پیروزی پوپولیست‌های چپ‌گرا در اسلواکی: شکاف در خط مقدم اروپا علیه مسکو

در اسلواکی، حزب چپ‌گرایی بزرگترین بلوک آرا در انتخابات پارلمانی را به دست آورده است که شعارهای انتخاباتی‌اش در مورد سیاست خارجی بر دو محور اتکا داشت: حمایت نظامی از اوکراین ادامه نخواهد یافت و تحریم‌های روسیه به نفع اسلواکی نیست و باید متوقف شود. این حزب چپ‌گرا البته به شدت پوپولیست هم هست و سیاست‌های ضدمهاجرتی گسترده‌ای را در کارزارهای انتخاباتی‌اش بیان کرده است.

رابرت فیکو، نخست‌وزیر سابق اسلواکی رهبر این حزب دسته‌چپی پوپولیست با نام Smer-SD است. این حزب نزدیک به ۲۳ درصد آرای انتخابات پارلمانی  را به دست آورد و روز یکشنبه ۹ سپتامبر/ ۷ مهرماه از طرف رئیس جمهوری اسلواکی مأمور شد تا مذاکرات را برای جایگزینی با دولت تکنوکرات کنونی که از کی‌یف در برابر تهاجم روسیه حمایت می‌کند، آغاز کند. یک حزب چپ‌گرای دیگر در این کشور هم حدود ۱۵ درصد آرا را به دست آورد.

احزاب احتمالی برای پیوستن به ائتلاف جدید عبارتند از حزب چپ‌گرای Hlas (صدا) - که ۱۴٫۷ درصد آرا را به دست آورد - و حزب ناسیونالیست‌های افراطی اسلواکی، یک گروه آشکارا طرفدار روسیه، که ۵٫۶ درصد آرا را به دست آورد.

حزب «اسلواکی مترقی» که نماینده دیدگاه‌های لیبرال و طرفدار غرب است، با ۱۸ درصد آرا در رتبه دوم قرار گرفت. میکال سیمچکا، رهبر آن حزب، که معاون رئیس پارلمان اروپا است، گفت حزب او به این نتیجه احترام می‌گذارد.

او گفت: «اما این خبر بدی برای اسلواکی است. و اگر رابرت فیکو موفق به ایجاد یک دولت شود، بدتر هم خواهد بود.»

دیگر به اوکراین کمک نمی‌شود؟

اسلواکی یکی از اعضای ائتلاف نظامی ناتو است که از اوکراین در برابر تجاوز نظامی روسیه حمایت می‌کند، اما بسیاری از مردم آن کشور با روایت مسکو از این رویداد که می‌گوید این غرب است که می‌خواهد روسیه را نابود کند، همدل هستند.

فیکو، ۵۹ ساله در جریان کارزارهای انتخاباتی بارها گفت که اسلواکی مشکلاتی بزرگتر از مسئله اوکراین دارد، از جمله قیمت انرژی و هزینه‌های زندگی، اما حزب او هر کاری که ممکن است برای آغاز مذاکرات صلح انجام خواهد داد. فیکو در طول مبارزات انتخاباتی خود متعهد شد که کمک به اوکراین در جنگ علیه روسیه را متوقف کند.

وی در یک کنفرانس خبری افزود: «ما آماده کمک به بازسازی اوکراین هستیم، اما شما نظر ما را در مورد تسلیح اوکراین می‌دانید.»

فیکو در گذشته با درخواست اوکراین برای پیوستن به ناتو مخالفت کرده بود و گفته بود که این به معنای آغاز جنگ جهانی سوم است.

او در ماه اوت گفته بود: «جنگ در اوکراین یک سال پیش آغاز نشد، بلکه در سال ۲۰۱۴ آغاز شد، زمانی که نازی‌ها و فاشیست‌های اوکراین شروع به کشتار شهروندان روسی در دونباس و لوهانسک کردند. ما باید به تمام دنیا بگوییم: آزادی از شرق آمده، جنگ همیشه از غرب می‌آید.»

