بلومبرگ: گزارش آتی بازرسان آژانس تأیید «کاهش سرعت غنی‌سازی» ایران خواهد بود

خبرگزاری بلومبرگ در گزارشی اختصاصی از تحولات مربوط به پرونده هسته‌ای ایران در آستانه نشست فصلی شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نوشت که سرعت و گستره غنی‌سازی در ایران در مرکز گزارش آتی این نهاد خواهد بود.

این خبرگزاری نوشته است که ایران در حال کاهش سرعت ذخایر اورانیوم نزدیک به درجه تسلیحاتی (۹۰ درصد) است و انتظار می‌رود که ناظر هسته‌ای سازمان ملل در نشست ماه سپتامبر شورای حکام این موضوع را تأیید کند.

بلومبرگ نوشته است که چنین تحولی می‌تواند به کاهش تنش‌ها در خلیج فارس، آرامش در بازار انرژی و موفقیت‌آمیز بودن توافق آزادی زندانیان آمریکایی منجر شود.

همزمان با انتشار این گزارش، الجزیره در مصاحبه با محمد اسلامی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران، اعلام کرد که پرونده یافته شدن ذرات اورانیوم با درجه غلظت بالا در نطنز بسته شده است.

اسلامی همچنین گفت که «سال جاری میلادی، سال پایان هیاهوهای سیاسی در ارتباط با برنامه هسته‌ای ایران خواهد بود.»

هم‌اکنون بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در حال تدوین گزارش سه‌ماهه اقدامات پادمانی ایران برای ارائه در نشست شورای حکام آژانس در روز ۱۱ سپتامبر هستند.

برخی از مقام‌های این نهاد به بلومبرگ گفته‌اند که داده‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نشان می‌دهد که ایران در حال تعدیل روند تولید اورانیوم بسیار غنی شده خود است. غرب می‌گوید غنی‌سازی با درجات بالا در ایران، راهی به سمت تولید بمب اتمی است ولی ایران می‌گوید برنامه‌اش صلح‌آمیز است.

علی واعظ، مدیر گروه بین‌المللی بحران به بلومبرگ گفت: «به عنوان یک سیگنال دیپلماتیک، این اولین نشانه واقعی کاهش سرعت تهران پس از چندین سال ادامه توسعه (برنامه هسته‌ای) است. به عنوان یک موضوع فنی، کاهش سرعت تولید اورانیوم ۶۰ درصدی برای رفع نگرانی‌های مربوط به عدم اشاعه کمک چندانی نخواهد کرد.»

ایران در تلافی حمله سال ۲۰۲۱ به بزرگترین نیروگاه سوخت هسته‌ای خود در نطنز، که اسرائیل را مقصر آن دانست، غنی‌سازی تا ۶۰ درصد را کلید زد. علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی در آن زمان گفت این فعالیت‌ها با توجه به نیاز کشور ادامه خواهد داشت.

ایران می‌گوید این سوخت برای تولید مولیبدن، یک ایزوتوپ پزشکی، ضروری است. آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تأکید می‌کند که اورانیوم غنی‌شده تا این حد هدف عملی ندارد. اورانیوم معمولاً تا ۹۰ درصد برای تولید کلاهک اتمی غنی می‌شود.

پس از ماه‌ها دیپلماسی محرمانه بین تهران و واشنگتن، انتظارات مبنی بر تعدیل برنامه غنی‌سازی اورانیوم توسط ایران افزایش یافته است. در حالی که چشم‌اندازی برای احیای برجام وجود ندارد، تلاش‌ها برای نهایی شدن توافق آزادی زندانیان آمریکایی محبوس در ایران و آزادی میلیاردها دلار از سرمایه‌های مسدود شده ایران ادامه دارد.

ایران در هفته‌های گذشته گفت که تماس‌های غیررسمی با آمریکا در نهایت می‌تواند به از سرگیری مذاکرات هسته‌ای منجر شود.

مقام‌های آمریکایی به بلومبرگ گفته‌‌اند مدتی است که شروع به کاهش اجرای تحریم‌ها بر فروش نفت ایران کرده‌اند. این اقدام غیررسمی به تهران اجازه داده است تولید نفت خود را به بالاترین سطح از زمان خروج آمریکا از برجام بازگرداند.

ایران با داشتن چهارمین ذخایر نفتی جهان، بیشترین میزان نفت خام صادراتی‌اش را در یک دهه گذشته به چین ارسال کرده است و مقام‌های دولتی می‌گویند مطمئن هستند که این روند دور زدن تحریم‌ها ادامه خواهد یافت.

الی گرانمایه در شورای روابط خارجی اروپا به بلومبرگ گفت که کشورهای غربی به جای احیای تلاش‌ها برای امضای یک توافق بزرگ به منظور حل و فصل مسائل هسته‌ای یا پیچیده امنیت منطقه‌ای، رویکردی مقطعی را با هدف کاهش تنش‌ها اتخاذ کرده‌اند. ما باید انتظار داشته باشیم که در سال آینده، قبل از انتخابات ریاست جمهوری ایالات متحده، چندین دور «مرحله کاهش تنش» وجود داشته باشد - شاید هر چند ماه یک بار.

پس از بررسی گزارش بازرسی‌ها توسط هیئت مدیره آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، ممکن است تماس‌های غیررسمی میان ایران و غرب در حاشیه نشست عمومی سالیانه آژانس که در ۲۵ سپتامبر در پایتخت اتریش برگزار می‌شود، ادامه یابد. حتی با وجود کاهش سرعت و گستره غنی‌سازی، نگرانی‌ها در مورد فعالیت‌های گذشته و ظرفیت اتمی کنونی ایران به قوت خود باقی است.

گرانمایه گفت: «با توجه به اینکه برنامه هسته‌ای ایران در حال حاضر در پیشرفته‌ترین مرحله خود قرار دارد، هرگونه اقدامی برای کاهش توانمندی‌های آن از سوی غرب به‌عنوان راهی برای کنترل اوضاع مورد استقبال قرار خواهد گرفت. به هر حال این یک قدم به جلو است و نه یک قدم به عقب.»