گزارش رخدادها ــ خروش دوباره زاهدان و اصفهان

روز جمعه ۲۹ مهر، اعتراضات سراسری با تجمع و تظاهرات در شهرهای مختلف ازجمله زاهدان، تبریز، سنندج، اصفهان، شوشتر، مشهد و تهران ادامه یافت.

مردم معترض شهر زاهدان روز جمعه ۲۹ مهرماه، پس از نماز جمعه، بار دیگر به خیابان‌ها آمدند و علیه حکومت تظاهرات کردند. عبدالحمید اسماعیل‌زهی، امام‌جمعه اهل‌سنت زاهدان، در خطبه‌های نماز جمعه زاهدان، گفت که علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی مسئول کشتار مردم معترض در روز جمعه خونین زاهدان است:

معترضان اصفهان در شامگاه ۲۹ مهر توانستند در خیابان‌های شهر گرد آیند.آنان در روزهای گذشته بارها سعی کرده بودند حضور گسترده‌ای داشته باشند، اما هر بار با سرکوب مواجه شدند. نیروهای امنیتی به سمت آنان گلوله جنگی و ساچمه‌ای شلیک کردند.

شورای هماهنگی تشکل‌های صنفی فرهنگیان ایران روز شنبه ۳۰ مهر را به خاطر کشتار دانش آموزان عزای عمومی اعلام کرد و گفت این هفته را «هفته همبستگی خانه، مدرسه و خیابان» نام‌گذاری می‌کند. این شورا همچنین گفت که در روز اول و دوم آبان در مدارس معلم‌ها کلاس‌های درس را تحریم خواهند کرد و در مدرسه تحصن می‌کنند.

کارگران شرکت فولاد اهواز هم روز شنبه ۳۰ مهر همراه با خانواده‌های خود مقابل استانداری برای اعتراض جمع خواهند شد و از مردم اهواز خواستند که به آنها بپیوندند.

هم‌زمان با فراخوان‌های دانشگاه‌ها، شوراهای صنفی و کارگری و کمیته‌های محلات در تهران و کردستان برای اعتراضات در روز شنبه ۳۰ مهر، تظاهرات بزرگی هم در شهر برلین آلمان برنامه‌ریزی‌شده که در سازماندهی آن، خانواده‌های دادخواه و گروه‌های مختلف محلی باهم همکاری کردند.

جمعه خشم در زاهدان

مردم معترض بلوچ جمعه ۲۹ مهر بار دیگر در زاهدان، مرکز استان سیستان و بلوچستان به خیابان رفتند. این بار نیز اعتراض‌ها پس از نماز جمعه این شهر آغاز شد.

بر اساس ویدئوهای منتشرشده در شبکه‌های اجتماعی، مردم معترض در زاهدان شعار می‌دادند: «مرگ بر دیکتاتور»، «از زاهدان تا تهران، جانم فدای ایران»، «مرگ بر خامنه‌ای». شمار آنان «چند هزار تن» توصیف شد.  هرچند تجمع از برابر مسجد مکی زاهدان آغاز شد، در ادامه به دیگر نقاط شهر گسترش یافت.

فضای شهر به شدت امنیتی توصیف شد. ویدئوهایی در شبکه‌های اجتماعی منتشر شدند که ظاهراً حضور تک‌تیراندازها بر بام ساختمان‌های اداری را نشان می‌دادند. اینترنت بار دیگر مختل شد.

اعتراض‌های زاهدان در جمعه خونین، خونبارترین روز اعتراضات سراسری در ایران پس از قتل حکومتی ژینا (مهسا) امینی، در پی انتشار خبر تجاوز فرمانده نیروی انتظامی چابهار به دختری ۱۵ ساله برگزار شد.

خبر این تجاوز که ۱۰ شهریور رخ داده بود، همزمان با خبر قتل حکومتی ژینا منتشر شد و چندی بعد یکشنبه سوم مهر، عبدالغفار نقشبندی، امام جمعه موقت شهرستان راسک در استان سیستان و بلوچستان با انتشار بیانیه‌ای خبر تجاوز سرهنگ ابراهیم کوچکزایی به یک دختر خردسال بلوچ را تأیید کرد و خواستار محاکمه علنی او شد. پنج روز بعد، پس از نماز جمعه ۸ مهر، مردم زاهدان در اعتراض به این تجاوز و نیز قتل حکومتی ژینا دست به اعتراض زدند. سرکوب چنان خونین بود که آن جمعه را «جمعه خونین» زاهدان خوانده‌اند. در آن روز نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی به روی معترضان پس از نماز آتش گشودند و دست کم ۹۶ تن را کشتند. ۱۳ تن از کشته‌شدگان کودک و نوجوان بوده‌اند.

