گزارش رخدادها − خشمی که به صورت رقص و شادی جلوه‌گر شد

شامگاه سه شنبه ۸ آذر و اولین ساعت‌های صبح چهارشنبه ۹ آذر، بسیاری از شهرهای ایران محل اعتراضاتی شد که پس از باخت تیم ملی فوتبال جمهوری اسلامی ایران به تیم ملی فوتبال آمریکا در مسابقات جام جهانی شکل گرفت.

تیم ملی فوتبال ایران، معترضان را با حضور در جام جهانی و اینکه به صورت مستقیم در برابر سرکوب حکومتی موضع نگرفت، خشمگین کرد. خشم معترضان در واکنش به باخت و حذف تیم ایران از جام جهانی با رقص و شادی نمود پیدا کرد.

مردم معترض در بیشتر شهرهای بزرگ ایران − از جمله تهران، کرج، رشت، انزلی، اراک، قم، مشهد، اردبیل، زنجان، ارومیه، اصفهان، شاهین شهر، فولاد شهر، شیراز، خرم آباد، بندرعباس، بوشهر، زاهدان و بسیاری از شهرهای کرد در آذربایجان غربی، کردستان، ایلام و کرمانشاه − شبانه به خیابان آمدند و رقصیدند.

رقصیدن، کنار هم جمع شدن، و حرکت کردن در شب باخت تیم ایران، در شهرهای ایران نمادی از قدرت اعتراضاتی شد که ۷۵ روز است در ایران و پس از قتل دولتی ژینا (مهسا) امینی ادامه دارد، اعتراضاتی با شعار «زن، زندگی، آزادی» و به امید بر هم زدن سازوکارهای سیاسی و اجتماعی در ایران و ایجاد تغییر به سمت آزادی و برابری. از جمله خواست‌های مردم پایان دادن به سلطه زعمای دین و خشونت‌‌گری دینی، پایان دادن به تبعیض و خشونت در حوزه جنسیتی و در روابط مرکز و حاشیه از جمله در مورد کردها، ترک‌ها، عرب‌ها، بلوچ‌ها، و پایان دادن به نابرابری‌های اقتصادی و در مشارکت سیاسی است. مردم معترض تحقق این خواسته‌ها را در برچیدن نظام ولایی می‌دانند.

از نظر زمانی، شادی و رقص عمومی، پاسخی بود به خشم معترضان از تسخیر و مصادره فوتبال از سوی جمهوری اسلامی برای توجیه سیاست‌های سرکوب - سیاست‌هایی که در شهرها و روستاهای کردها و در بلوچستان، خشونت نظامی آن به کشته شدن به ترتیب ۱۰۷ نفر و ۱۱۸ نفر از معترضان انجامید. همچنین پاسخی بود به خشم معترضان به سال‌ها حذف زنان از ساحت‌های سیاسی و اجتماعی از جمله استادیوم‌های ورزشی.

نگرانی‌ها در مورد بازداشت‌ها و دادگاه‌های گروهی‌ای که معترضان را به زندان محکوم می‌کند افزایش یافته است. عفو بین‌الملل، دفاتر حقوق سازمان ملل در مورد افزایش صدور حکم اعدام برای معترضان و به‌ویژه کودکان معترض ابراز نگرانی کرده‌اند. یک امام‌جمعه اهل سنت هم در مورد افزایش صدور حکم اعدام برای زندانی‌های بلوچ ابراز نگرانی کرده است.

زاهدان با رقص بر زخم خود مرهم گذاشت

بامداد چهارشنبه و پس از باخت تیم جمهوری اسلامی ایران، معترضان در برخی از محله‌های شهر زاهدان کنار هم حلقه زدند و بلوچی رقصیدند. رقص و‌‌ پایکوبی در زاهدان در چندین ویدئو و محله ثبت شد.

سرکوب نظامی بلوچستان در اعتراضات اخیر شدید بوده است. به جز جمعه خونین زاهدان که در دهم مهر، نیروهای سرکوب معترضان بلوچ را در زاهدان پس از نماز جمعه به رگبار بستند، تیراندازی به معترضان در شهرهای بلوچ در تمام طول اعتراضات ادامه داشته است.

