده است.

صدری پس از اینکه کالدرون دریافت کل مبلغ طلبش را تأیید کرد در یک کنفرانس خبری که با هدف نمایش پیروزی برگزار شد، گفت به جای دلار ۲۹ هزار تومانی بازار آزاد توانسته با حمایت و نامه وزیر ورزش از بانک مرکزی دلار با نرخ نیما بگیرد به نرخ ۲۳ هزار تومان:

«سود» باشگاه پرسپولیس به گفته صدری تنها از یک فقره۳,۲ میلیارد تومان بوده است. سودی که البته باید آن را با «زیان کمتر» توصیف کرد.

روزنامه جوان، وابسته به دفتر سیاسی سپاه پاسداران یک روز بعد از کنفرانس خبری سرپرست پرسپولیس با استناد به حرف‌های او نوشت:

فوتبال از اشتغال مناطق محروم هم مهم‌تر است

ماجرای تأمین ۲۲ میلیارد تومان ناقابل برای پرداخت بدهی کالدرون که اگر دستمزدش در موعد مقرر پرداخت شده بود و با احترام با او رفتار می‌شد هزینه‌ای به مراتب کمتر داشت، پیش از تبدیل ریال آن به دلار هم خبرساز شده بود. همین روزنامه سپاه پاسداران که به «منابع آگاه» دسترسی دارد نزدیک به دو ماه قبل نوشته بود پول پرداخت طلب کالدرون از صندوق کارآفرینی امید پرداخت شده است.

سرپرست باشگاه پرسپولیس این ادعا را رد کرده اما اسناد منتشر شده در رسانه‌های داخلی ایران و نامه‌نگاری نمایندگان مجلس با وزیر ورزش و جوانان تأیید کننده استفاده از منابع اشتغالزایی در مناطق محروم برای تأمین بدهی پرسپولیس است.

عباس مقتدایی، نماینده اصفهان در نامه‌ای به وزیر ورزش با بیان اینکه اسناد این پرداخت موجود است، خواستار توضیح او در این باره شد. چند روز پس از این نامه خبرگزاری‌ها به نقل از مسئولان صندوق نوشتند که این مبلغ به صورت قرض‌الحسنه به باشگاه پرسپولیس پرداخت شده و قرار است که بازگردانده شود.

هیئت امناء صندوق کارآفرینی امید به عنوان متولی «اشتغالزایی در مناطق محروم» در حالی ۲۲ میلیارد تومان به باشگاه پرسپولیس پرداخت کرده که به گفته نمایندگان مجلس از تخصیص بودجه ویژه ایجاد اشتغال در مناطق محروم خودداری کرده است.

در میان اعضای دولتی هیئت مدیره این صندوق نام حمید سجادی، وزیر ورزش و جوانان در کنار وزیران اقتصاد، صمت، کار، کشور، گردشگری و جهادکشاورزی و رئیس دفتر رئیس جمهوری، رئیس سازمان برنامه و بودجه و رئیس دولت به چشم می‌خورد.

مجید صدری که تأمین مالی مبلغ بدهی باشگاه متبوعش به کالدرون از صندوق توسعه کارآفرینی را تکذیب کرده بود، نتوانست از «مساعدت های ویژه» حمید سجادی، وزیر ورزش و جوانان در این راه چشم بپوشد و در نشست خبری گفت:

اندوخته کارگران فدای سرِ مربیِ بلژیکی

ماجرای برداشت از صندوق‌های عمومی برای فوتبال به گل نشسته و زیان‌دهی ایران موضوع تازه‌ای نیست. در دو دهه اخیر که لیگ ایران عنوان «حرفه‌ای» را همراه دارد، آنقدر پرونده اختلاف مالی باشگاه‌ها با مربیان و بازیکنان خارجی به مراجع بین‌المللی فوتبال ارجاع شده که حضور دو باشگاه پرسپولیس و استقلال در لیگ آسیا با تردیدهای فراوان روبرو است.

استقلال همین حالا سه پرونده سنگین دارد؛ شیخ دیاباته که امسال به لیگ قطر رانده، میلچ که فراری داده شد و استراماچونی که دو سال قبل با همه موفقیت هایش با دستور از بالا ناچار شد به ایتالیا بازگردد و البته به فیفا شکایت ببرد تا دستمزد روزهایی که بیکار در خانه نشسته بود را هم از استقلال بگیرد.

این باشگاه همانند پرسپولیس که سال قبل کلی قرض گرفت تا بدهی برانکو و یک بازیکن کروات را پرداخت کند، تازه با شفر مربی آلمانی تسویه کرده است.