«نیویورک‌تایمز» در گزارشی تحقیقی از این فاجعه نشان داد که چگونه نیروهای امنیتی بدون هیچ دلیلی و بدون وجود هیچ معترض مسلحی در میان نمازگزاران به روی آنها آتش گشودند و کودک و جوان و پیر را هدف قرار دادند. تک‌تیراندازهای جمهوری اسلامی بسیاری از معترضان را با شلیک به قلب و سرشان کشتند.

مولوی عبدالحمید امام جمعه زاهدان جمعه ۲۹ مهر در سخنانی با اشاره به جمعه خونین زاهدان و تأکید بر اینکه «سینه و سر» معترضان «بی‌گناه» هدف قرار گرفته، از رهبر جمهوری اسلامی و دیگر مقام‌های رده‌بالا برای سکوت در قبال این فاجعه و عدم پاسخگویی انتقاد کرد.

اصفهان، تبریز، شوشتر، مشهد

اصفهان، بر اساس گزارش‌ها و ویدئوهای منتشرشده در شبکه‌های اجتماعی، در دست کم سه نقطه شاهد اعتراض بود.

ویدئویی از چارباغ عباسی نشان‌دهنده حضور سنگین و ورود ناگهانی تعداد زیادی نیروی امنیتی موتورسوار است که ظاهراً پس از شکل‌گیری تجمعی در آنجا به این محل شتافته اند.

در ویدئوی دیگری از خیابان نظر اصفهان، مردم تجمع کرده اند و شعار می‌دهند و بوق ممتد خودروها نیز آنها را همراهی می‌کند.

در محله باغ غدیر نیز ساکنان در هماهنگی با یکدیگر و با بوق‌های ورزشی شعارهایی از جمله مرگ بر دیکتانور سر می‌دهند.

از بابل یک عکس در روز ۲۹ مهر انتشار یافت که در ورودی یک پایگاه بسیج این شهر را نشان می‌داد. روی آن نوشته شده بود: «ورودی حروم‌زاده‌ها».

بنا به ویدئوهای منتشرشده از تبریز، این شهر بعدازظهر تجمع‌هایی به خود دید که با سرکوب پلیس همراه بود.

در ویدئویی که سه راه امین را نشان می‌دهد صدای شلیک به گوش می‌رسد و گاز اشک‌آور به سمت مردم پرتاب می‌شود.

ویدئوی دیگری از شب ۲۹ ام در تبریز، چند دختر جوان رها از حجاب اجباری و پسری جوان را نشان می‌دهد که ایستاده‌اند و آغوش محبت و همبستگی هدیه می‌دهند؛ فرمی از اعتراض که در روزهای اخیر بیشتر و بیشتر در شهرهای مختلف ایران اجرا می‌شود.

ویدئویی از شوشتر نیز منتشر شده است که تنها تصویر از اعتراض‌های گزارش‌شده از این شهر در ۲۹ مهر است. بر اساس این ویدئو، معترضان خیابان را مسدود کرده اند و آتش برپا کرده اند. زمانه قادر به تأیید این ویدئو نیست.

با اینکه مشهد روز گذشته شلوغ بود، جمعه ۲۹ مهر ویدئویی از اعتراضات خیابانی در این شهر منتشر نشد. اما پزشکان مشهدی تجمع کردند و سپس در بیانیه‌ای انتقادی به حکومت تاختند.

یک ویدئوی دیگر مربوط به ۲۹ مهر از مشهد معترضی را نشان می‌دهد که از شعارنویسی‌هایش بر پل عابر پیاده تصویر برمی‌دارد، شعارهایی همچون: «حکومت کودک‌کش»، «خامنه‌ای قاتل»، و «مرگ بر خامنه‌ای».

کردستان

تا لحظه تنظیم این گزارش تنها یک ویدئو که تاریخ آن مشخص نیست از تداوم اعتراض در سنندج منتشر شده است. ویدئوی دیگری از بامداد جمعه آتش زدن پایگاه بسیجی در کرمانشاه را نشان می‌دهد.

