اقبال اقبالی، دایی توماج صالحی: توماج فقط یک رَپِر و هنرمند است
بیش از یک ماه از بازداشت توماج صالحی به دست نیروهای امنیتی گذشت. تا این لحظه هیچ خبری از این خواننده معترض سبک رپ در دست نیست و تلاش‌های خانواده برای کسب اطلاع از وضعیت و سرنوشت فرزندشان بدون نتیجه بوده است.
شهرام موصلچی
توماج صالحی
توماج صالحی، خواننده سبک رپ را اخیراً به «افساد فی‌الارض، فعالیت تبلیغی علیه نظام، تشکیل و اداره دسته‌جات غیر قانونی به قصد برهم زدن امنیت کشور، همکاری با دولت متخاصم علیه جمهوری اسلامی و نشر اکاذیب و تشویش اذهان عمومی و تحریک و ترغیب افراد به اعمال خشونت‌آمیز» متهم کردند.
این مجموعه‌ای از اتهام‌هایی است که می‌تواند به صدور حکم اعدام توماج صالحی منجر شود.
پیشتر نیز خبرگزاری مهر به نقل از اسدالله جعفری، رئیس کل دادگستری اصفهان نوشته بود که کیفرخواست توماج صالحی صادر شده، اما او هنوز محاکمه نشده است.
یکشنبه هشتم آبان‌ماه سال جاری خبرگزاری دانشجو که به بسیج دانشجویی نزدیک است با انتشار یک تصویر منسوب به توماج صالحی با چشم‌بند، از بازداشت این خواننده رپ خبر داد.
طی مدت بیش از یک ماه از بازداشت توماج صالحی، نیروهای امنیتی خانواده و هم‌چنین این خواننده سبک رپ را با اشکال گوناکونی به شدت تحت فشار گذاشته‌اند. بنا بر گزارش منابع نزدیک به فعالان حقوق بشر، مأموران امنیتی توماج صالحی را در زندان جهت اخذ «اعتراف اجباری» مورد شکنجه و خشونت قرار دادند.
به علاوه، در این مدت نیروهای امنیتی برای اعمال فشار بیشتر بر توماج صالحی، او را از ملاقات با خانواده و دسترسی به وکیل انتخابی محروم کرده‌اند.
دوشنبه هفتم آذر ۱۴۰۱، امیر رئیسیان، وکیل دادگستری، در حساب توییتر خود نوشت:
«برای اعلام وکالت در پرونده موکلم توماج صالحی به شعبه اول دادگاه انقلاب اصفهان مراجعه و لایحه اعلام وکالت را ثبت کردم اما بر خلاف قانون رئیس شعبه اجازه مطالعه و پیگیری پرونده را نداد. به رئیس کل دادگستری استان اصفهان گزارش دادم و امیدوارم این رویه غیرقانونی تغییر کند.»
ترانه‌های توماج صالحی که اغلب به سبک رپِ اعتراضی خوانده شده، با استقبال فراوان روبه‌رو شده است.
این خواننده معترض رپ در آخرین ترانه‌ای که قبل از بازداشت منتشر کرد، «نظام» را به یک فنجان قهوه تشبیه کرد.
توماج پیشتر نیز در ترانه‌‌هایش به موضوعاتی از جمله، اعتصاب‌های کارگری، فساد دولتی، اعدام و زندان پرداخته بود.
در گزارش پیش‌رو زمانه با اقبال اقبالی، دایی توماج صالحی، درباره آخرین وضعیت این خواننده رپ که هم‌اکنون در بند الف زندان اصفهان به‌سر می‌برد، گفت‌وگو کرده است.
◼️صحبت‌های اقبال اقبالی، دایی توماج صالحی که با زمانه گفت‌وگو کرده را بشنوید.
خانواده موفق به ملاقات با توماج نشدند
اقبال اقبالی، دایی توماج صالحی درباره آخرین وضعیت او به زمانه می‌گوید، خانواده تلاش کردند که طی این مدت با توماج تماس بگیرند و ملاقات داشته باشند، اما موفق نشدند. امری که موجب افزایش نگرانی‌ها در خصوص وضعیت این خواننده شده است:
«هم‌چنین وکلای توماج به دادگاه [انقلاب اصفهان] مراجعه کردند، اما دادگاه وکلای انتخابی را قبول نکرده است. توماج از سی‌ام اکتبر/ هشتم آبان امسال تاکنون در بازجویی، شکنجه و انفرادی به‌سر می‌برد و ما هیچ خبری از ایشان نداریم، و چون این رژیم پاسخگو نیست و هیچ کدام از اصول حقوقی شهروندان را رعایت نمی‌کند، ناچاریم ما که در اروپا زندگی می‌کنیم صدای توماج و توماج‌های ایران باشیم».
