وزیر ارتباطات ایران می‌گوید «هنوز چیزی به نام طرح صیانت تصویب نشده است»

در وضعیتی که کاربران اینترنت در ایران از اخلال و محدودیت‌های بیشتر در دسترسی به اینترنت گلایه دارند، عیسی زارع‌پور، وزیر ارتباطات و فن‌آوری اطلاعات در دولت سیزدهم به خبرگزاری دولتی کار ایران (ایلنا)، گفت در کنفرانسی با عنوان «امنیت و تاب‌آوری شبکه ملی اطلاعات»، ظرفیت‌های ایران در حوزه سخت‌افزار و نرم‌افزار بررسی شده تا به گفته او «فضایی امن برای کسب و کارها فراهم شود».

او راه‌اندازی شبکه ملی اینترنت در ایران را تکذیب کرد و مدعی شد که چیزی به این نام وجود ندارد.

زارع پور در باره طرح صیانت که محدودیت‌های بیشتری برای دسترسی کاربران شبکه اینترنت در ایران ایجاد می‌کند هم گفت که این طرح هنوز تصویب نشده است.

طرح «صیانت از حقوق کاربران در فضای مجازی» که بعداً به طرح «نظام تنظیم مقررات خدمات فضای مجازی» تغییر نام پیدا کرد، سال گذشته به‌رغم مخالفت‌های فراوان، براساس اصل ۸۵ قانون اساسی که اجازه تفویض برخی طرح‌ها به کمیسیون تخصصی را داده، به‌صورت محرمانه و دور از انظار عمومی در مجلس به بررسی‌ گذاشته شد. در صورت تصویب و اجرای این طرح، هر نوع خدمات اینترنتی خارجی از جمله سرویس‌های گوگل، اینستاگرام، لینکدین، واتس‌اپ، گوگل پلی و پلی استور، آپدیت‌های ویندوز، لینوکس و آپدیت‌های گوشی‌های تلفن‌های همراه، در داخل کشور مسدود خواهد شد.

زارع پور افرادی که از اجرای محدود این طرح خبر داده‌اند را به «جوسازی» متهم کرد و افزود: «یک عده بالاخره جوسازی می‌کنند، بازی می‌کنند، نان می‌خورند و اِلا چیزی تصویب نشده است که بخواهد اجرایی شود.»

تصویب و اجرای رسمی طرح صیانت هم‌اکنون در رفت و آمد میان نهادهای حکومتی متوقف شده است. اما برخی از کارشناسان معتقدند که بخش‌هایی از این طرح به‌صورت «چراغ خاموش» در حال اجراست. وبسایت فکت‌نامه در گزارشی درباره فعال شدن «قفل کودک» برای کاربران ایرانی نوشته است که «این اقدام را می‌توان یکی از نشانه‌های جدی‌تر شدن "طرح صیانت" در ایران دانست؛ طرحی که اجرای آن هنوز به صورت رسمی اعلام نشده اما نشانه‌های مختلفی در زمینه اجرایی‌شدن آن دیده می‌شود؛ طرحی که به بهانه حفاظت از کاربران، عملا محدودیت و کنترل بیشتر اینترنت در ایران را به همراه خواهد داشت.»

غلامرضا نوری قزلجه، نماینده بستان آباد در مجلس شورای اسلامی نیز چندی قبل گفته بود که بخش‌هایی از این طرح به صورت چراغ خاموش در حال اجرا شدن است. به گفته نوری قزلجه برخی موارد این طرح مانند «محدود شدن دسترسی‌ها، کنترل پهنای باند و ابزاری که در طرح صیانت برای کنترل فضای مجازی و محدود شدن آن در نظر گرفته شده بود»، اجرا می‌شوند.

قزلجه گفته بود که این طرح از خارج به مجلس شورای اسلامی تحمیل شد و اما در هر کجا که مطرح شود، «تصویب نخواهد شد» چون به گفته او «چارچوب فکری مناسبی ندارد».

در طرح صیانت همچنین اختیارات گسترده‌ای درباره سیاستگذاری‌های فضای مجازی به یک شورا که اکثریت آن را نمایندگان نهادهای نظامی و امنیتی تشکیل می‌دهند، واگذار شده است.

همچنین محدود کردن پهنای باند و فیلترینگ گسترده برای دسترسی به وب سایت‌های خارج از ایران یا آن دسته از سایت‌های داخلی که با سیاست‌های حکومت همسو نیستند، در نظر گرفته و استفاده از فیلترشکن برای عبور از فیلترینگ جرم‌انگاری شده است.

نوری قزلجه در انتقاد از این طرح گفته بود: «طرح صیانت با محدودسازی، مسدودسازی، محدود کردن دسترسی‌ها و جرم انگاری‌ها شکل گرفته است. امروز اگر بخواهند درباره حوزه فضای مجازی طرحی ارائه کنند، باید در آن دسترسی به اینترنت آزاد و کم هزینه که جز حقوق اساسی مردم است، به رسمیت شناخته شود.»

این نماینده مجلس یازدهم گروه‌های خارج از مجلس را مسئول این طرح که دولت سیزدهم هم بر تصویب و اجرای آن پافشاری دارد، دانسته بود.

علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی نیز در آغاز سال ۱۴۰۱ بر ایجاد محدودیت و کنترل بیشتر بر فضای مجازی تأکید کرده بود. او تیر ماه امسال نیز بار دیگر به مسئولان قوه قضاییه دستور دارد با ولنگاری در فضای مجازی برخورد کنند. خامنه‌ای به مسئولان قضایی گفته بود «اگر قانون ندارند، سریع تهیه کنند».

بنا بر گزارش نهادهای ناظر بر وضعیت اینترنت، در دو ماه اخیر بارها دسترسی کاربران به این شبکه مختل شده است و سرعت شبکه در برخی مناطق به شکل چشمگیری کاهش یافته است.