«اتحاد و استقامت رمز پیروزی ماست» _ جمعه اعتراضی مردم زاهدان در سایه سالگردها

جمعه ۳۱ شهریور ۱۴۰۲، یک هفته پس از سالگرد قتل حکومتی ژینا (مهسا) امینی و آغاز قیام سراسری و یک هفته پیش از سالگرد «جمعه خونین» زاهدان، مردم این شهر پس از سخنرانی عبدالحمید اسماعیل‌زهی به خیابان‌ها آمدند و راهپیمایی اعتراضی کردند.

فضای امنیتی در زاهدان

از آغاز روز حضور صدها نیروی نظامی و ده‌ها خودرو زرهی فضایی امنیتی در زاهدان را تشدید کرده بود. به گزارش «حال‌وش» که به طور اختصاصی اخبار مردم بلوچ را پوشش می‌دهد، در روزهای منتهی به سالگرد قتل ژینا امینی و پس از آن، نیروهای لباس شخصی و امنیتی در سطح شهر زاهدان ده‌ها شهروند بلوچ را «به صورت فله‌ای» بازداشت کرده‌اند.

علاوه بر این، اینترنت زاهدان و برخی دیگر از شهرهای بلوچستان اختلال شدید روبرو شده و برقراری تماس برای شهروندان به سختی ممکن بوده است. همچنین، به گزارش حال‌وش، از هفته گذشته، بسیاری از فیلترشکن‌ها از کار افتاده‌اند و مردم در برخی مناطق به اینترنت بین‌المللی دسترسی ندارند.

«نت بلاکس» که وضعیت اینترنت را پیگیری می‌کند نیز گزارش داده که در هنگام تظاهرات امروز زاهدان، اینترنت بار دیگر با مشکل مواجه شده و ضعیف شده است.

شعارهای مردم

نخستین ویدیوی منتشرشده از تظاهرات امروز شخصی را نشان می‌دهد که یکی از پیام‌های اصلی اعتراضات یک سال اخیر مردم بلوچ را باز هم مخابره می‌کرد؛ پیام همبستگی در قالب پلاکاردی که روی آن نوشته شده «اتحاد و استقامت رمز پیروزی ماست.» پشت پلاکارد آمده: «هشتم مهر ماه فاجعه‌ای بزرگتر از کربلاست. خامنه‌ای قاتل عزیزان ماست.» مردم گرد او شعار می‌دادند: «قسم به خون یاران، ایستاده‌ایم تا پایان» و «زندانی سیاسی آزاد باید گردد!»

معترضان همچنین شعارهایی در حمایت از مولوی نقشبندی که هفته‌هاست در بازداشت است دادند. آنان همچنین شعار «می‌کشم، می‌کشم، آن‌که برادرم کشت» سردادند.

یک شهروند بلوچ نیز در مصلای زاهدان با در دست گرفتن پلاکارد «بأی ذنب قتلت؟» (به کدامین گناه کشته شد؟) نسبت به کشتار مردم در جمعه خونین واکنش نشان داد.

اعتراض عبدالحمید به منع برگزاری سالگرد جان‌باختگان قیام ژینا

عبدالحمید اسماعیل‌زهی، امام جمعه اهل سنت زاهدان در بخشی از خطبه امروزش، که بخش عمده آن به شرح و مدح زندگی پیامبر اسلام گذشت، از جلوگیری نیروهای امنیتی از برگزاری سالگرد کشته‌شدگان اعتراضات سراسری انتقاد کرد. او گفت که «در عرف و سنت اسلامی و اخلاقی» رسم بر همراهی با «صاحب درد» است.

آقای اسماعیل‌زهی همچنین با اشاره به قانون جدید حجاب و عفاف گفت:

عبدالحمید اسماعیل‌زهی و روحانیان اهل سنت زاهدان در سال گذشته، علی رغم همراهی‌شان با جنبش مردم بلوچستان و ایران، به خاطر بی‌توجهی به زنان در سخنرانی‌ها و مواضع خود و همچنین سابقه حمایت از به قدرت رسیدن مجدد طالبان مورد انتقاد قرار می‌گرفتند.

عبدالحمید در بخشی دیگر از سخنانش به تلاش‌هایی برای ایجاد تفرقه در بین مردم و علمای اهل سنت و ریش سفیدان بلوچستان انتقاد کرد. به نظر می‌رسد منظور او تلاش‌هایشان نمایندگان خامنه‌ای در هفته‌های گذشته برای جلب روحانیان و ریش‌سفیدان بلوچ به جلسه دیدار با خامنه‌ای بود:

مولوی عبدالحمید در پایان با اشاره به جمعه خونین زاهدان در مهرماه سال گذشته، از مسئولان خواست از راه درست و «دروازه» برای حل مساله وارد شوند. به گزارش حال‌وش، طی روز‌های اخیر محمدرضا رادان، فرمانده نیروی انتظامی کشور «در سفر پنهانی» به سیستان و بلوچستان و ملاقات با برخی از سر طایفه‌ها از آن‌ها خواسته تا خانواده‌های دادخواه طایفه‌های خود را به قبول دیه متقاعد کنند.