آسوشیتد‌پرس: آژانس کم شدن سرعت غنی‌سازی ۶۰ درصدی ‌‌ایران را تأیید کرد

براساس گزارش فصلی بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی که نسحه‌ای از آن را آسوشیتدپرس مشاهده کرده، ایران سرعت غنی‌سازی اورانیوم ۶۰ درصدی خود را کم کرده است.

این گزارش قرار است در نشست شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در روز ۱۱ سپتامبر/ ۲۰ شهریور قرائت شود.

اطلاعات موجود در این گزارش محرمانه در حالی منتشر می‌شود که ایران و آمریکا در حال مذاکره برای مبادله زندانیان و آزادی میلیاردها دلار از دارایی‌های مسدود شده تهران در کره جنوبی هستند.

کُندی غنی‌سازی اورانیوم می‌تواند نشانه دیگری باشد از اینکه تهران پس از سال‌ها تنش متعاقب خروج آمریکا از برجام به دنبال کاهش سطح نزاع با واشنگتن است.

در گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی آمده است که ایران ۱۲۱.۶ کیلوگرم اورانیوم غنی‌شده تا ۶۰ درصد دارد که رشد بسیار کُندتری نسبت به دوره‌های قبلی بازرسی‌ها دارد. گزارش آژانس در ماه مه ذخایر اورانیوم ۶۰ درصدی را کمی بیش از ۱۱۴ کیلوگرم اعلام کرد. این میزان در ماه فوریه ۸۷.۵ کیلوگرم بود.

مقام‌های غربی می‌گویند اورانیوم غنی شده با خلوص ۶۰ درصد تنها یک قدم کوتاه و فنی با سطح ۹۰ درصدی تسلیحاتی فاصله دارد. ایران هرگونه قصد و برنامه برای تولید تسلیحات هسته‌ای را رد می‌کند و می‌گوید غنی‌سازی در سطوح بالا را برای تولید ایزوتوپ‌های دارویی انجام می‌دهد.

با این‌حال، رافائل گروسی، مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی هشدار داده است که تهران اگر بخواهد بمب اتمی بسازد، اورانیوم غنی‌شده کافی برای ساخت «چندین» بمب را در اختیار دارد.

کارشناسان غربی می‌گویند ایران احتمالاً هنوز ماه‌ها برای ساختن یک سلاح هسته‌ای نیاز دارد. سازمان‌های اطلاعاتی آمریکا در ماه مارس گفتند که تهران «فعلاً فعالیت‌های کلیدی توسعه سلاح‌های هسته‌ای را که برای تولید یک بمب هسته‌ای قابل آزمایش ضروری است، انجام نمی‌دهد».

آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، غرب و دیگر کشورها می‌گویند ایران یک برنامه هسته‌ای نظامی مخفی داشت که در سال ۲۰۰۳ آن را رها کرد.

توافق برجام در سال ۱۳۹۴، ذخایر اورانیوم تهران را به ۳۰۰ کیلوگرم  و غنی‌سازی را به ۳.۶۷ درصد محدود می‌کرد که برای استفاده در سوخت نیروگاه هسته‌ای کافی است. خروج یک‌جانبه آمریکا از این توافق در سال ۲۰۱۸، ایران را به سمت توسعه شتابان برنامه هسته‌ایش سوق داد.

اما گزارش فصلی آژانس تنها به تحولات مثبت نپرداخته است. در حالی که ایران سرعت غنی‌سازی ۶۰ درصدی‌اش را کُند کرده است، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی مشکلات دیگری را در تلاش برای نظارت بر اقدامات هسته‌ای جمهوری اسلامی گزارش داده است.

در گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی که آسوشیتدپرس آن را دیده به موضوع دشواری‌های نظارت و سفر ناظران هم اشاره شده است. این گزارش می‌گوید ایران درخواست ویزای بازرسان آژانس را رد کرده است و همزمان در فرآیند «تعیین بازرسان مجرب آژانس» نیز اخلال می‌کند.

مقام‌های سیاسی جمهوری اسلامی و چهره‌های نزدیک به علی خامنه‌ای بارها گفته‌اند که به باور آن‌ها بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، جاسوس کشورهای غربی هستند و حتی در برخی از موارد بروز انفجار یا خرابکاری در تأسیسات هسته‌ای را به درز اطلاعات محرمانه بازرسان نسبت داده‌اند. با این حال تهران هیچ‌گاه این ادعاها را به صورت یک چالش حقوقی مستدل مطرح نکرده و این سخنان را در فضای داخلی و احتمالاً برای مقاصد سیاسی مطرح می‌کند.

در بخش دیگری از این گزارش آمده است که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی همچنین از فوریه ۲۰۲۱ تحت محدودیت‌های ایران قادر به دسترسی به فیلم‌های دوربین‌های نظارتی نبوده و تنها داده‌های ثبت‌شده از ژوئن ۲۰۲۲ از دوربین‌های کارگاهی در شهر اصفهان بوده است.