شبکه اینترنت در بسیاری از مناطق ایران، از جمله استان کردستان مختل و یا به صورت کامل قطع شده است.

در تنها ویدئو منتشر شده از سنندج که گفته می‌شود مربوط به تداوم اعتراضات در شامگاه جمعه است، معترضان در خیابان آتش روشن کرده‌اند. مکان دقیق این واقعه مشخص نیست. در این ویدئو شعار مرگ بر دیکتاتور به گوش می‌رسد.

ظهر جمعه نیز رسانه‌های خبری از آتش‌سوزی در حد فاصل دو مجتمع قضایی بهشتی و قدوسی در سنندج خبر دادند. دادگستری کردستان در ساعات پایانی این روز ادعا کرد که این آتش‌سوزی «غیرعمد و توسط تعدادی از معتادان صورت گرفته است.

بر اساس ادعای دادگستری کل استان کردستان در این واقعه تنها «یک دستگاه خودروی متعلق به کارکنان اداری که در آن محوطه پارک بوده دچار خسارت شده است».

ویدئوی منتشرشده از کرمانشاه با این شرح بازنشر شده است: «آتش زدن پایگاه بسیج کرمانشاه با کوکتل مولوتف».

به گفته‌ی‌ عمار گلی، روزنامه نگار متخصص کردستان، تعداد زندانیان اعتراضات اخیر در کردستان بالاست. تعدادی از زنان بازداشت شده در شهر سنندج را به دلیل تراکم بالا دربازداشتگاه‌های اداره کل اطلاعات کردستان به بازداشتگاه کانون اصلاح و تربیت منتقل کرده‌اند.

تهران، شعاردهی شبانه

تهران معمولا بعد از چند تجمع و تشدید سرکوب، یک روز را به پشت پنجره‌ها می‌رود و شعار می‌دهد تا تجدید قوا کند. شامگاه ۲۹ مهر ماه، در امیرآباد، سعادت آباد، شهرزیبا، صادقیه، ستارخان، قلهک، کاشانی اباذر. صدای شعار «مرگ بر دیکتاتور» معترضان، طنین‌انداز در آسمان شب تهران بود.

در شهرزیبا، زنی در آسمان شب تهران فریاد زد: «همسایه‌ها حمایت، بسه دیگه جنایت!»

ویدئوهای اعتراضات تک‌نفره شهروندان هنوز منشر می‌شود. به ویژه زنانی که در خیابان‌های بدون روسری می‌آیند و به دنبال آنها صدای بوق‌های حمایتی خودرو‌ها شنیده‌ می‌شود.

در منطقه، شهر زیبا، اباذر کاشانی و ستارخان، تجمع‌های پراکنده و کم‌شماری شکل گرفت. در برخی مناطق معترضان آتش روشن کردند. دست‌کم سه ویدئو از این تجمع‌ها در ساعت‌های اولیه صبح ۳۰ مهر منتشر شد اما زمانه نمی‌تواند آنها را درستی‌سنجی کند.

اعلام «هفته همبستگی خانه، مدرسه و خیابان»

شورای هماهنگی تشکل‌های صنفی فرهنگیان ایران روز ۳۰ مهر را به خاطر کشتار دانش آموزان عزای عمومی اعلام کرده است. این شورا هفته ۳۰ مهر را، «هفته همبستگی خانه، مدرسه و خیابان» نام گذاری کرد و از همه خواسته است که به نام «زن، زندگی، آزادی» با شعار‌های آنها همراه شوند و یکصدا بگویند:

در هفته پیش رو، برنامه‌های این شورای هماهنگی این است که در سه گام دعوت کنند که معلم‌ها، دانش‌آموزان و خانواده ها با مردم معترض همراهی کنند.

این شورا همچنین در آغاز این هفته، یک جدول از اسامی کودکان و نوجوانان کشته‌شده در اعتراضات اخیر منتشر کرد. لیست حاوی ۳۰ نام، محل کشتن آنها و تاریخ کشتن آنهاست. این اسامی کشته‌شدگان تا تاریخ پنج شنبه ۲۸ مهرماه است. با انتشار این نام‌ها، شورای صنفی معلمان نوشت:

اعتراضات کارگران در فضایی امنیتی ادامه دارد

کارگران شرکت فولاد اهواز (خوزستان) در فراخوانی اعلام کردند که روز شنبه ۳۰ مهر همراه با خانواده‌ها خود از ساعت ۹ صبح مقابل استانداری در شهر اهواز تجمع اعتراضی برگزار خواهند کرد. آنها از همه مردم اهواز دعوت کردند که همراه با آنها مقابل استانداری جمع شوند.