فرزین کدخدایی، از فعالان بلوچ می‌گوید از ابتدای سال ۲۰۲۲ جمهوری اسلامی، ۱۳۶ شهروند بلوچ را اعدام کرده، ۱۱۸ نفر را در اعتراضات کشته، ۱۰۵ سوختبر را گلوله زده و یک نفر را زیر شکنجه کشته است.

فرزین کدخدایی در توییتر در شادی مردم بلوچ، از خدانور لجه‌ای یاد کرد - او معترضی بود که در جمعه خونین زاهدان در روز ۱۰ مهر با شلیک نیروهای سرکوب کشته شد. خدانور، رقصنده توانایی بود و پس از مرگش ویدئوهای رقص او در شبکه‌ها پخش شد. کدخدایی به یاد خدانور و در وضعیت شهر زاهدان نوشت:

او آرزو کرد که روزی زاهدان مدرسه رقصی داشته باشد به نام خدانور که در ان دختران آموزش رقص ببینند:

رقص و شادی در شهرها و روستاهای کرد

در سنندج، تا زنگ بازی ایران و آمریکا زده شد، معترضان به پارک‌های شهر رفتند. رقص تا پاسی از نیمه شب ادامه داشت. یک منبع از سنندج به زمانه گفت «پارکی در شهر نبود که در آن رقص و شادی نباشد.»

این رقص و شادی در شهرهای کرد هم مرهمی شد بر بیش از ۷۵ روز زخمی شدن و کشته دادن این شهرها. در این شهرها در طول اعتراضات، شبانه بیرون رفتن و شعار دادن به مفهوم این است که معترض ممکن است به خانه باز نگردد. ازاین‌رو در گردهمایی‌های شامگاه سه‌شنبه و بامداد چهارشنبه در شهرهای کرد، رهایی از هراس حس می‌شد که در تقاطع بافت قومی و طبقاتی منطقه و در تقابل آنها با سرکوبگران شکل‌گرفته است.

رقص و شادی در سنندج:

نگرانی‌ها را کنار گذاشتن، دست‌به‌دست هم دادن و کردی رقصیدن در تمام شهرهای کرد در آذربایجان غربی، کردستان، ایلام و کرمانشاه جان تازه دمید. در زمینه این جان تازه، بیم بود که مأمورها برسند و آمدند و تیراندازی هم کردند. اما در آن لحظه دست هم را گرفتن و رقصیدن برای سنندج، سقز، مهاباد، جوانرود، بوکان، کامیاران، روانسر، مریوان، کرمانشاه، ثلاث باباجانی، دیواندره، پاوه، اشنویه، دهگلان، و قروه، قدرتی بود که می‌خواستند به سرکوبگران نشان دهند: زندگی و مقاومت ادامه دارد.

تصاویری از شادی در شهرهای کرد را ببینید:

فریبا، یک کاربر در توئیتر، ویدیوئی را از رقص با شعار «ژن، ژیان، ئازادی» در شهر سنندج منتشر کرد. او در متن همراه این ویدئو با اشاره به رقص و شادی نیروهای حکومتی در شهر تهران پس از برد تیم فوتبال جمهوری اسلامی ایران در برابر تیم ملی نوشت:

در مهاباد و جوانرود، دو شهری که سپاه به آنجا برای سرکوب معترضان قشون‌کشی کرد، معترضان شبانه آمدند و با رقص و شادی خود این پیام را به سپاه رساندند که شور شبانه آنها یک نه بزرگ است به حضور نظامی سرکوبگران سپاه در این شهرها.

خوشحالی مردم جوانرود با بوق فوتبالی و شعار «شهید نامیره» (شهید نمی‌میرد).

کولبرنیوز نوشت که نیروهای سرکوب در پارک کودک سنندج به معترضان شلیک کردند. این رسانه تصویر بدن یک معترض زخمی را منتشر کرده است. منبع دیگری به زمانه گفت: «در میدان آزادی، شریف‌آباد و شهرک بهاران» هم نیروهای سرکوب به سمت معترضان شلیک کردند و دست‌کم یک معترض هم در این محله‌ها زخمی شد.

در کامیاران، رقص و شادی به مقاومت و مبارزه تبدیل شد و معترضان در خیابان‌ها آتش روشن کردند و سنگربندی کردند.