بزرگ‌تر از این دو، فدراسیون فوتبال ایران هم یک پرونده حداقل پرداخت ۶ میلیون و ۱۳۷ هزار یورویی در دادگاه حکمیت ورزش دارد. مارک ویلموتس، مربی بلژیکی که جایگزین کارلوس کیروش شد بعد از تنها سه بازی تیم ملی ایران را ترک کرد و بعد هم با شکایت به فیفا علیه فدراسیون فوتبال ایران حکم گرفت.

فدراسیون فوتبال ایران در سال ۱۳۹۸ برای پرداخت بخشی از دستمزد مربی که عمر حضورش در ایران به بیشتر از دو ماه نرسید از صندوق تأمین اجتماعی قرض گرفت. به روایت رسانه‌ها در آن زمان دو میلیون یورو از شرکت پتروشیمی نوآوران تحت عنوان «قرض» به فدراسیون فوتبال پرداخت شد. فدراسیون فوتبال در دو مرحله تنها معادل ۱۶ میلیارد تومان از طلب ۶۰ میلیارد تومانی تأمین اجتماعی را به این سازمان بازگرداند.

تأخیر فدراسیون فوتبال در پرداخت بدهی تأمین اجتماعی در نهایت موجب ارجاع این پرونده به دادگاه و تملک ساختمان اداری فدراسیون فوتبال و باشگاه پرسپولیس به نفع تأمین اجتماعی شد.

مدیر دلال‌ها

شمار پرونده‌های مالی بازیکنان و مربیان خارجی شاغل در فوتبال ایران که در سال‌های اخیر به فیفا ارجاع شده، کم نیست. کمتر بازیکن خارجی است که پس از ترک باشگاه های ایرانی، منهای باشگاه صنعتی اصفهان و کرمان، برای دریافت مطالباتش به شکایت روی نیاورده باشد.

بازنده این پرونده ها هم همیشه دو باشگاه پرطرفدار تهران که به محل آمد و شد افراد وصل به مدیران دولتی، نظامیان و مفسدان اقتصادی تبدیل شده‌اند، هستند و البته مردمی که بخشی از بودجه رفاه اجتماعی‌شان برای فوتبال و ویژه خواری‌های دو باشگاه پایتخت هزینه می‌شود.

در مقابل برنده «ایجنت»ها یا همان دلال‌هایی هستند که در زد و بند با مدیران از خرید و فروش بازیکنان و مربیان سود خوبی به جیب می‌زنند؛ هم از فدراسیون فوتبال و باشگاه‌های ایرانی حق معامله می‌گیرند و هم از مربی، بازیکن‌های داخلی و خارجی.

اردی‌بهشت سال ۱۳۹۹ مجلس شورای اسلامی در گزارش تحقیق و تفحص از عمل‌کرد مالی دو باشگاه پرسپولیس و استقلال گوشه‌هایی از تخلفات مالی در این دو باشگاه را فاش کرد. در این گزارش مجموع پرداختی پرسپولیس به ۱۴ بازیکن و مربی خارجی که طی سال‌های ۱۳۸۵ تا ۱۳۹۶ در این باشگاه حضور داشته و در میانه راه تیم را ترک کرده‌اند مبلغی بالغ بر ۴۰ میلیون یورو برآورد شده بود.

در این گزارش که جزئیات آن در خبرگزاری‌های رسمی منتشر شد، مالکیت وزارت ورزش بر دو باشگاه، ناشفاف بودن حساب‌های مالی، بدهی مالیاتی، مدیران سیاسیِ کوتاه مدت در راس باشگاه‌ها، فقدان ساز و کار حقوقی در پرونده‌های بین‌المللی و مهمتر از همه وصل بودن به منابع دولتی از آفت‌های زیان‌بار در قرمز و آبی پایتخت عنوان شده بود.

گزارش تحقیق و تفحص از دو باشگاه پرتماشاگر پایتخت قرار بود به قوه قضاییه ارجاع و در آنجا به تخلف مدیران این باشگاه‌ها در دوره های مختلف رسیدگی شود؛ موضوعی که تا به امروز مسکوت مانده به مانند پرونده مدیران ارشد فدراسیون فوتبال در پرونده ویلموتس بلژیکی که زیان ناشی از آن با کل بودجه ای که دولت برای واردات کالاهای ضروری و دارو پیش‌بینی کرده برابری می‌کند.

پرونده تخلف در فوتبال ایران یک بار دیگر در دهه ۹۰ در دستور کار مجلس شورای اسلامی قرار گرفت و حتی به بازداشت کوتاه مدت و تعلیق چند مدیر باشگاه، مربی و «ایجنت» هم انجامید اما مانع آمد و شد نزدیکان به قدرت به پرسپولیس و استقلال نشد و نتوانست راهکاری برای شفافیت در دخل و خرج این دو باشگاه بیابد تا سرانجام قرمز و آبی فوتبال ایران در آستانه حذف از لیگ قهرمانان آسیا قرار بگیرند.