کودتاگران نیجر می‌خواهند رئیس جمهوری سابق را به اتهام «خیانت بزرگ» محاکمه کنند

در شرایطی که خطر مداخله نظامی کشورهای غرب آفریقا در نیجر برای بازگرداندن نظم قانون اساسی وجود دارد و در حالی که محمد بازوم، رئیس جمهوری سقوط کرده این کشور هنوز در نیامی در حبس خانگی به‌سرمی‌برد، کودتاگران قصد دارند او را به اتهام «خیانت بزرگ» و «تضعیف امنیت کشور» محاکمه ‌کنند.

آمادو عبدالرحمن، یکی از رهبران کودتای نیجر در بیانیه‌ای که در تلویزیون این کشور پخش شد، گفت:

تبادل نظر با خارجی‌ها

نظامیان حاکم اتهامات خود را براساس «تبادل نظرهای» محمد بازوم با «اتباع»، «سران کشورهای خارجی» و «مسئولان سازمان‌های بین‌المللی» مطرح کرده‌اند. محمد بازوم پیش از کودتا چندین بار با نمایندگان کشورهای متحد نیجر مانند ایالات متحده آمریکا و اطرافیان سیاسی خود گفت‌وگو کرده بود.

کودتاگران در مورد رئیس جمهوری سقوط کرده، خواستار «بررسی صداقت ادعایی او مبنی بر توقیف‌اش» شده‌اند. آن‌ها می‌گویند «سربازان هرگز به اقامتگاه ریاست جمهوری او حمله نکرده‌اند و او هنوز همه وسایل ارتباطی را در اختیار دارد».

آن‌ها همچنین اطمینان داده‌اند که محمد بازوم «به‌طور منظم پزشک خود را ملاقات می‌کند». ارتش افزوده است: «پس از ملاقات شنبه، پزشک هیچ‌گونه نگرانی در مورد وضعیت سلامت رئیس جمهوری برکنار شده و اعضای خانواده او ابراز نکرد».

محمد بازوم که از ۴ مرداد / ۲۶ ژوئیه (روز کودتا) به‌همراه پسر و همسرش در مقر ریاست جمهوری خود نگهداری می‌شود، در رسانه‌های متعددی اعلام کرده بود که به «گروگان» گرفته شده است و همچنین از داشتن برق محروم و مجبور به خوردن فقط برنج و ماکارونی شده است.

مجازات‌ «تحقیرآمیز»

افزون بر این، حاکمان نظامی نیجر «تحریم‌های غیرقانونی، غیرانسانی و تحقیرآمیز» جامعه اقتصادی کشورهای غرب آفریقا (Ecowas) را که در اجلاس سران این سازمان در ۸ مرداد / ۳۰ ژوئیه تصویب و مهلت هفت روزه نیز برای بازگرداندن بازوم به قدرت تعیین شد، محکوم کردند. رهبران اِکوواس تهدید کردند که با پایان مهلت هفت روزه ممکن است در نیجر مداخله نظامی کنند اما چنین نکردند.

در جریان این اجلاس، کشورهای غرب آفریقا از جمله تعلیق معاملات مالی و تجاری با نیجر را که از نظر اقتصادی و انرژی به کشورهای خارجی وابسته است، اعلام کردند. نظامیان کودتاگر در بیانیه مطبوعاتی خود از این بابت ابراز تأسف کرده و گفته‌اند این تحریم‌ها «کشور را از دارو، مواد غذایی و تأمین برق محروم می‌کند».

این اظهارات پس از آن صورت می‌گیرد که کودتاگران روز شنبه از یک هیئت مذهبی مسلمان نیجریه استقبال کردند. این هیئت با توافق بولا تینوبو، رئیس جمهوری نیجریه و رئیس اِکوواس، به‌منظور «کاهش تنش‌های ایجاد شده به دلیل احتمال مداخله نظامی» به نیجر رفت.

بر اساس بیانیه هیئت مذهبی نیجریه، ژنرال عبدالرحمن شیانی، رهبر کودتای نیجر «اعلام کرد که درها برای یافتن مسیر دیپلماسی و صلح به‌منظور حل بحران» باز است.

«نیروهای آماده»

پنج‌شنبه گذشته، رهبران اِکوواس در اجلاس خود بار دیگر تأکید کردند که از ابزارهای دیپلماتیک برای بازگرداندن بازوم به قدرت حمایت می‌کنند و در همین حال دستور بسیج و استقرار «نیروی آماده»  را صادر کردند.

جدول زمانی و شرایط مداخله نظامی احتمالی کشورهای غرب آفریقا فاش نشده است. اما آلاسان اوتارا، رئیس جمهوری ساحل عاج که کشورش به این نیرو کمک خواهد کرد، روز پنج‌شنبه گفت که باید بتواند «در کوتاهترین زمان ممکن» مداخله کند. یکی از نزدیکان محمد بازوم گفته بود که در صورت مداخله نظامی در نیجر، رژیم کودتاگران «تهدید» کرده است که به بازوم حمله خواهد کرد.

در بیانیه مطبوعاتی میانجی‌گران نیجریه به‌نقل از ژنرال عبدالرحمن شیانی آمده بود که ارتش بازوم را «به دلیل تهدید قریب‌الوقوعی که نه تنها جمهوری نیجر، بلکه نیجریه را نیز تحت تأثیر قرار می‌داد»، سرنگون کرد. شیانی کودتا را با «وخامت اوضاع امنیتی» در نیجر توجیه کرده بود که به‌گفته او با خشونت گروه‌های جهادی علیه این کشور و مالی و بورکینافاسو، کشورهای همسایه، تشدید شده بود. دو کشور مالی و بورکینافاسو نیز در دست نظامیان هستند و از کودتاگران نیجر حمایت کرده‌اند.

کودتاگران نیجر در مورد افراد نزدیک به رژیم سرنگون شده که پس از کودتا دستگیر شده‌اند، افزوده‌اند که آن‌ها بر «اراده قاطع خود در احترام به (...) تعهدات حقوق بشری نیجر تأکید می‌کنند».