در دهگلان هم معترضان پس از شادی، خیابان‌ها را مسدود کردند و به مقاومت اعتراضات خیابانی بازگشتند. در مریوان نیروهای سرکوب شادی معترضان را بر نتابیدند و به معترضان در میدان سرباز شهر مریوان شلیک کردند.

تهران،‌ کرج و قم

معترضان در تهران و کرج به خیابان آمدند، یا رقصیدند و شادی کردند و یا شعار دادند.

معترضان از جمله در ایستگاه متروی ولیعصر در شهر تهران که یکی پر ترددترین ایستگاه‌های این شهر است، شعار دادند: «توپ، تانک، فشفشه، آخوند باید گم بشه».

در محله فلاح تهران، جایی که سرکوب معترضان خونین بوده است و بافت طبقاتی آن بیشتر از کارگران و فرودستان شهری است، معترضان پرشمار با بوق‌های فوتبالی به خیابان آمدند. آنها نام علی کریمی، فوتبالیست حامی معترضان را صدا زدند و علیه دیکتاتور شعار دادند.

شهرک اکباتان، یک صدا شادی بود. این شهرک جایی که هر شب سعی کرده مشعل اعتراضات را روشن نگه دارد و جایی است که نیروهای حکومت، جان و مال معترضان را هدف حمله قرار دادند:

در کرج، شهری که بسیاری از معترضان کشته، زخمی و بازداشت شدند، در محله‌های مختلف بوق ممتد صدای اعتراض شد. در برخی از محله‌ها، معترضان فریاد زدند: «مرگ بر دیکتاتور.»

صدای بوق ممتد و شادی در گوهردشت، گلشهر، شهرک اندیشه، و فردیس در کرج همه جا شنیده می‌شد. در منطقه مارلیک کرج، صدای جیغ و شادی و سوت از آپارتمان‌ها می‌آمد.

در شهر مذهبی قم در جنوب پایتخت، جایی که نیروهای سرکوب سعی کرده بودند اعتراضات را در هفته‌های اخیر سرکوب کنند و شمار بازداشتی‌ها هم بالا گزارش شده، معترضان این بار رقصان و شادان آمدند و بسیاری از خیابان‌های شهر تا پاسی از نیمه شب محل رقص زنان و مردان باهم بود.

شهرهای دیگر

در استان گیلان مردم در شهرهای رشت، لاهیجان و بندرانزلی پس از باخت تیم جمهوری اسلامی به آمریکا به خیابان ریختند اما شادی اعتراضی مردم به عزا تبدیل شد. مهران سماک در انزلی به خاطر بوق زدن برای شادی حذف تیم جمهوری اسلامی با شلیک مستقیم کشته شد.

کاربران در شبکه‌های اجتماعی نوشته‌اند که مهران سماک همراه نامزدش سوار خودرو در حال بوق زدن بود که با شلیک سرهنگ سید جعفر جوانمردی رئیس نیروی انتظامی بندر انزلی کشته شد. خانواده پیکر او را از بیمارستان با خود بردند تا ماموران آن را ندزدند.

در قزوین هم مردم برای شادی اعتراضی به خیابان آمدند. یک ویدئو نشان می‌دهد نیروهای سرکوبگر زنی را که در این شهر در حال خوشحالی بود کتک می‌زنند.

مردم همدان هم پس از پایان بازی ایران و آمریکا در خیابان‌های شهر برای شادی پس از باخت تجمع کردند.

در مشهد هم شادی پس از باخت تیم جمهوری اسلامی به صحنه اعتراض مردم تبدیل شد. در یکی از ویدئوها می‌بینیم که مردم به خاطر باخت جمهوری‌اسلامی از آمریکا در خیابان‌ها همدیگر را در آغوش میگیرند و به‌هم گل می‌دهند.

فیلم‌هایی از ارومیه منتشر شده که حکایت از شادی خیابانی در این شهر پس از باخت تیم جمهوری اسلامی در مقابل آمریکا دارد. در یکی از ویدیوها زنان و مردان زنجیره‌ای تشکیل داده و می‌رقصند. در ویدیویی دیگر فشفشه روشن می‌کنند و بوق می‌زنند.

در اردبیل هم رقص و شادی بر پا بود: 

ویدئوهای منتشر شده در شبکه‌های اجتماعی رقص و شادی مردم زنجان پس از باخت تیم فوتبال جمهوری اسلامی را نشان می‌دهد.