در توضیح این فراخوان آمده که تجمع همراه با اعتصاب کارگران فولاد اهواز نیست و اگر کارگران تصمیم به اعتصاب بگیرند، اعلام خواهند کرد.

اعلام حضور خانواده‌ها در این تجمع اهمیت دارد. پیش از این در سنت تجمع‌های کارگری در رابطه با کارگران هفت‌تپه و کارگران فولاد اهواز، حضور خانواده‌ها معمولاً به مفهوم حضور زنان و دختران خانواده‌های کارگری است. در این تجمع‌ها موضوع اعتراض دیگر تنها صنفی نیست و با مسائل مربوط به زندگی کارگری، سفره کارگران، شرایط خانواده‌ها و فرزندان پیوند می‌خورد.

شورای سازماندهی اعتراضات کارگران پیمانی نفت روز جمعه ۲۹ مهر در کانال خود اعلام کرد که در جریان اعتصاب و تجمع‌های روزهای ۱۸، ۱۹ و ۲۰ مهر در عسلویه، بیش از ۲۵۰ نفر از کارگران پروژه‌ای نفت بازداشت شدند.

در این فاصله و تا ۲۹ مهر، با فشار کارگران و اتمامِ‌حجت آنها با مقامات امنیتی، شماری از کارگران آزاد شدند اما شمار زیادی هنوز در بازداشت‌اند. این شورا نوشت که با توجه به شرایطی که نیروهای سرکوب برای کارگران پیمانی نفت در عسلویه ایجاد کرده‌اند، اولویت آنها این است که بر اساس این سه محور مطالباتی به اعتراضات خود ادامه دهند:

شورای سازماندهی اعتراضات کارگران پیمانی نفت نوشت که به دلیل جو امنیتی حاکم بر محیط کار، آنها هنوز لیست کامل اسامی کارگران بازداشت شده را ندارند و مشغول جمع‌آوری اطلاعات در این زمینه هستند.

جمعی از کارگران مجتمع کشت و صنعت هفت‌تپه هم در اطلاعیه‌ای توضیح دادند که چرا تجمع‌های خود را برای چند روز تعلیق کرده‌اند. آنها نوشتند این تصمیم به‌صورت جمعی گرفته شد و به‌طور موقت تجمع‌های کارگران هفت تپه «به مدت چند روز» ادامه نخواهد یافت. از جمله دلایل اعلام شده این است که کارگران بخش صنعتی صبر خواهند کرد که کارگران کشت کارشان تمام شود و «دوباره تجمع با تجدیدقوا و اندکی تغییرات از سر گرفته شود.»

آنها نوشتند که مدیریت دولتی شرکت هنوز تاریخی درباره زمان اجرای مطالبات کارگران از جمله موضوع همسان‌سازی ارائه نداده است. از دیگر مطالبات کارگران بازگشت به‌ کار اسماعیل بخشی، کارگر اخراجی این شرکت است. به این مطالبه هم شرکت هنوز پاسخ نگفته است.

کارگران هفت‌تپه در بیانیه‌ای همچنین بازداشت، ماندانا صادقی، روزنامه‌نگار، را محکوم کردند. در این بیانیه، کارگران هفت تپه، صادقی را «خبرنگار زحمتکشان» خواندند و نوشتند:

ماندانا صادقی به همراه همسرش رضا محمدی روز ۲۷ مهر در آبادان بازداشت و به زندان اهواز منتقل شدند.

از زمان آغاز اعتراضات سراسری کارگرانی که دست به اعتصاب می‌زنند، با یورش و هجوم نیروهای امنیتی برای اعمال فشار و تهدید کارگران مواجه می‌شوند. کارگران شرکت فولاد شادگان در استان خوزستان روز چهارشنبه ۲۷ مهر اعلام اعتصاب کردند. تعداد زیادی از نیروهای سپاه برای پایان دادن به این اعتصاب با کمک و دعوت مدیریت وارد کارخانه شدند.