اقبالی در ادامه صحبت‌هایش می‌گوید، توماج تنها نیست و ما حدود ۱۸ هزار زندانی داریم که در جریان جنبش «زن، زندگی، آزادی»، به ناحق بازداشت شدند:
«ما باید این صدا را بازتاب دهیم. من اخیراً گفت‌وگویی داشتم با روزنامه اشترن (Stern) و چند خواسته را در آن گفت‌وگو مطرح کردم که به اطلاع شما می‌رسانم. من از جامعه جهانی، از جامعه اروپایی و تمام دولت‌هایی که در ارتباط با حکومت اسلامی هستند، خواسته‌ام و هم‌چنین از تمام نهادهای حقوق بشری می‌خواهم مجموعه‌ای از مطالبات را به جمهوری اسلامی تحمیل کنند».
خواسته‌های اقبالی، عبارتند از:
«دادگاه توماج صالحی علنی باشد، وکیل انتخابی و مورد تأیید توماج از او دفاع کند، نمایندگانی از جامعه فعالان حقوق بشر و حقوقدان‌های اروپایی در دادگاه توماج حضور پیدا کنند، نماینده‌ای از شورای حقوق بشر سازمان در دادگاه توماج حضور یابد و آخرین خواسته این است که به خبرنگاران اجازه داده شود در این دادگاه حضور داشته باشند تا ببینیم که محاکمه جوانان ما چگونه و بر مبنای چه معیارهایی انجام می‌گیرد...»
توماج یک فعال سیاسی نبود
اقبال اقبالی، دایی توماج صالحی می‌گوید، مسأله‌ای که باید همواره روی آن تأکید داشت این است که توماج یک فعال سیاسی نبوده و او علیه این حکومت اسلامی اعلام جنگ نکرد:
«توماج فقط یک خواننده و شاعر بود؛ او جوانی رَپِر بود که درد جامعه را با صدای بلند مطرح کرد. توماج بلند فکر کرد، اما جمهوری اسلامی این بلند فکر کردن توماج را نتوانست تحمل کند، و ما باید این را به دنیا بگوئیم. اجازه نخواهیم داد دادگاه توماج را پشت درهای بسته برگزار کنند. این دادگاه را به دادگاه علیه جمهوری اسلامی تبدیل خواهیم کرد...»
آبان‌ماه سال جاری جمعی از هنرمندان، نویسندگان، فعالان رسانه‌ای، کنشگران مدنی و خانواده‌های جان‌باختگان هواپیمای اوکراینی در حمایت از توماج صالحی، رپر معترض بیانیه‌ای را منتشر کرده و خواستار آزادی فوری و بدون قید و شرط او شدند.
نویسندگان این بیانیه در بخش‌هایی از بیانیه نوشتند:
«توماج در میدان جنگ، فریادِ درد رنج‌بران بود و برافروخته از ترکمنچای، تاجرانِ جان‌هایِ مردمان را به سوراخ موش حوالت می‌داد. توماج می‌دانست و می‌دید که قصد شکارش کرده‌اند، اما بی‌‌پروا از خودکامگی و نابرابری می‌غرید و گرمِ رزم و زندگی بود».
در بخش پایانی بیانیه نویسندگان و هنرمندان آمده است:
«توماج صدای مردم است و ندای ملت خاموش نمی‌شود. اکنون صدای او باشیم، که اگر آزاد بود بر شکنجه‌ها و احکامِ اعدامِ معترضان می‌خروشید و رهایی‌شان را طلب می‌کرد. جسم و جان توماج را نشانه رفته‌اند، به انتقام این که بانگِ رسایِ مردم بوده است. شکنجه و مجازات توماج، خط قرمز ماست. توماج باید آزاد شود.»
شکنجه توماج صالحی
طی روزهای اخیر خبرهایی منتشر شد مبنی بر اینکه توماج صالحی مورد شکنجه فیزیکی نیروهای امنیتی قرار گرفته و یک پا و انگشت دست او دچار شکستگی شده و صورت او بر اثر ضرب و شتم به شدت آسیب دیده است، اما تا این لحظه به دلیل ممانعت از ملاقات خانواده و دسترسی وکیل به پرونده، اطلاع دقیقی از وضعیت صالحی در دست نیست.