تاکنون، اسلواکی - کشوری با ۵,۵ میلیون نفر جمعیت که در سال ۱۹۹۳ پس از تجزیه چکسلواکی ایجاد شد - از حامیان سرسخت اوکراین بود.

از زمان شروع جنگ در فوریه سال گذشته، براتیسلاوا مرزهای خود را به روی پناهجویان فراری باز کرد و یک مرکز لجستیکی کلیدی در تلاش ناتو برای انتقال حمایت نظامی به اوکراین بود.

اسلواکی - که از نظر نسبت کمک‌ها به تولید ناخالص داخلی در بین پنج کمک کننده برتر اروپایی به کی‌یف قرار دارد - بیش از نیمی از جت‌های جنگنده میگ و ده ها خودروی پیاده نظام خود را اهدا کرد. اسلواکی اولین کشور اتحادیه اروپا بود که از کی‌یف با سامانه موشکی ضدهوایی اس-۳۰۰ حمایت کرد.

وویچ پرزیبلسکی، تحلیلگر سیاسی و رئیس اندیشکده ویسگراد اینسایت، گفت: «این [حمایت نظامی] گسترده در نتیجه انتخابات پارلمانی اسلواکی به پایان می‌رسد. حتی اگر بنا به فعال نگاه داشتن اسلواکی در حلقه کشورهای حامی اوکراین بود، اکنون اوکراین و متحدان غربی‌اش درباره اینکه چه مقدار اطلاعات را می‌توان بدون خطر نشت اطلاعات (به روسیه) و به خطر انداختن مسیرهای حمل و نقل با اسلواکی به اشتراک گذاشت، سؤالاتی وجود خواهد داشت».

پرزیبلسکی افزود، چنین تغییری در سیاست اسلواکی منجر به بروز شکاف در آنچه خواهد شد که تاکنون «جبهه متحد کشورهای اروپایی در حمایت از کی‌یف» نامیده می‌شد.

اسلواکی و مجارستان: پوپولیست‌ها دست هم را می‌گیرند

منتقدان فیکو نگران هستند که بازگشت او به قدرت می‌تواند منجر به تغییر سیاست اسلواکی به روش‌های دیگری نیز بشود. عمدتاً نگرانی وجود دارد که اتحادی با ویکتور اوربان، نخست‌وزیر ناسیونالیست مجارستان شکل بگیرد و جبهه طرفداران روسیه در اروپا قدرتمند‌تر شود. اوربان مخالف اتحاد اروپا علیه روسیه و حمایت از اوکراین است و مخالف‌خوانی او در جبهه اروپایی همواره به عنوان مانعی بر سر نمایش اتحاد تزلزل‌ناپذیر پایتخت‌های اروپایی قلمداد شده است.

اوربان روز یکشنبه با انتشار پستی در شبکه اجتماعی ایکس به فیکو تبریک گفت: «حدس بزنید چه کسی برگشته است! همیشه کار کردن با یک میهن‌پرست لذت‌بخش است.»

مجارستان همچنین - به عنوان استثنایی در میان کشورهای اتحادیه اروپا - روابط نزدیکی با مسکو داشته و مخالف ارسال تسلیحات به اوکراین یا ارائه کمک‌های اقتصادی به این کشور است.

فیکو، که در آستانه انتخابات روز شنبه به شدت علیه مهاجران هم سخنرانی‌های آتشین کرده بود از دولت کنونی به دلیل بی‌عملی در برابر مهاجران انتقاد کرد و گفت که شروع مجدد کنترل‌های مرزی با مجارستان یک اولویت اصلی است.

فیکو در یک کنفرانس خبری گفت «یکی از اولین تصمیمات دولت باید دستور تجدید کنترل مرزی با مجارستان باشد». او گفت «تصویر زیبایی نخواهد بود» و افزود که در مرز ۶۵۵ کیلومتری این کشور با مجارستان به نیرو نیاز است.

فیکو سیاست‌های ضدمهاجرتی‌اش را به منظور جلب نظر طبقه کارگری که مهاجران و پناهجویان را رقیبشان در بازار کار می‌دانند، اعمال خواهد کرد.