هشدار تازه با آمارهای قدیمی: افسردگی در ایران دو برابر شده است

طبق گزارش انجمن روانپزشکان ایران، علی ناظری، دبیر علمی سی و نهمین همایش روانپزشکان که قرار است در ماه مهر در تهران برگزار شود، در یک مصاحبه به دوبرابر شدن شیوع افسردگی در ایران اشاره کرد و گفت زنان دو برابر مردان با افسردگی درگیرند. به گفته او تهران بیشترین تعداد ابتلا به افسردگی را دارد و در مقابل، استان‌های گیلان و یزد وضعیت «مطلوب‌تری» دارند.

طبق اظهارات او آمارهای ثبت شده با توجه تعریف‌های مرسوم از افسردگی و بر مبنای جنسیت دوگانه زن و مرد جمع‌آوری شده است. او در این رابطه گفت:

علی نظری به آمار و ارقام دقیق‌تری از میزان افسردگی در ایران اشاره نکرد. آخرین آمارهای رسمی وزارت بهداشت که به پیش از سال ۹۴ بر می‌گردد، متوسط شیوع افسردگی در ایران را ۱۲ درصد اعلام کرده است.

احمد جلیلی، رئيس انجمن روانپزشکی ایران هم روز ۱۲ شهریور در حاشیه سمپوزیوم یک‌روزه «یک روز بدون افسردگی» به خبر آنلاین گفت که طبق پژوهش‌های انجام‌شده میزان افسردگی در میان شهروندان ساکن تهران نزدیک به ۳۴ درصد است. او اما «آمار مربوط به بیماری‌های روانی و افسردگی در سطح جامعه ایران» را بین ۲۱ تا ۲۵ درصد اعلام کرد.

رئيس انجمن روانپزشکی ایران همچنین اعلام کرد که به باور او بالاتر از ۵۰ درصد بیماران دیگر هم در ایران به گونه‌های مختلف «بیماری‌های روانی» از جمله افسردگی مبتلا هستند.

علی اکبر نجاتی صفا، عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران هم در خلال این سمپوزیم گفت:‌

به گفته او بر مبنای بزرگ‌ترین مطالعه سلامت روان -دکتر نوربالا و همکاران- روی یک نمونه ۳۵ هزار و ۱۴ نفری از سراسر نقاط ایران، شیوع تخمینی مشکلات سلامت روان در مناطق روستایی ۲۱,۳ درصد و در مناطق شهری ۲۰,۹ درصد است. ۲۱ درصد از افراد مورد مطالعه علائم افسردگی، ۲۰,۸ درصد علائم اضطرابی، ۱۷,۹ درصد علائم جسمی و ۱۴,۲ درصد اختلال کارکرد اجتماعی داشتند.

در نتایج این تحقیق افزایش سن با شیوع مشکلات سلامت روان رابطه مستقیم داشته و افراد متأهل، بیوه، طلاق‌گرفته و بازنشسته بیشتر با این مشکلات درگیر بوده اند. شایع‌ترین علامت افسردگی، علاوه بر خلق افسرده، بدون توضیحات بیشتر «علائم جسمی» اعلام شده است. این پژوهش به سال ۱۳۷۸ باز می‌گردد و برآورد می‌شود با توجه به نقش فقر، مشکلات معیشتی و اقتصادی، مشکلات ناشی از تبعیض‌ و خشونت جنسیتی و همه‌گیری کووید۱۹ در سلامت روانی جامعه این ارقام در شرایط کنونی تغییر معناداری داشته باشند. به‌علاوه، هزینه‌های مربوط به مشکلات سلامت روان، انگ اجتماعی و همچنین چالش‌های مرتبط با تشخیص و «درمان» این مشکلات نیز بر جمع‌آوری اطلاعات و آمارهای مربوط به آن تأثیر منفی دارند.

ایران با کمبود آموزش عمومی در زمینه مشکلات سلامت روان و بیماری‌های مربوط به روان، کمبود نیروی درمان آموزش‌دیده و کمبود تجهیزات پزشکی روبه‌روست. به تأیید رئيس انجمن روانپزشکان ایران بیمه‌ها هم از پوشش هزینه‌های مربوط به «بیماری‌های روانی» سر باز می‌زنند.