اقبالی، دایی توماج صالحی در این‌باره می‌گوید:
«با ما بسیار تماس گرفته شده و خیلی پیام و ایمیل برایمان فرستادند که پای توماج را شکستند و سر و صورت‌اش آنقدر آسیب دیده که قابل شناسایی نبود. البته فیلمی هم که نشان دادند، (اشاره به ویدئویی که از سوی خبرگزاری تسنیم، وابسته به سپاه پاسداران منتشر شد) ما خانواده تاکنون نتوانسته‌ایم آن را شناسایی کنیم. بعضی‌ها می‌گویند که توماج است و بعضی‌ها هم می‌گویند توماج نیست. ما می‌خواهیم خبر دقیق را از طریق ملاقات و دیدار با توماج از زبان خود او بشنویم».
خبرگزاری دانشجو وابسته به بسیج دانشجویی نخستین رسانه‌ای بود که خبر بازداشت توماج را منتشر کرد. این خبرگزاری هم‌چنین ادعا کرد که مأموران امنیتی توماج صالحی را در حین خروج از کشور در مرزهای غربی بازداشت کرده‌اند.
به فاصله کوتاهی حساب کاربری توماج صالحی در توییتر اما ضمن تأیید بازداشت او، ادعای مأموران امنیتی مبنی بر بازداشت او هنگام خروج از کشور را رد کرد و نوشت توماج صالحی را در گردبیشه از توابع بروجن در استان چهارمحال و بختیاری بازداشت کرده‌اند.
اقبالی، در همین ارتباط ضمن تکذیب ادعای خبرگزاری دانشجو، به زمانه می‌گوید:
«ما بختیاری هستیم و توماج در گردبیشه چهارمحال و بختیاری بازداشت شده است. چنین اتهاماتی از سوی جمهوری اسلامی سابقه چندین ساله دارد (...) همین اتهاماتی که امروز به توماج می‌زنند، حدود ۴۲ سال پیش زمانی که زندانی سیاسی بودم به من هم زدند. بنا بر این اصلاً چنین ادعاهایی درست نیست. توماج هیچ چیز مخفی‌ای نداشت. توماج یک شاعر و هنرمند بود و همه چیز او علنی بود...»
پس از خیزش انقلابی مردم ایران در پی قتل حکومتی ژینا (مهسا) امینی، جمهوری اسلامی بیش از ۱۷ هزار تن را دستگیر کرده و صدها تن را کشته است.
نظرها
فرهاد - فرهادیان
ما کاملا نسبت به اعترافات توماج آگاه هستیم و هیچ ارزش و قدر او را در نظر مردم کاهش نخواهد داد زیرا انسان آهن هم که باشد بر اثر فشار و حرارت خم می شود حتی گروههای چریکی در زمان حکومت پهلوی ها هم زمان مقاومت را معین می کردند تا اعضای گروه بتوانند پاکسازی ها را انجام دهند این مقاومت حداکثر سه روز بوده است به ندرت تا یک هفته . لذا ما شاهد مقاومت توماج حتی تا این زمان طولانی بیش از یک ماه را شاهد بوده ایم از اینرو مواضع هر زندانی همان مواضع دوران خارج از زندانش است توماج دوباره میان مردم خواهد آمد و پ از یک دوره ی استراحت و تمدد اعصاب دوباره بر خجالتش غلبه کرده به میان مردم بازخواهد گشت اما ممکن است لطمات شکنجه ها باعث توقف خلاقیتهایش باشد یادم هست در مورد زنده یاد غلامحسین ساعدی نیز همین اتفاق افتاد که علیرغم هوش و ذوق و خلاقیت ادبیاتش زیر شکنجه خهای آریامهری همین پرویز ثابتی حتی بعد از زندان دیگر هیچ ذوقو شوق و خلاقیتی و حتی اثری ناب مشاهده نشد . ما قرنهاست مردمی داریم که نخبگانش را پادشاهان و آیت الله ها با شکنجه می کشند توماج صالحی امیرجسین مرادی علی یونسی و .... این سلسله تا سلمان فارسی تا حلاج تا مزدک تا .... تاریخ همیشه تکرار می شود باید مراقب باشیم