سفر سه‌روزه وزیر خارجه آمریکا به ریاض: تلاش بلینکن برای به دست آوردن دل سعودی

آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه ایالات متحده، در آغاز یک مأموریت دیپلماتیک با هدف تثبیت روابط بین واشنگتن و ریاض پس از سال‌ها اختلافات عمیق بر سر طیف گسترده‌ای از موضوعات از حقوق بشر، امنیت خاورمیانه و قیمت نفت تا ایران، با محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی گفت‌وگو کرد.

متیو میلر، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا در بیانیه‌ای پس از این دیدار گفت، بلینکن روز سه‌شنبه با محمد بن سلمان، ولیعهد، صحبت کرد و دو طرف متعهد به «پیشبرد ثبات، امنیت و رفاه در سراسر خاورمیانه و فراتر از آن هستند». میلر گفت که این تعهد شامل تلاش برای دستیابی به صلح در یمن است.

بلینکن همچنین تأکید کرد که روابط دوجانبه بین واشنگتن و ریاض «با پیشرفت در زمینه حقوق بشر» تقویت شده است و از عربستان سعودی به خاطر حمایتش در جریان خارج کردن شهروندان آمریکایی از سودان جنگ زده و همچنین تلاش‌های دیپلماتیک برای توقف درگیری بین جناح‌های رقیب در این کشور تشکر کرد.

این دومین سفر مقام‌های بلندپایه آمریکا به عربستان سعودی در یک ماه گذشته است. پیش از این و در روز ۷ مه جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی کاخ سفیر هم در ریاض با مقام‌های سعودی مذاکره کرده بود. بلینکن قرار است در سفر سه روزه خود به جز محمد بن سلمان با سایر مقام‌های ارشد سعودی هم دیدار کند.

سفر بلینکن تنها چند روز پس از آن صورت می‌گیرد که عربستان سعودی متعهد به کاهش بیشتر تولید نفت شد، اقدامی که احتمالاً به تنش در روابط واشنگتن و ریاض می‌افزاید.

ریاض بارها با جو بایدن، رئیس جمهوری ایالات متحده، بر سر عرضه نفت خام خود به بازارهای جهانی، تمایلش برای شراکت با روسیه در اوپک پلاس و تنش‌زدایی با ایران با میانجی‌گری چین، درگیر شده است. تحلیلگران می‌گویند که اهداف سفر بلینکن شامل کاستن از دامنه برنامه‌های ریاض در مورد قیمت نفت، جلوگیری از نفوذ چین و روسیه در خاورمیانه و کار بر روی پروژه بسیار بزرگ عادی‌سازی نهایی روابط عربستان سعودی و اسرائیل است.

ریچارد گلدبرگ، مشاور ارشد بنیاد دفاع از دموکراسی‌ها از اندیشکده‌های دست‌راستی و نزدیک به اسرائیل در واشنگتن در مورد حضور بلینکن در ریاض گفت که سرد کردن روابط عربستان سعودی و چین احتمالاً مهم‌ترین هدف آمریکا است.

گلدبرگ گفت: «[بلینکن باید به سعودی‌ها توضیح دهد] که چرا منافع چین با عربستان سعودی همسو نیست و چرا روابط نزدیکتر به روشی استراتژیک مانع روابط نزدیکتر با واشنگتن می‌شود.»

روابط ایالات متحده با عربستان سعودی در سال ۲۰۱۹ زمانی پرتنش شروع شد که بایدن در طول مبارزات انتخاباتی ریاست جمهوری خود گفت که در صورت انتخاب شدن با ریاض آنچنان که شایسته آن‌ها است رفتار خواهد کرد. بلافاصله پس از روی کار آمدن بایدن در سال ۲۰۲۱، کاخ سفید ارزیابی اطلاعاتی ایالات متحده را منتشر کرد مبنی بر اینکه ولیعهد عربستان عملیات دستگیری و قتل جمال خاشقجی روزنامه‌نگار و ستون‌نویس واشنگتن پست در سال ۲۰۱۸ را تأیید کرده است. سفر بایدن به عربستان در ژوئیه ۲۰۲۲ کمک چندانی به کاهش تنش‌ها نکرد و ریاض علاقه کمتری به همسویی با اولویت‌های ایالات متحده در منطقه نشان داد.