در اصفهان هم مانند بسیاری دیگر از شهرهای ایران مردم برای ابراز شادی پس از باخت تیم فوتبال جمهوری‌اسلامی به خیابان آمدند.

در شهر ایلام و سرابله از توابع استان ایلام هم جشن شادی اعتراضی پس از باخت تیم فوتبال جمهوری اسلامی برگزار شد.

در بهبهان هم مردم پس از پایان بازی ایران و آمریکا شادی کردند. در شوش دانیال  مردم با ماشین به خیابان‌ها آمند و بوق زدند.

بامداد ۹ آذر در رفسنجان هم با رقص و شادی مردم پس از باخت تیم فوتبال جمهوری‌ اسلامی آغاز شد.

ویدئوهای منتشر شده از اهواز مردم این شهر را نشان می دهد که بعد از مسابقه فوتبال و شکست از آمریکا و حذف از جام جهانی به خیابان آمدند.

شادی مردم اهواز پس از باخت تیم فوتبال جمهوری اسلامی در این ویدئو قابل مشاهده است:

در بندرعباس مردم بامداد ۹ آذر برای شادی به خیابان آمدند و بوق زدند:

آبادانی‌ها هم در جشن شادی اعتراضی ایرانیان شرکت کردند و در خیابان‌ها با ماشین ترافیک ایجاد کردند و بوق زدند.

عفو بین‌الملل از سفارتخانه‌ها در ایران خواست ناظران‌شان را به دادگاه معترضان بفرستند

عفو بین‌الملل روز سه‌شنبه هشت آذر از کشورهایی که در ایران حضور سیاسی دارند خواست که ناظران خود را به دادگاه معترضانی بفرستند که در اعتراضات اخیر بازداشت شدند. این سازمان حقوق بشری نوشت:

همچنین این سازمان حقوق بشری در مورد گزارش‌هایی که می‌گویند کودکان در دادگاه‌های دسته‌جمعی در ارتباط با اعتراضات در معرض خطر محکوم شدن به اعدام هستند، ابراز نگرانی کرد و این را «نقض آشکار قوانین بین‌المللی» خواند.

جاوید رحمان، گزارشگر ویژه سازمان ملل در امور حقوق بشر ایران روز سه‌شنبه هشتم آذر در رابطه با صدور حکم اعدام برای بازداشتی‌های اعتراضات اخیر ابراز نگرانی کرد. او گفت که نگران است که جمهوری اسلامی در رابطه با به رای شورای حقوق بشر سازمان ملل برای ایجاد کمیته حقیقت یاب، دست به کمپینی برای اعدام بیشتر معترضان بزند.

رحمان در گفت‌وگو با رویترز گفت:

رحمان گفت که در حال حاضر، دست کم ۲۱ معترض که در اعتراضات اخیر بازداشت شدند با مجازات اعدام روبه‌رو هستند که یکی از آنها زن است.

عبدالحمید اسماعیل‌زهی، امام جمعه زاهدان، روز سه‌شنبه در توییتی نوشت که پایان دادن به اعدام از مطالبات اعتراضات بوده است و مردم بلوچستان بیشترین سهم از اعدام‌ها در این را داشته‌اند:

امام جمعه اهل سنت زاهدان در توییتر نوشت:

بنا بر گزارش «کمپین فعالین بلوچ» که اخبار و گزارش‌های نقض حقوق بلوچ‌ها در ایران را پوشش می‌دهد، در روز دوشنبه هفتم آذر ۱۴۰۱، دست‌کم هفت زندانی بلوچ در زندان‌های سیستان و بلوچستان با اتهامات مربوط به «مواد مخدر» و «قتل» اعدام شدند.

حکم اعدام این زندانیان در حالی اجرا شده که خانواده آن‌ها موفق به ملاقات آخر با آن‌ها نشدند.

پیشتر سازمان حقوق بشر ایران گزارش کرده بود که طی شش ماه نخست سال جاری میلادی، ۲۵۱ نفر از جمله ۶ زن و ۶۷ شهروند بلوچ در زندان‌های مختلف ایران اعدام شدند. این تعداد اعدام ثبت‌شده، رشد شدیدی را نسبت به مدت مشابه سال قبل نشان می‌دهد. در شش ماه نخست سال گذشته میلادی، ۱۱۷ نفر اعدام شده بودند.